Το παιδί σας το τελευταίο διάστημα φέρνει σπίτι σας συνεχώς καινούρια αντικείμενα τα οποία σίγουρα δε μπορεί να έχει αγοράσει με το χαρτζιλίκι που του δίνετε. Στην ερώτηση που τα βρήκε, εκείνο απαντάει ότι του τα δάνεισε κάποιος φίλος του. Εσείς όμως υποψιάζεστε ότι μάλλον το παιδί σας έχει αρχίσει να κλέβει…Αναρωτιέστε πώς πρέπει να χειριστείτε την κατάσταση; Η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος και συγγραφέας αρκετών βιβλίων μεταξύ των οποίων τα "Οι γονείς κάνουν τη διαφορά", "Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά", "Οι γονείς χωρίζουν" και "Παιδιά στην εφηβεία, γονείς σε κρίση", κυρία Αλεξάνδρα Καππάτου συμβουλεύει.
Τι οδηγεί τον έφηβο στην κλοπή
Τα αίτια που μπορούν να οδηγήσουν έναν έφηβο στην κλοπή είναι πολλά. Συνήθως όμως φταίει κάτι από τα παρακάτω:
Η μεγάλη αυστηρότητα των γονιών προκαλεί τον έφηβο να κάνει την επανάσταση του ακόμα και με κλοπές ή αντίθετα, η πολύ χαλαρή επίβλεψη τους και η αδυναμία τους να προσδιορίσουν τις συνέπειες της κάθε πράξης.
Η μεγάλη στέρηση, ίσως λόγω αυξημένων οικονομικών προβλημάτων.
Η "κακή στιγμή" κατά την οποία το παιδί τυχαίνει να είναι αποδέκτης πολλών πιέσεων και αρνητικών συγκυριών. Παιδιά που είναι στεναχωρημένα, αγχωμένα, θυμωμένα, που αισθάνονται ότι δεν έχουν κανένα "αποκούμπι" και θέλουν να ξεσπάσουν κάπου ή να "επαναστατήσουν" μπορεί να καταφύγουν στην κλοπή.
Ο έφηβος απομονώνεται, αναζητά παρέες στις οποίες νιώθει αποδεκτός και ίσως "ανακαλύπτει" τις παραβατικές.
Πώς να το χειριστείτε
Ρωτήστε τον έφηβο πώς θα ένιωθε εάν κάποιος του έκλεβε το μπουφάν ή το χαρτζιλίκι του. Πείτε του πόσο άσχημα θα νιώθατε αν σας έκλεβαν εσάς. Ρωτήστε το ποια τιμωρία θα άξιζε κατά τη γνώμη του σε όποιον έκλεβε το δικό του χαρτζιλίκι.
Βάλτε τα όρια που ίσως είχατε θεωρήσει έως τώρα αυτονόητα και επιβάλετε στο παιδί κάποιες λογικές συνέπειες για την κλοπή που διέπραξε.
Μετά την εφαρμογή των συνεπειών, δώστε του την ευκαιρία. Μην του κολλήσετε δηλαδή την ετικέτα του κλέφτη και μην το υποψιάζεστε διαρκώς. Πρέπει να κάνετε με ειλικρίνεια από κοινού μια καινούρια αρχή.
Αν το παιδί σας έκλεψε από ανάγκη- έτσι όπως την εννοεί εκείνο-, διερευνήστε εάν έχει δίκιο. Αν η οικονομική σας κατάσταση δεν είναι καλή, δώστε του να καταλάβει ότι η "αρπαγή" μπορεί να το οδηγήσει στη φυλακή και τότε θα χάσει ακόμα κι όσα ήδη έχει.
Εξηγήστε του ξανά ότι αυτό που αποκτάμε με τον κόπο μας και το κερδίζουμε δικαιωματικά μας προσφέρει τεράστια ικανοποίηση. Απολαμβάνουμε το σεβασμό και την εκτίμηση των άλλων. Αυτό που κλέβουμε προκαλεί το θαυμασμό μόνο σε ένα πολύ μικρό ποσοστό ατόμων, στους παραβάτες, όμως το τίμημα είναι μεγάλο γιατί μας αποξενώνει από το σύνολο.
Αν το παιδί σας για διάφορους λόγους νιώθει ότι δεν είναι αποδεκτό από τους συνομηλίκους του, ενισχύστε την αυτοπεποίθηση του με δραστηριότητες που το κάνουν να αισθάνεται αποδεκτό όπως π.χ. ο αθλητισμός.
Προτρέψτε το να βελτιώσει τις επιδόσεις του στο σχολείο. Η καλή βαθμολογία κατά ένα "μαγικό" τρόπο λειτουργεί σαν "ξόρκι" για την παραβατικότητα.
Μην ενθαρρύνετε τη συναναστροφή του παιδιού σας με μεγαλύτερα παιδιά στο σχολείο, το φροντιστήριο ή τη γειτονιά.
Αν το παιδί σας ήταν το τελευταίο καιρό παραμελημένο εξαιτίας διαφόρων οικογενειακών ή προσωπικών σας προβλημάτων, ασχοληθείτε μαζί του. Πολλά παιδιά διεκδικούν με την κλοπή την προσοχή του γονιού τους.
Αν έκλεψε "σε μια στιγμή απερισκεψίας" με τους φίλους του, βεβαιωθείτε ότι συναισθάνεται το λάθος του.
Επιδιώξτε να απομακρυνθεί το παιδί σας από τις παρέες με αρνητική επιρροή.
Σε οικογένειες που ήδη υπάρχει ένας παραβατικός γονιός (παίρνει ναρκωτικά ή βρίσκεται στη φυλακή ή κινείται συστηματικά στα όρια της παρανομίας), ο άλλος γονιός πρέπει να βρει ισχυρά θετικά πρότυπα για το παιδί, ώστε να προσπαθήσει να αντισταθμίσει την αρνητική επιρροή.
Βεβαιωθείτε ότι ο έφηβος δεν κάνει χρήση ουσιών. Καμιά φορά η κλοπή αποτελεί το δεύτερο βήμα της παραβατικότητας, ήδη έχει προηγηθεί η πειραματική χρήση ναρκωτικών.
Τι να έχετε υπόψη σας
Πρέπει να δομείτε σταθερές αξίες στο παιδί σε σχέση με την ιδιοκτησία και τον κόπο κάθε ανθρώπου.
Αν σας ακούει συχνά να κακολογείτε τους προνομιούχους, λέγοντας λ.χ. "ο πατέρας του τάδε ήταν μεγάλος απατεώνας κι έτσι έφτιαξε περιουσία", θα καταλάβει ότι "με το σταυρό στο χέρι" δε γίνεσαι πλούσιος και ίσως διανοηθεί να "παρατήσει" το σταυρό.
Όταν ασκείτε κοινωνική κριτική, βάζετε κι ένα αντίβαρο, λ.χ. "ο τάδε έφτιαξε τεράστια περιουσία, αλλά τώρα τον έκλεισαν 20 χρόνια φυλακή για τις απάτες του". Η επικαιρότητα δίνει πολλά παραδείγματα που μπορείτε να επικαλεστείτε.
Με τον τρόπο ζωής σας βοηθάτε το παιδί να συνειδητοποιήσει από νωρίς ότι τα πιο όμορφα πράγματα στη ζωή είναι δωρεάν-η χαρά, η ευτυχία, η φιλία, η υγεία, ο αληθινός έρωτας, η συντροφικότητα, η τρυφερότητα, το γέλιο.
Να δείχνετε ότι εκτιμάτε τους άλλους για την αξία τους και όχι για το εισόδημα τους ή όσα διαθέτουν χάρη σε αυτό.
Θα δώσετε ένα πολύ καλό μήνυμα στα παιδιά σας αν θυσιάζετε λίγο από το χρόνο σας ώστε να αφιερώσετε έστω και δύο ώρες κατά διαστήματα σε κάτι κοινωνικό- να προτρέξετε σε κάποιον συγγενή που σας χρειάζεται κ.λπ.
Μη στερείτε από το παιδί το χαρτζιλίκι του για "τιμωρία" ή για λόγους αρχής. Προτιμήστε να του στερείτε κάτι "έξτρα" και διευκρινίστε ότι πρόκειται για συνέπεια των δικών του πράξεων. Το παιδί πρέπει δηλαδή να συσχετίζει άμεσα τις δικές του ενέργειες με όσα στερείται.
Αν αισθάνεστε ότι κάτι δεν πάει καλά στην παρέα του παιδιού σας, λάβετε υπόψη το ένστικτό σας και παρακολουθήστε διακριτικά την κατάσταση.
Ζητήστε επαγγελματική βοήθεια.
