Συνέντευξη στη Μαρία Θανοπούλου
Τις τελευταίες ημέρες σε διάφορα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης φιγουράρει η φωτογραφία ενός μικρού εστιατορίου στη Μαδρίτη με μια εντυπωσιακή εξωτερική εγκατάσταση που μιμείται το φως μιας λάμπας. Το γεγονός ότι στη δημιουργική ομάδα του συγκεκριμένου έργου βρίσκεται μια Ελληνίδα μας χαροποιεί ιδιαίτερα. Πρόκειται για την 28χρονη Ελένη Καρπάτση από τη Θεσσαλονίκη. Η Ελένη σπούδασε στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, στο τμήμα Αρχιτεκτόνων και το 2007 βρέθηκε για πρώτη φορά στη Μαδρίτη μέσω του προγράμματος Erasmus. Ερωτεύτηκε την πόλη και ορκίστηκε να ξαναγυρίσει. Έτσι πριν από περίπου τέσσερα χρόνια επέστρεψε για να κάνει master στην Αρχιτεκτονική εσωτερικών χώρων. Εργάστηκε για τρία χρόνια σε μια πολυεθνική εταιρεία ένδυσης ως αρχιτέκτονας και interior image maker και τώρα σε μια πολυεθνική εταιρεία τηλεπικοινωνιών ως project manager και designer. Παράλληλα από τον περασμένο Σεπτέμβρη είναι μέλος της δημιουργικής ομάδας fos μαζί με τους Julio Calvo και Susana Piquer. Η Ελένη μιλά στο news.gr για το project, τη ζωή στη Μαδρίτη και για τις όμορφες και δύσκολες στιγμές που έχει βιώσει μέχρι σήμερα στην προσπάθειά της να τα πετύχει σε μια ξένη χώρα και να κάνει τα όνειρά της πραγματικότητα.
Μιλήστε μας για το συγκεκριμένο project.
Το project πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της ετήσιας διοργάνωσης decoracción, όπου κάθε χρόνο σε μια συγκεκριμένη γειτονιά της Μαδρίτης, el barrιo de las letras, άτομα με ιδέες είναι ελεύθερα να παρέμβουν στις προσόψεις μαγαζιών, ξενοδοχείων, εστιατορίων κλπ. Η ομάδα fos διάλεξε το μικρό vegan εστιατόριο Rayen σε μια μικρή και όχι ιδιαίτερα εμπορική οδό. Στόχος ήταν η μετατροπή της γκρι αστικής πρόσοψης σε παιχνίδι. Έτσι λοιπόν εγκαταστάθηκε ένα παιχνίδι προοπτικής μέσω ενός τεχνητού φωτός που έντυνε την είσοδο του εστιατορίου, το οποίο οπτικά φαίνεται πλήρες μόνο από ένα σημείο, "σημείο foto" όπως ονομάστηκε. Ένα εξωτερικό περίβλημα από την πηγή φωτός ως και το πεζοδρόμιο. Για να γίνει αυτό χρησιμοποιήθηκαν πάνω από 250 μέτρα κίτρινης κολλητικής ταινίας, βαμμένα έπιπλα και ανανάδες. Το project είχε ιδιαίτερα θετική ανταπόκριση αρχικά από τη γειτονιά, τους περαστικούς και εν τέλει σε περιοδικά και blogs. Ο κόσμος σταματούσε να δει, τα παιδάκια παίζανε με τους ανανάδες και η φράση των ηλικιωμένων κυρίως ήταν "mira el amarillo que alegre’". Ήταν λίγο απροσδόκητο το feedback διότι δεν υπήρχε αρχικός στόχος. Το κάναμε κυρίως σαν μια πρώτη πρόβα της ομάδας και για να περάσουμε εμείς καλά. Δε μας είχε περάσει από το μυαλό την ώρα που κουβαλούσαμε τα έπιπλα και έβρεχε καταρρακτωδώς ότι το αποτέλεσμα θα ήταν αυτό που βγήκε και αυτό μας χαροποιεί ιδιαίτερα.
Τι πρόκειται να δούμε στη συνέχεια από τη δημιουργική ομάδα Fos;
Το Σάββατο τα ξημερώματα τελειώσαμε το στήσιμο της νέας δουλειάς που ονομάζεται "escape" όπου αφορά τη φυγή των ζώων προς το δάσος λόγω του ότι βαρέθηκαν τη ζωή στη φάρμα. Το project λαμβάνει χώρα στην είσοδο του χριστουγεννιάτικου pop up store "the hovse". Είναι κάτι πολύ διαφορετικό από το fos project αλλά ο στόχος είναι ο ίδιος. Κάτι διασκεδαστικό που προκαλεί περιέργεια. Για την υλοποίησή του χρησιμοποιήθηκαν 300 ζωάκια, τα κλασικά ζωάκια της φάρμας που όλοι είχαμε ως παιδιά, καθώς και δέντρα για μοντελισμό. Στόχος μας είναι να περνάμε όμορφα δουλεύοντας μαζί και να κάνουμε έργα που μας ικανοποιούν εσωτερικά και έχουν μια αστεία διάθεση και από ό,τι φαίνεται και ο κόσμος έχει την ίδια άποψη.
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια ζείτε και εργάζεστε στη Μαδρίτη. Αρχικά θα ήθελα να μας πείτε πώς βρεθήκατε εκεί;
Είχα έρθει αρχικά το 2007 για Erasmus, το πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών. Ερωτεύτηκα την πόλη με το που βγήκα από το μετρό. Ένιωσα σα στο σπίτι μου, οπότε με το που τέλειωσα τις σπουδές μου με την οικονομική στήριξη των γονιών μου ήρθα για μεταπτυχιακό. Ήθελα πολύ να περάσω μερικά χρόνια εδώ και για να γίνει αυτό έπρεπε να εργαστώ. Μετά ήρθε η δουλειά και εν τέλει είμαι ακόμα εδώ.
Επιλέξατε μια πόλη η οποία φαντάζομαι είναι όνειρο για κάθε αρχιτέκτονα. Πόσο εύκολο ήταν να βρείτε δουλειά; Πώς καταφέρατε να είσαστε μέλος της συγκεκριμένης δημιουργικής ομάδας;
Η Ισπανία έχει βαθιά αρχιτεκτονική παράδοση και αυτό το βλέπεις παντού, σε κάθε κέντρο και σε κάθε πόλη της όμως η επιλογή της Μαδρίτης έγινε κυρίως λόγω της οικειότητας που σε κάνει να νιώθεις. Μπορεί αυτό να οφείλεται και στην αρχιτεκτονική...Η αρχιτεκτονική εδώ περνάει τη χειρότερη της κρίση και ήξερα από την αρχή ότι αν θέλω να ζήσω εδώ δε θα κάλυπτα τα έξοδα μου δουλεύοντας ως "αρχιτέκτονας", όπως όλοι το έχουμε στο μυαλό μας, ένα γραφείο ή μία κατασκευαστική εταιρεία. Επίσης, πάντα με έλκυε το marketing σε συνδυασμό με το σχεδιασμό εσωτερικών χώρων, η επαφή με τα υλικά και το πώς μπορείς να τους δώσεις μορφή, οι κατασκευαστικές λεπτομέρειες που μπορεί να έχει ένας εσωτερικός χώρος. Την πρώτη μου δουλειά τη βρήκα λόγω μιας φράσης που άκουσα τυχαία σε ένα μαγαζί ενώ ψώνιζα με τη μαμά μου που είχε έρθει για διακοπές. Έστειλα ένα email και μέσα μια εβδομάδα έγιναν όλα. Δούλεψα για τρία χρόνια ως αρχιτέκτονας και interior image maker σε μια ισπανική εταιρεία ένδυσης σχεδιάζοντας μαγαζιά αρχικά σε Ισπανία και Πορτογαλία και εν συνεχεία ανά τον κόσμο. Έμαθα πολλά, έκανα ταξίδια, γνώρισα μέρη που δε θα πήγαινα εύκολα. Αυτή την περίοδο από το πρωί έως το βράδυ εργάζομαι σε μια πολυεθνική εταιρεία τηλεπικοινωνιών ως αρχιτέκτονας και project manager και τα βράδια στο fos. Αυτό που κατάλαβα μέσω του fos είναι ότι για να δημιουργήσεις κάτι, οτιδήποτε, δε χρειάζεται να το σκεφτείς πολύ, απλά ξεκίνα, γιατί όσο περισσότερο σκέφτεσαι σου γεννιούνται αμφιβολίες και δεν το απολαμβάνεις. Με τη Susana Piquer είμαστε φίλες από το master και ο Julio Calvo είναι φίλος της και δικός μου πλέον. Ο περασμένος Σεπτέμβρης ήταν περίεργος για όλους. Εγώ ήμουν στο Άμστερνταμ (η εταιρεία που εργαζόμουν περνούσε μεγάλη κρίση και έλεγα μήπως μετακομίσω στην Ολλανδία ), η Susana στη Βαρκελώνη και ο Julio στη Μαδρίτη. H Susana μας ξεσήκωσε ουσιαστικά. Με πήρε τηλέφωνο και με ρώτησε..."Ελένη είσαι μέσα να πάρουμε μέρος στο decoraccion; Θα πούμε και του Julio". Μέσα λοιπόν, επιστροφή στη Μαδρίτη και προετοιμασία. Έτσι ήρθε το fos.
Ποια είναι η μεγαλύτερη δυσκολία που έχετε αντιμετωπίσει μέχρι σήμερα;
Η μεγαλύτερη δυσκολία ήταν η απώλεια της γιαγιάς μου. Είναι δύσκολο να είσαι έξω, να γίνεται κάτι τέτοιο και να είσαι μόνος χωρίς την οικογένειά σου, να ψάχνεις εισιτήρια από τη μια στιγμή στην άλλη και να μην υπάρχει τίποτα. Δυσκολίες γενικά πολλές, όπως το να αναγκαστείς να κάνεις Χριστούγεννα βλέποντας σειρές μόνος γιατί έπρεπε να δουλεύεις στις γιορτές. Η Ισπανία περνάει κρίση, απολύσεις, στάσεις πληρωμών (να μην ξέρεις αν θα έχεις να πληρώσεις το νοίκι). Όταν κάναμε το fos με τη Susana και το Julio είχαμε 100 ευρώ ο καθένας. Τα 50 τα επενδύσαμε για να αγοράσουμε τα υλικά και έμεναν 50 για να κάνουμε τη μεγάλη ζωή. Γελούσαμε με την κατάστασή μας. Γενικά έχουμε την αίσθηση ότι αν κάποιος ζει εκτός Ελλάδος τα πράγματα είναι πολύ πιο εύκολα, τα χρήματα περισσότερα και οι συνθήκες καλύτερες. Όμως δεν είναι πάντα έτσι...
Πώς είναι η ζωή στη Μαδρίτη;
Η ζωή στη Μαδρίτη είναι μοναδική με τα δύσκολα αλλά και τα πολύ όμορφα της. Είναι μια πόλη που εύκολα ερωτεύεσαι. Ειδικά την άνοιξη. Είναι μια πόλη με πολύ καθαρό και μπλε ουρανό, υποδομές, πάρκα, υπηρεσίες (η γραφειοκρατία είναι κάτι που δε μπορεί να το αποφύγει καμία μεσογειακή χωρά). Όσον αφορά στη ζωή υπάρχει ένα απόφθεγμα από ένα βιβλίο του '60 που το εξηγεί πολύ σωστά: "γιατί η Μαδρίτη στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα το ιδιαίτερο. Δεν έχει μεγάλο ποτάμι, ούτε καν ουρανοξύστες. Ούτε κανάλια, ούτε λίμνες. Της Μαδρίτης της λείπουν πολλά. Αλλά έχει τον κόσμο στους δρόμους. Την απρόσμενη γωνία. Την ποικιλία. Το κοντράστ. Τη συνεχή κινητικότητα. Και τις συνήθειες της. Αξίζει τον κόπο να σηκωθείς μια μέρα νωρίς για να ζήσεις μια μέρα στη Μαδρίτη". Δεν έχει τίποτα το ιδιαίτερο αλλά έχει ζωή, πάντα θα βρεις ένα δρομάκι που δεν έχεις ξαναπεράσει ή να πέσεις πάνω σε κάποιο πάρκο ή πλατεία που δεν έχεις ξαναδεί, όσο και αν περπατάς κάθε μέρα τους ίδιους δρόμους. Είναι μια πολύ ζωντανή πόλη. Πάντα υπάρχει κόσμος στο δρόμο "La vida de calle". Ο κόσμος βγαίνει πάρα πολύ είτε μόνο για βόλτα (αξίζει μια νυχτερινή βόλτα στην calle de Alcala), για Cañas και tapas, για Fiesta. Ζω μόνη στο κέντρο της πόλης, στα malasaña. Το κέντρο είναι σα χωριό γιατί τελικά λίγο πολύ τους περισσότερους τους γνωρίζεις. Έχεις τον κρεοπώλη σου, τον ψαρά, τη σερβιτόρα της καφετέριας που σου λέει "καλημέρα, τι κάνεις", στα ελληνικά. Η Μαδρίτη έχει πολύ ξένο κόσμο, οι καλύτερες μου φίλες είναι από Περού, Βραζιλία, Ισπανία και δύο Ελληνίδες. Περίεργο το να ταιριάζεις τόσο πολύ με άτομα που έχουν μεγαλώσει σε τόσο διαφορετική κουλτούρα από σένα. Μαθαίνεις τόσα πολλά, τραγούδια, χορούς, το πώς είναι η πραγματικότητα της κάθε χώρας και το πώς μας την παρουσιάζουν όταν είμαστε τόσο μακριά.
Πώς σας αντιμετωπίζουν όταν λέτε ότι είσαστε Ελληνίδα;
Αρχικά δεν έχεις όνομα και λέγεσαι απλά "la griega". Μετά αποκτάς και όνομα σιγά σιγά. Ειδικά στο εργασιακό περιβάλλον. Το αναφέρουν όμως με καλή πρόθεση. Οι περισσότεροι έχουν έρθει για διακοπές και έχουν εντυπωσιαστεί από θάλασσες, τοπία και φαγητό. Οι Ισπανοί μας συμπαθούν όπως και εμείς άλλωστε. Το 2011 που ήμασταν πρώτο θέμα στις ειδήσεις ήταν λίγο δύσκολα. Δεν έχω τηλεόραση στο σπίτι αλλά από αυτά που μου μεταφέρανε η εικόνα μας ήταν πολύ άσχημη, ότι δε πληρώνουμε φόρους, σκάνδαλα…αλλά μετά άρχισαν να βγαίνουν και εδώ σκάνδαλα στη φόρα, λεφτά που φαγώθηκαν σε δήμους και άλλα παρόμοια οπότε άρχισε να υπάρχει αλληλεγγύη. Όταν περάσεις τον Ατλαντικό, δηλαδή Βραζιλία, Λατινική Αμερική, εκεί σε βλέπουν σαν κάτι το εξωτικό και αυτομάτως σε εκτιμούν λόγω της καταγωγής... Η χώρα που γέννησε τον πολιτισμό και τη δημοκρατία. Τα σκάνδαλα μας τους φαίνονται αστεία σε σύγκριση με τις συνθήκες που έχουν περάσει στις χώρες τους. Όλοι σου μιλάνε για τα νησιά.
Ποια είδηση που ακούσατε για την Ελλάδα σας θύμωσε και ποια σας χαροποίησε περισσότερο;
Δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη είδηση, τα σκάνδαλα και οι μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις. Αναρωτιέμαι πώς άτομα που τους δόθηκε η τεράστια ευθύνη να παίρνουν αποφάσεις για ένα έθνος μπόρεσαν να σκεφτούν τόσο ατομιστικά. Πώς περιμένουμε ανάπτυξη αν παίρνουμε την αγοραστική δύναμη από τους πολίτες και πώς πρέπει πάντα άλλοι να αποφασίζουν για μας γιατί απλά εμείς δε μπορούμε. Αυτές είναι οι σκέψεις που με στεναχωρούν περισσότερο παρά με θυμώνουν..Όσον αφορά την οικονομία θετική είδηση είναι το γεγονός ότι στρεφόμαστε και πάλι στον πρωτόγεννη τομέα, τα προϊόντα μας είναι υψηλής ποιότητας και σιγά σιγά το εκμεταλλευόμαστε. Ο κόσμος φεύγει από την πόλη για να κάνει μια αγροτική ή κτηνοτροφική μονάδα στην εξοχή. Νέα μυαλά, με εφόδια και όρεξη κάνουν δικές τους επιχειρήσεις και οι περισσότερες με επιτυχία.
Τι σκέφτεστε για το μέλλον; Ποια είναι τα όνειρά σας; Υπάρχει στο μυαλό σας η επιστροφή στην Ελλάδα;
Έχω σκέψεις για το μέλλον αλλά το κυριότερο είναι να περνάω όμορφα με ό,τι κάνω και να μαθαίνω. Τα όνειρα μου έχουν να κάνουν και με την επιστροφή μου στην Ελλάδα. Μου λείπουν οι γονείς μου, οι φίλοι μου, τα καλοκαίρια. Έρχομαι 4 φορές το χρόνο. Πολλοί λένε ότι αν είσαι στο εξωτερικό και γυρίσεις το μετανιώνεις, αν πάλι δε γυρίσεις πάλι το μετανιώνεις. Κάποια στιγμή το σκέφτομαι να γυρίσω. Θέλω να είμαι κοντά στην οικογένεια μου, τους φίλους μου, τα παιδιά μου να έχουν τους παππούδες τους κοντά όπως τους είχα και εγώ. Να έχουν χωριό να παίζουν κρυφτό. Η παρατεταμένη "φοιτητική ζωή" είναι πολύ όμορφη, η Μαδρίτη επίσης αλλά η στιγμή που θα θελήσεις να κάνεις οικογένεια αλλάζει τα δεδομένα πιστεύω. Όλα αυτά είναι σκέψεις, το μέλλον θα δείξει...
