Συνέντευξη στη Μαρία Θανοπούλου
Η Βασιλική Δανέλλη Μυλωνά πριν από οκτώ χρόνια χαιρέτησε το γιο της Πάνο, ο οποίος θα πήγαινε στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας για να παρακολουθήσει τα μαθήματά του. Δεν τον ξαναείδε ποτέ...Ο Πάνος Μυλωνάς σε ηλικία μόλις 22 χρόνων άφησε την τελευταία του πνοή στην άσφαλτο. Ένας ασυνείδητος οδηγός μπήκε στο ρεύμα του…Το μεγαλείο ψυχής της Βασιλικής Δανέλλη Μυλωνά συγκινεί. Σχεδόν ένα χρόνο μετά από τον άδικο χαμό του παιδιού της δημιούργησε το Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας "Πάνος Μυλωνάς" θέλοντας να αποτρέψει άλλους άδικους θανάτους στο δρόμο.
Επιτρέψετε μου να σας πω ότι η στάση σας είναι μάθημα ζωής για όλους μας. Ο τραγικός θάνατος του παιδιού σας σε τροχαίο σας οδήγησε στη δημιουργία του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας "Πάνος Μυλωνάς". Πώς σταθήκατε στα πόδια σας; Πού βρήκατε τη δύναμη;
Εύχομαι σε κανέναν να μη συμβεί αυτό που συνέβη σε μας. Σαν οικογένεια κάναμε αυτό που θεωρούσαμε σωστό, για να μη βιώσουν άλλοι τη δική μας εμπειρία. Ο Πάνος είναι το παιδί που βλέπετε στο σπίτι σας, ο γιος σας, η κόρη σας, ο πιο σημαντικός άνθρωπος για σας που δεν περνάει ποτέ από το μυαλό σας ότι μπορεί να φύγει και να μη γυρίσει, ότι μπορεί να μη τον ξαναδείτε. Με την κατάσταση που επικρατεί στους ελληνικούς δρόμους δεν υπάρχει εγγύηση ότι θα ξαναγυρίσει…Ο δικός μας Πάνος έφυγε εκείνο το πρωί της 22ας Μαρτίου 2004 για να παρακολουθήσει τα μαθήματα του στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας και δεν ξαναγύρισε. Είναι θύμα μιας κοινωνίας στην οποία επικρατεί η ανομία, η αναρχία στους δρόμους. Για μας είναι ο Πάνος που μας λείπει...
Φαντάζομαι ότι στο Ινστιτούτο θα έρχεστε σε επαφή με ανθρώπους που έχουν χάσει κάποιον δικό τους άνθρωπο. Τι συναισθήματα σας δημιουργούνται; H πληγή δε μένει ανοιχτή;
Τα συναισθήματα μου τα τελευταία 8 χρόνια είναι καθημερινά τα ίδια, ο θάνατος του παιδιού σου δεν ξεπερνιέται. Επειδή ξεκινάω τη μέρα μου με αυτή τη σκέψη, με αυτά τα συναισθήματα, γι΄αυτό και αγωνίζομαι. Πράγματι σχεδόν καθημερινά έρχομαι σε επαφή με ανθρώπους που έχουν χάσει κάποιον δικό τους άνθρωπο, με πολλούς μάλιστα έχω δημιουργήσει φιλικές σχέσεις και διατηρώ προσωπική επαφή. Η συναναστροφή μου με αυτούς τους ανθρώπους με φορτίζει συναισθηματικά και κάθε φορά μέσα από τη δική τους εμπειρία ξαναζώ τη δική μου τραυματική εμπειρία. Βλέπω όμως και ανθρώπους που η τραγωδία μπορεί να τους έπληξε αλλά δε τους γονάτισε και έχουν κουράγιο και ψυχική δύναμη να συμβάλλουν στην προσπάθεια για το δικαίωμα στην Οδική Ασφάλεια. Όταν έχεις χάσει το παιδί σου η πληγή μένει για πάντα ανοιχτή. Το ψυχικό κόστος αλλά και ό,τι ακολουθεί μία τραγική απώλεια είναι ανυπολόγιστο με τις περισσότερες περιπτώσεις να επιδεινώνει την ψυχοσωματική υγεία των πληγέντων, με επιπτώσεις σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο. Να σας αναφέρω ενδεικτικά ότι για κάθε άνθρωπο που εμπλέκεται σε θανατηφόρο τροχαίο άλλοι 8 θα χρειαστούν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.
Λένε "ο καιρός είναι γιατρός"...
Όταν πρόκειται για μια άδικη και τόσο τραυματική απώλεια όπως το να χάσεις το παιδί σου δεν υπάρχει γιατρειά. Ο χρόνος μπορεί να σε βοηθήσει να περάσεις κάποια αναπόφευκτα στάδια για να μπορέσεις να σταθείς στα πόδια σου, δε θα σε γιατρέψει όμως. Αντίθετα, ο χρόνος ίσως δουλεύει αντίστροφα εδώ γιατί συνειδητοποιείς ότι ο άνθρωπός σου "έφυγε" οριστικά. Αρχίζουν και ξεθωριάζουν οι εικόνες, οι μνήμες...είναι πολύ οδυνηρό. Πέρασα κι εγώ μια περίοδο άρνησης στη βαριά αυτή τραυματική εμπειρία, κάποιες φορές θύμωσα και άλλες βυθιζόμουνα στη θλίψη. Πάντα σκεφτόμουν όμως πως ο γιος μας -που από μικρή ηλικία τον διέκρινε θετική σκέψη, υπευθυνότητα και πάντα αγωνιζότανε να αντιμετωπίζει τα δύσκολα- δε θα ήθελε ποτέ να μας δει να καταρρέουμε αλλά να αντλήσουμε δύναμη και να συμβάλλουμε στην πρόληψη άλλων τροχαίων δυστυχημάτων, να βοηθήσουμε να μη βιώσουν άλλοι τη δική μας τραγική και άδικη απώλεια. Όλο αυτό το διάστημα που πέρασε, ήλθα επίσης σε επαφή και με ειδικούς επιστήμονες και προσπάθησα να κατανοήσω διεπιστημονικά τις επιδράσεις των τραυματικών γεγονότων στο ψυχικό και σωματικό επίπεδο. Το πένθος και η απώλεια πυροδοτούν πολλές ψυχοσωματικές αντιδράσεις και φυσικά εγώ δεν αποτέλεσα εξαίρεση. Είμαι ευγνώμων όμως για την αγάπη και τη στήριξη που έχω από την οικογένεια, τους δικούς μου φίλους, τους φίλους του Πάνου και αυτούς που απέκτησα στη δύσκολη πλέον πορεία της ζωής μου.
Πότε δημιουργήσατε το Ινστιτούτο και ποιοι σας στάθηκαν στην προσπάθειά σας;
Το Ελληνικό Ινστιτούτο Έρευνας και Εκπαίδευσης για την Οδική Ασφάλεια και την Πρόληψη και Μείωση των τροχαίων ατυχημάτων "Πάνος Μυλωνάς" συστάθηκε στις 12 Μαΐου του 2005. Αποτελεί μη κερδοσκοπικό Οργανισμό με ιδρυτικά μέλη του Πανεπιστημιακά Ιδρύματα, Επιχειρηματικούς φορείς, Ελεγκτική Εταιρεία και φυσικά πρόσωπα. Αυτοί που από την αρχή στάθηκαν δίπλα μας ήταν το Πανεπιστήμιο της Πάτρας, οι φίλοι και συμφοιτητές του Πάνου, καθηγητές του, συνεργάτες του από το χώρο του αυτοκινήτου, ο Σ.Ο.Λ. (Σώμα Ορκωτών Λογιστών) και όλοι εκείνοι που αποτελούν έκφραση της υγιούς κοινωνίας. Οι εθελοντές μας είναι πολύτιμοι και συμμετέχουν σε δράσεις για τη μείωση των τροχαίων δυστυχημάτων, την προσπάθεια για τη βελτίωση της εικόνας του οδικού δικτύου και αποδεικνύουν ότι στη γενικότερη απάθεια της εποχής μας υπάρχουν ακόμα ελπιδοφόρα παραδείγματα ενεργών πολιτών.
Που εστιάζονται οι προσπάθειες σας;
Κύριος σκοπός του Ινστιτούτου είναι η υποστήριξη δραστηριοτήτων σε θέματα τα οποία προάγουν την οδική ασφάλεια, την κυκλοφοριακή αγωγή, τη μελέτη, έρευνα, ενημέρωση και εκπαίδευση, στοχεύοντας κατ’ εξοχήν στην πρόληψη και μείωση των τροχαίων ατυχημάτων. Βασικό μέλημα του Ινστιτούτου είναι η δημιουργία "Κυκλοφοριακής παιδείας" και η προώθηση ενός μοντέλου κοινωνικής εκπαίδευσης για θέματα Οδικής Ασφάλειας.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο λάθος που κάνουμε στο τιμόνι;
Η άγνοια και κυρίως η Ελληνική "μαγκιά" που δε συναντάς σε άλλα μέρη του κόσμου ,που δεν έχει καμία σχέση με την Ελληνική λεβεντιά και τον πολιτισμό που ξεκίνησε από τη χώρα μας και θα έπρεπε να μας διακρίνει. Το να οδηγούμε στην Ελλάδα είναι σίγουρα λάθος, Αν μπορούμε να το αποφύγουμε είμαστε πιο ασφαλείς και αυτοί που δε μπορούν να κάνουν αλλιώς θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι πρέπει να οδηγούν με τους κανόνες οδικής ασφάλειας. Για να σας απαντήσω πιο συγκεκριμένα όμως πρέπει να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με τις στατιστικές, ο ανθρώπινος παράγοντας συμμετέχει στην πρόκληση τροχαίων συμβάντων σε ποσοστό που προσεγγίζει το 95%. Σίγουρα το οδικό δίκτυο χρήζει βελτίωσης και χωρίς αμφιβολία η καλή συντήρηση του οχήματος είναι σημαντική. Η συμπεριφορά μας στο τιμόνι είναι αυτή που καθορίζει κυρίως το βαθμό εμπλοκής μας στα τροχαία συμβάντα. Οι στατιστικές επιβεβαιώνουν ότι τα συνηθέστερα αίτια των τροχαίων δυστυχημάτων είναι συμπεριφορές που σχετίζονται με παραβάσεις του Κ.Ο.Κ., υπερβολική ταχύτητα, απόσπαση προσοχής, κατανάλωση αλκοόλ, επιθετικότητα κατά την οδήγηση και έλλειψη προστασίας των παιδιών στο αυτοκίνητο.
Πώς θα χαρακτηρίζατε τον Έλληνα Οδηγό;
Η οδήγηση είναι προέκταση του πολιτισμού μας. Κρίνοντας από τεκμηριωμένα στοιχεία -αποτελέσματα έρευνας που διεξήχθη σε 14 χώρες- τολμώ να πω ότι ο Έλληνας οδηγός είναι απολίτιστος. Οι έρευνες μας ανέδειξαν τους Έλληνες ως τους πιο επιθετικούς οδηγούς στην Ευρώπη με συμπεριφορές που φθάνουν σε εξύβριση και ξυλοδαρμό. Η συμπεριφορά αυτή του Ελληνα όμως παρατηρείται να αλλάζει όταν οδηγεί στο εξωτερικό κι αυτό είναι ένα στοιχείο που δείχνει πολλά και που μας δίνει την ελπίδα της αλλαγής την οποία επιδιώκουμε και προσπαθούμε. Από το έλλειμμα παιδείας και πολιτισμού δημιουργούνται τα παρατράγουδα αλλά και τα εγκλήματα στο δρόμο. Αυτός είναι και ο λόγος που εντείνουμε τις δράσεις μας όπως είναι η δημιουργία της Συμμαχίας για την Ασφάλεια και τον Πολιτισμό στο Δρόμο από φορείς και επιχειρήσεις με ευαισθησία και δέσμευση για δράση καθώς και οι καμπάνιες μας με την υποστήριξη της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα για την υπεύθυνη οδήγηση και την ευγένεια στο δρόμο.
Πόσοι άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους στην άσφαλτο και τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει;
Η χώρα μας έχει τη θλιβερή πρωτιά σε θανάτους σε τροχαία με 112 νεκρούς ανά εκατομμύριο πληθυσμού όταν στην Ολλανδία οι αντίστοιχοι αριθμοί είναι 32 ,στη Σουηδία 28, στην Αγγλία 31 και από τις νέες χώρες της Ε.Ε στην Ουγγαρία 74, στην Τσεχία 76. Ακόμη, στη χώρα μας χάνονται κάθε χρόνο στο δρόμο περίπου 2.000 άνθρωποι και τραυματίζονται 1.675 βαριά και 15.129 ελαφριά σ’ ένα σύνολο 14.000 περίπου τροχαίων συμβάντων ενώ 8 από τις 10 πιο επικίνδυνες περιοχές με τα περισσότερα θανατηφόρα τροχαία βρίσκονται στην Ελλάδα. Είναι σίγουρο πως μέσα σε όλα που πρέπει να αλλάξουμε στη ζωή μας για να μπορέσουμε να είμαστε μια πολιτισμένη Ευρωπαϊκή χώρα, είναι η νοοτροπία και η συμπεριφορά στον τρόπο που οδηγούμε, να σεβόμαστε τη ζωή και τον άνθρωπο. Οσο για την Πολιτεία...Η Οδική Ασφάλεια δεν είναι μόνο θέμα προσωπικής ευθύνης αλλά και ζήτημα πολιτικό. Στη χώρα μας τα τελευταία 20 χρόνια καμία Κυβέρνηση δεν έδωσε προτεραιότητα στο θέμα της Οδικής Ασφάλειας και της κυκλοφοριακής παιδείας, Γι' αυτό και καταλήξαμε να χάνουμε άδικα τα παιδιά μας στο δρόμο και οδηγηθήκαμε στην κατάσταση να έχουμε τη θλιβερή πρωτιά σε θανάτους και σοβαρούς τραυματισμούς στην Ευρώπη. Στην ιδρυτική μας ανακοίνωση είχαμε ως στόχο να ενεργοποιήσουμε πολίτες και Πολιτεία για να πάψουμε επιτέλους να θρηνούμε θύματα στους δρόμους, θύματα που στην πλειοψηφία είναι νέοι άνθρωποι, η ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Σ αυτή την κατεύθυνση συνεχίζουμε να αγωνιζόμαστε και χρειαζόμαστε κοντά μας όσους έχουν ειλικρινές ενδιαφέρον για την ασφάλεια και τον πολιτισμό στο δρόμο, για τη δημιουργία μιας παιδείας οδικής ασφάλειας που θα προλαμβάνει αντί να προσπαθεί να θεραπεύει, που θα φέρει καλύτερες μέρες. Σας ευχαριστώ που νοιάζεστε και σας θέλουμε κοντά μας στον αγώνα αυτό.
