Το τελευταίο διάστημα παρατηρείτε μια δυσκολία στο παιδί να μιλήσει η οποία συνοδεύεται με μορφασμούς στο πρόσωπο και έντονες κινήσεις στα χέρια. Αναρωτιέστε πώς πρέπει να αντιμετωπίσετε την κατάσταση; Η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος και συγγραφέας αρκετών βιβλίων μεταξύ των οποίων τα "Οι γονείς κάνουν τη διαφορά", "Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά", "Οι γονείς χωρίζουν" και "Παιδιά στην εφηβεία, γονείς σε κρίση", κυρία Αλεξάνδρα Καππάτου συμβουλεύει.
Αν αναζητήσουμε τους αιτιολογικούς παράγοντες, θα διαπιστώσουμε ότι είναι πολλοί, όπως η κληρονομικότητα, οι διάφορες νευρολογικές διαταραχές ή οι διαταραχές της πλευρίωσης, της χωροχρονικής αντίληψης κλπ. Σημαντικό επίσης ρόλο φαίνεται να παίζει και η στάση των γονιών στις φυσιολογικές δυσκολίες στη ροή του λόγου του μικρού παιδιού (2-4 ετών ) όπου υπερβολικό άγχος και ανησυχία από την πλευρά τους μπορεί να ενισχύσει τα αισθήματα φόβου και να εγκαταστήσει ένα φυσιολογικό παροδικό "τραυλισμό". Φαίνεται, λοιπόν, ότι ο τραυλισμός είναι το αποτέλεσμα διαφόρων παραγόντων που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση μεταξύ τους.
Η θεραπεία πρέπει να ξεκινά μεταξύ 5- 7 ετών. Μετά τα 10 χρόνια και κατά τη διάρκεια της εφηβείας η κατάσταση δυσκολεύει. Απαιτείται λογοθεραπεία, η οποία θα στοχεύει στο συγχρονισμό και στη βελτίωση της ροής της ομιλίας και της αναπνοής.
Η λογοθεραπεία θα είναι πιο αποτελεσματική όταν συνδυάζεται με ψυχολογική στήριξη, η οποία θα έχει στόχο την εξωτερίκευση της επιθετικότητας του παιδιού που παραμένει σε λανθάνουσα μορφή. Επίσης, δίνεται έμφαση στην τροποποίηση της συμπεριφοράς του παιδιού και στη βελτίωση της αυτοεκτίμησής του. Η συνεργασία με την οικογένεια και το σχολείο είναι αναγκαία. Στους εφήβους ή τους ενηλίκους, οι ψυχολογικοί παράγοντες θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στον τραυλισμό, ιδίως μεταξύ 14-20 ετών.
Σημαντικές πληροφορίες
Σύμφωνα με το Αμερικανικό Ίδρυμα για τον Τραυλισμό:
Α. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι σχεδόν στις μισές περιπτώσεις των παιδιών που τραυλίζουν υπάρχει ένα μέλος της οικογένειας τους που τραυλίζει.
Β. Τα παιδιά που αρχίζουν να τραυλίζουν πριν από την ηλικία των 3 χρόνων έχουν αρκετές πιθανότητες να το ξεπεράσουν μέσα στους επόμενους 6 μήνες.
Γ. Γενικά το 75% έως και 80% του συνόλου των παιδιών που αρχίζουν να τραυλίζουν θα το ξεπεράσουν μέσα σε 12-24 μήνες χωρίς λογοθεραπεία. Ωστόσο, αν το παιδί παρουσιάζει συνεχώς τραυλισμό περισσότερο από 6 μήνες τότε ίσως είναι δυσκολότερο να το ξεπεράσει μόνο του.
Δ. Τα κορίτσια είναι πιθανότερο να ξεπεράσουν τον τραυλισμό σε σχέση με τα αγόρια. Στην πραγματικότητα, για κάθε κορίτσι που τραυλίζει αντίστοιχα τραυλίζουν 3-4 αγόρια.
Ε. Ένα παιδί που δεν αντιμετωπίζει προβλήματα στο λόγο, έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να ξεπεράσει τον τραυλισμό από ένα άλλο στο οποίο συνυπάρχει και μια εξελικτική διαταραχή στο λόγο.
Τι θα πρέπει να κάνετε
Περιμένετε μερικά δευτερόλεπτα ώσπου το παιδί σας ολοκληρώσει αυτό που έχει να πει προτού αρχίσετε να μιλάτε.
Μειώστε τον αριθμό των ερωτήσεών σας στο παιδί.
Αντί να το ρωτάτε για όσα λέει, σχολιάστε τα χωρίς να του προκαλείτε αμηχανία.
Χρησιμοποιείτε τις εκφράσεις του προσώπου σας και τη γλώσσα του σώματος για να καταλάβει το παιδί σας ότι προσέχετε το περιεχόμενο αυτού που θέλει να σας πει και μην επικεντρώνεστε στον τρόπο που το λέει.
Να ασχολείστε μαζί του κάθε μέρα για συγκεκριμένη ώρα και στο διάστημα αυτό να δίνετε στο παιδί την αμέριστη προσοχή σας. Να το αφήνετε να επιλέγει τι θα ήθελε να κάνει και να του επιτρέπετε να σας κατευθύνει σε δραστηριότητες. Να αποφασίσει το ίδιο αν θα μιλήσει ή όχι. Να του μιλάτε αργά, χαλαρά, ήρεμα με πολλές παύσεις. Αυτό το μοντέλο μπορεί να αποτελέσει σημαντικό κίνητρο για το παιδί, ώστε να οικοδομήσει σχέση εμπιστοσύνης μαζί σας.
Βοηθήστε όλα τα μέλη της οικογένειάς σας να μάθουν να μιλούν με τη σειρά και να ακούν, ώστε τα παιδιά που τραυλίζουν να διευκολύνονται όταν υπάρχουν λίγες παύσεις και έχουν την προσοχή των άλλων.
Αν το παιδί φέρει για συζήτηση το θέμα του τραυλισμού του, μη διστάσετε να μιλήσετε μαζί του ειλικρινά, διαβεβαιώνοντάς το ότι θα το ξεπεράσει.
Προσπαθήστε να μειώσετε τυχόν σχόλια και επικρίσεις που ενδεχομένως εισπράττει από τους γύρω. Να τους ενημερώσετε ώστε να μην του μιλούν γρήγορα, να μην το διακόπτουν και να μην του κάνουν ερωτήσεις.
Πάνω από όλα, όμως, να μεταφέρετε στο παιδί το μήνυμα ότι το αποδέχεστε όπως είναι, είτε τραυλίζει είτε όχι.
Τι θα πρέπει να αποφεύγετε
Να χρησιμοποιείτε εκφράσεις του τύπου "ηρέμησε", "σκέψου προτού μιλήσεις" ή "μίλα πιο αργά".
Να τονίζετε τον τρόπο που μιλάει το παιδί.
Να το διακόπτετε όταν μιλάει.
Να συμπληρώνετε τις προτάσεις του επειδή δεν αντέχετε να περιμένετε να τις ολοκληρώσει με το ρυθμό του.
Να το κριτικάρετε ή να το εκθέτετε σε δύσκολες καταστάσεις.
Να το υπερπροστατεύετε και να είσαστε χαλαροί στα όρια και στην πειθαρχία.
