Συνέντευξη στη Μαρία Θανοπούλου
85 παιδιά, νεογέννητα έως 5 χρόνων, φιλοξενούνται σήμερα στο Κέντρο Προστασίας του Παιδιού Αττικής "Η ΜΗΤΕΡΑ", περιμένοντας μια ανάδοχη ή θετή οικογένεια να τους απλώσει το χέρι και να τους προσφέρει αγάπη και ελπίδα για μια καλύτερη ζωή. Είναι παιδιά που από τις πρώτες ημέρες της ζωής τους βίωσαν την εγκατάλειψη…Είναι παιδιά που δε γνωρίζουν τι σημαίνει στοργή και χάδι…Κι αν πριν από πολλές δεκαετίες μητέρες άφηναν τα παιδιά τους στα σκαλιά των ιδρυμάτων ή στο δρόμο, εν έτει 2013 παιδιά μένουν στα αζήτητα επειδή αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας…Στη χώρα μας είναι λίγοι αυτοί που αποφασίζουν να γίνουν ανάδοχοι γονείς, οι περισσότεροι προτιμούν να περιμένουν στις λίστες αναμονής τέσσερα και πέντε χρόνια μέχρι να υιοθετήσουν ένα παιδί. Στη ζωή της Ευγενίας τους τελευταίους τρεις μήνες έχει μπει ένα κοριτσάκι 28 μηνών. Οι γονείς της δεν ήταν σε θέση να το μεγαλώσουν και η μικρή βρέθηκε στο "ΜΗΤΕΡΑ". Η 47χρονη Ευγενία, χωρίς να έχει δίπλα της ένα σύντροφο, αποφάσισε να γίνει ανάδοχη μητέρα προσφέροντας σε αυτό το κοριτσάκι αγάπη, ζεστασιά και την οικογενειακή θαλπωρή που τόσο είχε ανάγκη.
Πώς αποφασίσατε να γίνετε ανάδοχη μητέρα;
Το έναυσμα για να στραφώ στην αναδοχή μου δόθηκε μέσω μιας τηλεοπτικής εκπομπής τον Ιούλιο του 2011. Εκεί παρουσιάζονταν η δουλειά του Ιδρύματος, καθώς και διάφορες περιπτώσεις ανάδοχων γονιών. Είδα ότι επιτρέπονται οι μονογονεϊκές οικογένειες και το επιβεβαίωσα με τις πληροφορίες, που δίνονται μέσω της ιστοσελίδας του "Μητέρα". Έτσι, αφού το σκέφτηκα αρκετά, επιστρέφοντας από τις καλοκαιρινές διακοπές, πήγα στο Ίδρυμα για να πάρω τις πρώτες πληροφορίες και κατέθεσα την αίτησή μου τον Οκτώβριο του 2011. Όσο η διαδικασία προχωρούσε θετικά, ξεκίνησα και εγώ κάποιες προετοιμασίες στα πρακτικά κομμάτια, όπως βάφοντας το σπίτι, τακτοποιώντας τη διαρρύθμιση και ελέγχοντας θέματα ασφάλειας. Επίσης, έπρεπε να προετοιμαστώ για τους πρώτους μήνες συνύπαρξης με το παιδί, όπου τότε δε θα ήταν εφικτή η εργασία.
Η οικογένειά σας, το περιβάλλον σας πώς αντιμετώπισαν την απόφασή σας;
Οι γονείς μου χάρηκαν πολύ όταν τους ενημέρωσα για την κίνησή μου. Ειδικά όταν έμαθαν ότι θα τους επισκέπτονταν η αρμόδια κοινωνική λειτουργός, στο πλαίσιο των απαραίτητων διαδικασιών, είχαν ένα σωρό ερωτήσεις σαν να επρόκειτο για τους άμεσα εμπλεκόμενους. Σε γενικές γραμμές θα έλεγα, ότι έχω ακούσει θετικότατα σχόλια από τους φίλους μου αλλά και από ανθρώπους, με τους οποίους γνωρίζομαι σε κοινωνικό ή επαγγελματικό επίπεδο. Σαφώς υπάρχουν και διαφορετικές απόψεις για το θέμα και δεν με ενοχλούν, όσο δεν είναι προσβλητικές.
Ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία που έχετε αντιμετωπίσει μέχρι σήμερα και ποια η μεγαλύτερη χαρά που έχετε πάρει από αυτό το παιδί;
Όταν το Σεπτέμβριο του 2012 μου έγινε πρόταση από τους αρμόδιους του " Μητέρα" για το συγκεκριμένο παιδάκι και αποφάσισα να προχωρήσω, υπήρξε η λεγόμενη "περίοδος προσαρμογής" των 2 εβδομάδων. Σε αυτό το διάστημα ο ανάδοχος και το παιδί έρχονται σε επικοινωνία στο χώρο του Ιδρύματος, με σκοπό την εξοικείωσή τους. Οι πρώτες εβδομάδες στο σπίτι ήταν πολύ δύσκολες, στο πρακτικό κομμάτι: το παιδάκι ήταν συνηθισμένο σε έναν συγκεκριμένο χώρο, με συγκεκριμένα πρόσωπα να το περιβάλλουν, οπότε η αλλαγή περιβάλλοντος σίγουρα προκαλούσε ανησυχία και εκνευρισμό, ειδικά στο θέμα του ύπνου. Στο διάστημα εκείνο είχα καθημερινή επικοινωνία με την αρμόδια ομάδα ειδικών (κοινωνικό λειτουργό, ψυχολόγο) του Κέντρου και ακολουθώντας μια σταθερή συμπεριφορά και σταθερό καθημερινό τρόπο ζωής, τα προβλήματα έχουν πλέον μειωθεί στο ελάχιστο. Η χαρά που παίρνει κάποιος από ένα παιδάκι, το οποίο καθημερινά ανακαλύπτει τη ζωή και κάνει διάφορα απίστευτα πράγματα, δε νομίζω ότι μετριέται ανάλογα με το αν είναι γεννημένο από τον ίδιο ή από άλλον άνθρωπο.
Θα προτείνατε και σε άλλους να γίνουν ανάδοχοι γονείς;
Θα πρότεινα την αναδοχή σε όσους συνανθρώπους μας επιθυμούν να προσφέρουν, επιθυμούν συνειδητά να είναι μαζί με ένα παιδάκι, ανεξάρτητα από το πού ή από ποιόν έχει γεννηθεί.
Τι σκέφτεστε για το μέλλον;
Ελπίζω να είμαστε μαζί μέχρι τέλους.
Το πρώτο μέλημα του Κέντρου Προστασίας του Παιδιού Αττικής "Η Μητέρα" όταν ένα παιδί εγκαταλειφθεί σε κάποιο μαιευτήριο ή νοσοκομείο είναι να βρεθεί η φυσική οικογένεια, η οποία με υποστήριξη θα μπορέσει να το κρατήσει και να το φροντίσει. Το 2012, 32 παιδιά επέστρεψαν στους φυσικούς τους γονείς, πραγματοποιήθηκαν 53 υιοθεσίες ενώ 300 παιδιά συνολικά μεγαλώνουν σήμερα σε 230 ανάδοχες οικογένειες. Ο διοικητής του Κέντρου Προστασίας του Παιδιού Αττικής "Η Μητέρα", Δημήτρης Βεζυράκης επισημαίνει πως "αν έχεις θέση στην καρδιά σου, έχεις και στο σπίτι σου".
Πόσο σημαντικός είναι ο θεσμός της αναδοχής;
Ο θεσμός της αναδοχής είναι η υπέρτατη μορφή παιδικής προστασίας αφού παιδιά μεγαλώνουν σε ένα οικογενειακό περιβάλλον αντί ενός ιδρύματος.
Ποια είναι η διαδικασία και ποιες προϋποθέσεις πρέπει να υπάρχουν για να γίνει κάποιος ανάδοχος;
Για να γίνει κάποιος ανάδοχος πρέπει να το θέλει, να το αιτηθεί και σε συνεργασία με τους κοινωνικούς λειτουργούς και τους ψυχολόγους, να αντιληφθεί τί μπορεί να "αντέξει". Προϋπόθεση είναι η ύπαρξη ενός υγιούς οικογενειακού περιβάλλοντος.
Τι παρέχει το "Μητέρα" στον ανάδοχο;
Το "ΜΗΤΕΡΑ" παρέχει στις ανάδοχες οικογένειες μηνιαίο επίδομα από 250 έως 850 ευρώ, ανάλογα το πρόβλημα υγείας του παιδιού και καλύπτει επίσης έξοδα για ρουχισμό, για ειδικές θεραπείες, για ιδιαίτερα φροντιστηριακά μαθήματα και οτιδήποτε άλλο χρειαστεί για την ομαλή ψυχοκοινωνική ανάπτυξή του. Το Κέντρο Προστασίας του Παιδιού Αττικής "Η ΜΗΤΕΡΑ" για την στήριξη του Προγράμματος Αναδοχής δαπανά ετησίως 1.200.000 ευρώ.
Όταν βρεθεί οικογένεια να υιοθετήσει το παιδί ή αν επιστρέψει στους φυσικούς του γονείς, ο αποχωρισμός δεν είναι τραυματική εμπειρία για εκείνο αλλά και τον ανάδοχο;
Οι ανάδοχοι εκπαιδεύονται για τη στιγμή του αποχωρισμού, είναι όμως πολύ ψυχοφθόρο. Για το παιδί είναι σκληρό επίσης αλλά είναι ένα νέο ξεκίνημα σε μια μόνιμη οικογένεια.
Σας έχει τύχει περίπτωση ανάδοχου γονέα που διαπιστώσατε ότι είναι ακατάλληλος;
Το Τμήμα Αναδοχής της Κοινωνικής Υπηρεσίας του Κέντρου Προστασίας του Παιδιού Αττικής "Η ΜΗΤΕΡΑ" παρακολουθεί την πορεία των παιδιών στις ανάδοχες οικογένειες και όταν διαπιστωθεί κάτι που δεν είναι υπέρ του παιδιού επεμβαίνει είτε υποστηρικτικά στην οικογένεια είτε απομακρύνοντας το παιδί από αυτή. Οι ανάδοχοι αποδεικνύουν ότι "αν έχεις θέση στην καρδιά σου, έχεις και στο σπίτι σου". Σήμερα όσο ποτέ έχουμε ανάγκη ο ένας τον άλλον.
Σε σχέση με την υιοθεσία, γιατί υπάρχει τόσο μεγάλη αναμονή;
Η συντριπτική πλειοψηφία των ζευγαριών ζητά να υιοθετήσει ένα υγιές βρέφος και με τα σημερινά δεδομένα η αναμονή είναι 4 έως 5 χρόνια μέχρις ότου βρεθεί το παιδί. Η αναμονή των 4-5 ετών είναι γιατί υπάρχει πληθώρα αιτήσεων (200 περίπου το χρόνο) και λίγα παιδιά, ελεύθερα προς υιοθεσία, που να ικανοποιούν τις προσδοκίες των υποψηφίων θετών γονέων. Άρα δεν είναι χρονοβόρα η διαδικασία αλλά ψυχοφθόρα η αναμονή. Όμως εάν η ερώτηση ήταν "πόσο καιρό κάνει ένα παιδί να υιοθετηθεί " τότε βλέπουμε ότι ένα βρέφος υγιές και ελεύθερο προς υιοθεσία υιοθετείται εντός 6 μηνών ενώ ένα παιδί με αναπηρία είναι 5 χρόνων και είναι ακόμα στο ΜΗΤΕΡΑ.
Δηλαδή τα μεγαλύτερα παιδιά σε ηλικία και αυτά που αντιμετωπίζουν κάποιο πρόβλημα υγείας βρίσκουν πιο δύσκολα μία οικογένεια;
Δυστυχώς αυτά τα παιδιά είναι τα μη επιθυμητά για τα οποία προσπαθούμε μέσω του θεσμού της αναδοχής να βρούμε μια οικογένεια. Σε κάθε περίπτωση θέλουμε να μειώσουμε τον ιδρυματικό χρόνο.
Υπάρχει κάποια περίπτωση υιοθεσίας που δε θα ξεχάσετε ποτέ;
Δε θα ξεχάσω ποτέ την περίπτωση ενός οκτάχρονου παιδιού το Μάϊο του 2010 όπου με επισκέφθηκε στο γραφείο και τείνοντας το δάχτυλό του μου είπε με αυστηρό ύφος "Βεζυράκη να διώξεις όλα τα παιδιά να βρούνε οικογένεια".
Κέντρο Βρεφών "Η Μητέρα": www.kvmhtera.gr, τηλέφωνο: 2132015700
