Συνέντευξη στη Μαρία Θανοπούλου
Μεγαλωμένη στη Σάμο, το 2005 άφησε το νησί της για να σπουδάσει πληροφορική στο Πανεπιστήμιο Πειραιά κι αφού πήρε το πτυχίο της συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στα Διαδραστικά Ψηφιακά Μέσα στο Λονδίνο. Τότε είναι που αναρωτήθηκε εάν υπήρχε μία πλατφόρμα που να ειδικεύεται στα έργα τέχνης και αφού μετά από έρευνα διαπίστωσε ότι υπήρχε κενό, το 2012 αποφάσισε να δημιουργήσει το USEUM, μία online πλατφόρμα που συγκεντρώνει την παγκόσμια καλλιτεχνική κληρονομιά. Η εφαρμογή της κέρδισε το πρώτο βραβείο στο "Athens Startup Weekend" ενώ προσέλκυσε το ενδιαφέρον ξένων και ελλήνων επενδυτών. Σήμερα, στο USEUM, το "Wikipedia της Τέχνης", που δημιούργησε η 27χρονη Φωτεινή Βαλεοντή, ο επισκέπτης μπορεί να βρει 15.000 έργα 400 καλλιτεχνών από 100 διαφορετικές χώρες, φέρνοντας με ένα "κλικ" κοντά καλλιτέχνες, μουσεία και λάτρεις της τέχνης.
Μιλήστε μας για το USEUM. Τι ακριβώς είναι;
Το USEUM είναι η πινακοθήκη του κόσμου, όχι μόνο γιατί φιλοξενεί 15.000 έργα 1.400 καλλιτεχνών από 100 διαφορετικές χώρες, αλλά και γιατί δημιουργείται μέσω της συνεργατικής δημιουργίας (crowdsourcing). Στην πράξη, το USEUM είναι ένα κοινωνικό δίκτυο το οποίο φέρνει κοντά καλλιτέχνες, μουσεία και φίλους της τέχνης και στο οποίο όλοι αυτοί μετέχουν και συνεισφέρουν με το δικό τους τρόπο.
Τι καινούργιο φέρνει; Ποια είναι η καινοτομία του;
Η καινοτομία του USEUM είναι ότι είναι η πρώτη πινακοθήκη στο διαδίκτυο που βασίζεται πάνω στη συνεργατική δημιουργία. Δηλαδή μεγάλο μέρος από αυτούς τους χιλιάδες πίνακες που εκτίθενται στο USEUM, δεν αναρτήθηκαν από εμάς αλλά από τους χρήστες, είτε αυτοί είναι καλλιτέχνες, είτε είναι απλά μέλη της πλατφόρμας. Τo USEUM είναι η πρώτη ιστοσελίδα για την τέχνη που επιτρέπει στους φίλους της τέχνης να μπορούν οι ίδιοι να ανεβάσουν έργα στην έκθεση μας δίνοντας τους δηλαδή εξίσου δυνατότητες στην πλατφόρμα με αυτές του επαγγελματία της τέχνης.
Πώς προέκυψε η ιδέα και πώς καταφέρατε να την υλοποιήσετε; Ποια ήταν τα βήματα;
Όταν ήμουν φοιτήτρια στο μεταπτυχιακό επισκεπτόμουν μουσεία πολύ συχνά κι είχα αναρωτηθεί τότε αν υπήρχε μία πλατφόρμα που να ειδικεύεται στα έργα τέχνης και στην οποία θα μπορούσα εκεί να κάνω ένα λογαριασμό και να φυλάσσω τα αγαπημένα μου έργα, όπως κρατάω για παράδειγμα τις αγαπημένες μου ταινίες στο IMDB. Κάνοντας έρευνα για μια τέτοια πλατφόρμα είχα βρει τότε πολλές ιστοσελίδες με μεγάλες συλλογές έργων, ωστόσο δεν είχα βρει καμία, που αν για παράδειγμα υπήρχε ένας πίνακας που εγώ φωτογράφισα σε ένα μουσείο και δεν υπήρχε στη συλλογή της ιστοσελίδας, τότε να μπορούσα εγώ η ίδια να το προσθέσω. Έτσι σκέφτηκα ότι θα ήταν πραγματικά όμορφο να μπορούσε κανείς να αξιοποιήσει την τεράστια δύναμη της συνεργατικής δημιουργίας, όπου ο καθένας να μπορεί να συνεισφέρει στο περιεχόμενό της, για να φτιάξουμε την πινακοθήκη τέχνης του κόσμου. Όταν αργότερα ξεκίνησα το διδακτορικό μου στον τομέα των νέων τεχνολογιών για τα μουσεία, τότε πρότεινα ως θέμα το USEUM την "Wikipedia της τέχνης" όπως τότε την είχα περιγράψει στον καθηγητή μου, αφού η Wikipedia είναι το παράδειγμα όσον αφορά στη συνεργατική δημιουργία. Όταν το USEUM μερικούς μήνες μετά κέρδισε στο διαγωνισμό επιχειρηματικότητας Athens Startup Weekend αφοσιώθηκα πλήρως σε αυτό κι άρχισα να αναζητώ για άτομα για την ομάδα του. Μερικούς μήνες μετά όταν καταφέραμε να αντλήσουμε την πρώτη χρηματοδότηση παγιώθηκε η ομάδα μας κι έκτοτε έχουμε αφοσιωθεί στην ανάπτυξη, τη συνεχή βελτίωση και την προώθηση του USEUM.
Ποιες δυνατότητες έχει ο χρήστης της εφαρμογής;
Ως μέλος της πλατφόρμας μπορώ να πλοηγηθώ στη συλλογή του USEUM μέσω της αναζήτησης, ή του παγκόσμιου χάρτη, να βαθμολογήσω τα έργα κατά βούληση, να συλλέξω τα αγαπημένα μου, τα οποία έπειτα εμφανίζονται στο προφίλ μου, να ακολουθήσω καλλιτέχνες, μουσεία κι άλλα μέλη που έχουν τις ίδιες καλλιτεχνικές προτιμήσεις με εμένα. Επίσης, μπορούμε οποιοδήποτε έργο του USEUM να το στείλουμε ως ηλεκτρονική καρτ-ποστάλ σε φίλους μας εντός κι εκτός της πλατφόρμας. Και βέβαια αν υπάρχει κάποιος πίνακας που μας αρέσει αλλά δεν υπάρχει ήδη στην πλατφόρμα, τότε μπορούμε οι ίδιοι να τον προσθέσουμε στη συλλογή του USEUM. Οι καλλιτέχνες όπως και τα μουσεία στο USEUM μπορούν να εκθέσουν τα έργα τους με τις συλλογές τους πολλές φορές να ξεπερνούν τις χιλιάδες προβολές κι επίσης να επωφεληθούν οικονομικά μέσω του καταστήματος δώρων USEUM Shop, που τους επιτρέπει να δημιουργούν και να πωλούν σε όλο τον κόσμο αντικείμενα, όπως εκτυπώσεις και καμβάδες αλλά και κούπες και τσάντες, χωρίς κανένα κόστος.
Mε ποια κριτήρια φιλοξενούνται έργα και καλλιτέχνες; Έχει χρειαστεί ποτέ να κάνετε "λογοκρισία";
Στο USEUM μπορούν να μετέχουν όλοι οι καλλιτέχνες ζωγράφοι, σκιτσογράφοι κ.ά. χωρίς περιορισμό μιας και ο κριτής στο USEUM δεν είναι άλλος παρά ο ίδιος ο κόσμος. Δηλαδή η σειρά με την οποία εμφανίζονται τα έργα στην αρχική μας σελίδα και στην έκθεση USEUM Exhibition είναι βασισμένη στο κατά πόσο ήταν αρεστά από τον κόσμο, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τον αριθμό προβολών, τη βαθμολογία και μερικές ακόμη παραμέτρους.
Ποιοι είναι οι στόχοι σας;
Μέσα στον Οκτώβριο ανοίξαμε το κατάστημά μας USEUM Shop και τώρα ολοκληρώνουμε μία σειρά βελτιώσεων πάνω σε αυτό. Επιπλέον ετοιμάζουμε μία σειρά βελτιώσεων για την κοινότητα της πλατφόρμας, που θα κάνει ευκολότερη την αλληλεπίδραση μεταξύ των μελών. Τέλος, στους επόμενους 2 μήνες σκοπεύουμε να λανσάρουμε την ιστοσελίδα μας για έξυπνα κινητά τηλέφωνα, που θα μας επιτρέπει πολύ εύκολα να απολαμβάνουμε έργα, να βαθμολογούμε, να φυλάσσουμε στα αγαπημένα μας από τον καναπέ ή το κρεβάτι μας μέσω του κινητού τηλεφώνου μας!
Τι ονειρεύεστε για το USEUM;
Εξ’ αρχής το όραμά μου για το USEUM ήταν να γίνει ευρέως γνωστό ως η πλατφόρμα που ανατρέχουμε όταν θέλουμε να αναζητήσουμε έναν πίνακα, έναν καλλιτέχνη κ.ο.κ. σαν ένα IMDB για την τέχνη. Το όνειρο πραγματικά για εμένα θα ήταν οι χρήστες του διαδικτύου που δεν είναι ειδικοί ή λάτρεις της τέχνης, όταν ξεκουράζονται στον καναπέ ή στο κρεβάτι αντί να διαβάσουν Facebook ή Twitter από το τηλέφωνο τους να μπαίνουν στο USEUM για να δουν όμορφους πίνακες από όλους αυτούς που ακολουθούν, να τους βαθμολογούν, να φυλάνε τους αγαπημένους τους, να τους μοιράζονται με φίλους τους κ.ο.κ. Το όνειρο δηλαδή, όπως και το θέμα του διδακτορικού μου είναι το USEUM, αξιοποιώντας την τεχνολογία, να φέρει την τέχνη πιο κοντά στο ευρύ κοινό, ανατρέποντας την επικρατούσα γνώμη ότι η τέχνη είναι μόνο για τους “εστέτ”.
Τελικά υπάρχει χάσμα μεταξύ τέχνης και τεχνολογίας;
Η αλήθεια είναι ότι ο χώρος της τέχνης δεν υιοθετεί τις τεχνολογικές εξελίξεις τόσο γρήγορα όσο άλλοι τομείς. Για παράδειγμα, παρόλο που έχουν γίνει πολλές πλατφόρμες για δημοπρασίες έργων τέχνης στο διαδίκτυο, καμία από αυτές δε φαίνεται ακόμα να είχε κάποια σημαντική επιτυχία, μιας κι οι συλλέκτες διστάζουν να δώσουν μεγάλα χρηματικά ποσά χωρίς να δουν το αυθεντικό έργο από κοντά. Πολλές φορές μάλιστα οι συλλέκτες ζητούν να γνωρίσουν και τον ίδιο τον καλλιτέχνη πριν προβούν στην αγορά ενός έργου τους. Όσον αφορά στα μουσεία τέχνης, αυτά σίγουρα θα μπορούσαν να επωφεληθούν σε τεράστιο βαθμό από την τεχνολογία και όντως κάνουν προσπάθειες γι’ αυτό. Ωστόσο ακόμα συναντάμε ξεπερασμένες τεχνολογίες σε πολλά από αυτά. Για παράδειγμα στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου η συσκευή που παίζει τις ηχητικές περιγραφές των πινάκων μοιάζει με κινητό τηλέφωνο του 1998. Αυτό θυμάμαι μου είχε κάνει φοβερή εντύπωση, αλλά αργότερα μπόρεσα να καταλάβω τους λόγους. Αρχικά η τεχνολογία κοστίζει και τα μουσεία είναι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, συνεπώς δεν έχουν να διαθέσουν μεγάλα χρηματικά ποσά προς αυτή την κατεύθυνση. Έπειτα, ο σκοπός και στόχος των μουσείων είναι η φύλαξη, συντήρηση κι έκθεση των έργων τέχνης και συνεπώς η τεχνολογία αν και μπορεί να προσφέρει μεγάλα οφέλη παραμένει ένα πάρεργο γι’ αυτά.
Πότε/πώς προέκυψε η αγάπη σας, το ενδιαφέρον σας για την τέχνη;
Νομίζω ανακάλυψα το ενδιαφέρον μου για το σχέδιο, την τέχνη και τα μουσεία λόγω της μεγαλύτερης αδερφή μου, που σπούδασε στο Αριστοτέλειο στη σχολή Θεατρικών Σπουδών και δουλεύει πολλά χρόνια τώρα στο ΚΘΒΕ, στη διεύθυνση του καλλιτεχνικού αρχείου. Η Δήμητρα, η οποία σήμερα είναι και συνιδρύτρια στο USEUM, με πήγαινε σε εκθέσεις, σε θεατρικές παραστάσεις, σε βιβλιοπωλεία τέχνης και design. Όλες αυτές οι δραστηριότητες με έφερναν σε επαφή με έναν πολύ διαφορετικό κόσμο από αυτόν που γνώριζα σπουδάζοντας Πληροφορική, που όμως μου άρεσε εξίσου. Αργότερα στο μεταπτυχιακό συνειδητοποίησα ότι δεν ήταν τόσο η τέχνη αυτή που με μάγευε, αλλά τα ίδια τα μουσεία, η ομορφιά, η ηρεμία, η απλότητα κι η τάξη τους.
Η επιστροφή στην Ελλάδα υπάρχει στα σχέδια σας;
Ναι βέβαια, η ποιότητα ζωής που έχει κανείς στην Ελλάδα ή τουλάχιστον στη Σάμο που μεγάλωσα, δε συναντάται εύκολα αλλού. Σίγουρα σκοπεύω να επιστρέψω στην Ελλάδα μόνιμα, κι αν όχι στο άμεσο μέλλον, σίγουρα σε μερικά χρόνια.
Τι θα συμβουλεύατε τους νέους που έχουν ιδέες και όνειρα αλλά φοβούνται να κάνουν το επόμενο βήμα;
Θα τους συμβούλευα να κυνηγήσουν το όνειρό τους με οποιονδήποτε τρόπο μπορούν και να μην τους πτοήσει το πόσο μακριά μπορεί να είναι το τελικό όραμα, αλλά να βάζουν πολλούς και μικρούς στόχους. Επίσης, να μην αφήσουν να τους κρατήσει πίσω το βραχυπρόθεσμο “ξεβόλεμα”, γιατί πριν αναζητήσουμε την ηρεμία και τη σταθερότητα, ίσως αξίζει να ψάξουμε να βρούμε αυτό που μας κάνει πραγματικά ευτυχισμένους. Κι αν μη τι άλλο, μία ζωή έχουμε, γιατί να μην προσπαθήσουμε να ζήσουμε και να καταφέρουμε το κάτι παραπάνω;
