Ξαφνικά μέσα στη νύχτα το παιδί σας ήρθε κλαίγοντας στο κρεβάτι σας. Το πήρατε αγκαλιά και φυσικά το ρωτήσατε τι του συμβαίνει…Κι ενώ το μυαλό σας αρχικά πήγε σε κάποιο κακό όνειρο συνειδητοποιήσατε πως τα πράγματα ήταν πιο σοβαρά όταν σας ρώτησε "εάν θα πεθάνετε"…Αναρωτιέστε τι πρέπει να απαντάτε στα ερωτήματά του σε σχέση με το θάνατο;
Αρχικά θα πρέπει να πούμε πως το παιδί αντιλαμβάνεται το θάνατο με πολύ διαφορετικό τρόπο ο οποίος εξαρτάται από τα στάδια ωρίμανσής του. Γύρω στα δύο του χρόνια το παιδί αρχίζει να μιλάει για το θάνατο την ώρα που παίζει αλλά η αντίληψή του για αυτόν έχει σχέση ουσιαστικά με την ακινησία, δεν έχει άγχος και δεν ξέρει πως είναι αναπόφευκτος. Γύρω στα τρία του χρόνια, τότε που το παιδί ίσως ξεκινάει να πηγαίνει στον παιδικό σταθμό, είναι αρκετά ευαίσθητο στους χωρισμούς, ανακαλύπτει πως μπορεί να σκοτώσει ζουζουνάκια, ενώ όταν βλέπει στην τηλεόραση το θάνατο νομίζει ότι πρόκειται για δημιούργημα της φαντασίας. Γύρω στα πέντε με έξι, το παιδί συνειδητοποιεί πως ένας άνθρωπος που πεθαίνει δεν ξαναγυρίζει ποτέ και παράλληλα αρχίζει να αντιλαμβάνεται τα αίτια που τον προκαλούν. Ωστόσο μόνο όταν θα φθάσει στην ηλικία των οκτώ, εννέα θα αντιληφθεί πως αφορά κι εκείνο.
Ποια είναι η σωστή αντιμετώπιση
Όποιο κι αν είναι το ερώτημά του δεν πρέπει να το αποφεύγετε. Το παιδί σας πρέπει να αισθανθεί πως του επιτρέπετε να συζητάει αυτό το θέμα.
Εάν οι ερωτήσεις του σας βρίσκουν απροετοίμαστη, μη διστάσετε να του πείτε πως έχει δίκιο που έχει όλες αυτές τις απορίες αλλά σας είναι δύσκολο να του εξηγήσετε τώρα και πως αργότερα θα μιλήσετε για όλα αυτά που το προβληματίζουν.
Όσο περισσότερο τολμάτε να θίγετε αυτά τα θέματα τόσο λιγότερο φοβισμένο και αγχωμένο θα είναι το παιδί σας.
Όσο πιο πολύ το παιδί σας θα έχει συναίσθηση της αξίας του τόσο λιγότερο θα αγχώνεται από το θάνατο και τόσο καλύτερα θα καταλαβαίνει το νόημα της ζωής.
Οι πιο συχνές ερωτήσεις
Εάν σας ρωτήσει πότε θα πεθάνετε μπορείτε να του απαντήσετε πως κανείς δεν ξέρει πότε θα τελειώσει η ζωή του.
Εάν σας ρωτήσει που πηγαίνει κανείς όταν πεθάνει, μπορείτε να του πείτε ανάλογα με την πίστη σας, πως πηγαίνει κοντά στο Θεούλη. Εξηγήστε του όμως πως οι άνθρωποι που πεθαίνουν ζουν πάντα στην ανάμνηση αυτών που τους αγαπούν. Όταν θυμάται τις καλές στιγμές που έζησε μαζί τους θα τους κρατάει ζωντανούς μέσα του.
Εάν σας ρωτήσει τι γίνεται το σώμα μετά το θάνατο, μπορείτε να του πείτε πως μένει για πάντα ακίνητο προσθέτοντας μια άλλη μικρή εξήγηση για τους κύκλους της φύσης, ότι δηλαδή κάποια μικρά ζωάκια πηγαίνουν και παίρνουν από ένα μικρό κομματάκι. Το παιδί εκτιμάει αυτού του είδους τις εξηγήσεις που το αφήνουν να πιστεύει πως όλα σε κάτι χρησιμεύουν.
Εάν κάποιο πρόσωπο του περιβάλλοντός σας έφυγε από τη ζωή και σας ρωτήσει εάν πεθάνετε και εσείς, απαντήστε του πως σίγουρα μια ημέρα θα πεθάνετε αλλά θα συμβεί όταν θα έχετε τελειώσει τη ζωή σας, συμπληρώνοντας πως τώρα έχετε πολλά πράγματα να κάνετε.
