Το παιδί σας βρίσκεται το κατώφλι της εφηβείας κι εσείς αναρωτιέστε ποιες θα είναι οι αλλαγές και ποιοι οι στόχοι αυτή της νέας περιόδου. Η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος και συγγραφέας αρκετών βιβλίων μεταξύ των οποίων τα "Οι γονείς κάνουν τη διαφορά" και "Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά" κυρία Αλεξάνδρα Καππάτου συμβουλεύει.
Κατά την ήβη τα παιδιά δεν ψηλώνουν με τους ίδιους ρυθμούς. Άλλο ψηλώνει διαρκώς κατά 4-5 εκ. το χρόνο και άλλο κατά 10 εκ. για μια με δύο χρονιές. Κάποιες φορές μάλιστα συμβαίνει να παίρνουν και 15 εκ. σε ένα χρόνο. Η αύξηση ύψους στα κορίτσια εμφανίζεται περίπου στα 10 χρόνια, με το τίναγμα να γίνεται στα 12, για αυτό είναι ψηλότερα στις τελευταίες τάξεις του δημοτικού και στις πρώτες του γυμνασίου. Τα αγόρια ακολουθούν 2 χρόνια αργότερα και το τίναγμα γίνεται περίπου στα 14 χρόνια. Από τότε αρχίζουν πια να προηγούνται σταθερά από τα κορίτσια. Τότε αρχίζουν να αποκτούν και σημαντική υπεροχή σε δύναμη λόγω της έντονης μυϊκής ανάπτυξης τους.
Η παραγωγή ορμονών και ιδρώτα κάνει το εφηβικό σώμα να μυρίζει εντονότερα από το παιδικό. Μεγαλώνουν οι ιδρωτοποιοί αδένες, οπότε παρατηρείται στο πρόσωπο ή στην πλάτη πολλή λιπαρότητα και ακμή.
Όταν το πρώτο αυξητικό τίναγμα φτάνει στο ζενίθ του, αγόρια και κορίτσια αρχίζουν να παρουσιάζουν αλλαγές στον ύπνο και την εγρήγορση. Οι περισσότεροι έφηβοι ουσιαστικά ξυπνούν στις 10 το πρωί. Την ώρα που αρχίζει το σχολείο, δηλαδή στις 8.30 το πρωί, "σέρνονται" από τη νύστα. Η καλύτερη ώρα τους είναι στις 3 το μεσημέρι. Αυτό επηρεάζει τη διάθεσή τους και στο σχολείο, αλλά κάνει και τους γονείς να ανησυχούν άδικα.
Εκείνο που γενικά δεν πρέπει να ξεχνάτε είναι ότι η συναισθηματική και πνευματική ηλικία των παιδιών σας δε συμβαδίζει ούτε με τη σωματική ανάπτυξη ούτε με το ημερολόγιο. Προετοιμάστε το παιδί για όλες τις αλλαγές, ενημερώστε το για τα περιθώρια ανάπτυξης και τονίστε ότι μπορεί να υπάρχουν φυσιολογικές διαφορές φάσης από τους συμμαθητές ή τις συμμαθήτριες του. Αυτή την περίοδο των αλλαγών συχνά οι έφηβοι προβληματίζονται για την εμφάνισή τους, παραπονιούνται ότι δεν τους αρέσει το πρόσωπο τους, το σώμα τους κ.λπ. Εσείς καλείστε να τους καθησυχάσετε, παρότι πολλές φορές τα λόγια σας ή ο τρόπος σας δεν τους είναι αρκετά.
Στόχοι της εφηβείας
Συναισθηματικά και διανοητικά η εφηβεία συνεπάγεται τεράστιες αλλαγές. Στη διάρκειά της το παιδί σας:
Θα διαχωρίσει τον εαυτό του από εσάς προκειμένου να εδραιώσει τη δική του ατομική ταυτότητα.
Θα προσεγγίζει όλο και περισσότερο τους φίλους ή τους συνομήλικους του.
Σταδιακά θα ανακαλύψει το "γκρίζο" και θα αφήσει πίσω του τον ασπρόμαυρο κόσμο της παιδικότητας. Αρχίζει να εξασκείται σε κάτι παραπάνω από το "εδώ και τώρα".
Θα μάθει να συνεκτιμά καταστάσεις, θα εξετάζει ένα ζήτημα από τη σκοπιά των άλλων και θα εξάγει συμπεράσματα από τα στοιχεία που έχει.
Θα ελίσσεται στις διαπροσωπικές σχέσεις.
Χάρη στην ανάπτυξη της ανώτερης σκέψης, αρχίζει αντιλαμβάνεται την έννοια του μέλλοντος, να αξιολογεί εναλλακτικές λύσεις και να βάζει προσωπικούς στόχους.
Καθώς αναπτύσσεται, μπαίνει και στη διαδικασία επιλογών τύπου "ποια παρέα μου ταιριάζει " ή "ποιο επάγγελμα μου αρέσει και γιατί", "ποια μουσική λέει κάτι" κ.ο.κ..
Μέχρι το τέλος της εφηβείας θα μπορεί να αναλάβει τις υποχρεώσεις του ενηλίκου.
Άλλα παιδιά ωριμάζουν γρηγορότερα και άλλα αργότερα. Όσα αργούν, νιώθουν μειονεκτικά έναντι των συμμαθητών τους, παρουσιάζουν περισσότερο στρες και συχνά επιζητούν την προσοχή με ακόμα πιο ανώριμη συμπεριφορά.
Πολλές φορές εξάλλου τα παιδιά δεν αισθάνονται έτοιμα για τις απαιτήσεις γονέων ή καθηγητών, με αποτέλεσμα σε άλλους τομείς να επιλέγουν να "μικροδείχνουν" και σε άλλους να γίνονται "μικρομέγαλα".
