Αποφασίσατε να φέρετε στη ζωή μόνη σας το παιδί που κυοφορείτε…Η μεγάλη σας χαρά όμως επισκιάζεται από τη σκέψη ότι κάποια στιγμή θα σας ρωτήσει που είναι ο μπαμπάς του…Η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος και συγγραφέας αρκετών βιβλίων μεταξύ των οποίων τα "Οι γονείς κάνουν τη διαφορά", "Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά", "Οι γονείς χωρίζουν" και "Παιδιά στην εφηβεία, γονείς σε κρίση", κυρία Αλεξάνδρα Καππάτου συμβουλεύει.
Η στιγμή των εξηγήσεων
Όταν αποφασίσετε τι θα του πείτε, μιλήστε χωρίς επισημότητες, π.χ. την ώρα που βλέπετε κάτι σχετικό στην τηλεόραση ή σε ένα βιβλίο. Ρωτήστε το τι σκέφτεται για τον πατέρα του που λείπει. Στη συνέχεια πείτε του αυτά που έχετε αποφασίσει να ξέρει.
Αν σας ρωτάει γιατί δεν υπάρχει πατέρας στο σπίτι, πείτε του "κάθε οικογένεια είναι διαφορετική από τις άλλες".
Αν σας ρωτάει επίμονα γιατί ειδικά ο δικός του γονιός δεν έρχεται ποτέ και δεν τον έχει ούτε σε φωτογραφία, εξηγήστε του ότι "μερικοί ενήλικοι δεν είναι έτοιμοι να γίνουν μπαμπάδες, αλλά εγώ ήμουν έτοιμη να γίνω μαμά και σε λατρεύω γιατί είσαι το καλύτερο παιδί στον κόσμο".
Αν υπάρχουν σοβαρά ζητήματα όπως, για παράδειγμα, ο άλλος γονιός είναι στη φυλακή ή έχει ψυχική νόσο, πείτε στο παιδί όσο πιο σαφή και ακριβή πράγματα μπορείτε, χωρίς να το μπερδέψετε και συμπληρώστε: "είναι λίγο περίπλοκο και θα σου εξηγήσω όταν μεγαλώσεις λίγο ακόμα".
Το παιδί μπορεί να πιστεύει ότι φταίει εκείνο που δεν έχει μπαμπά. Ξεκαθαρίστε του με απλά λόγια, χωρίς να μειώσετε τον απόντα, ότι ο άλλος γονιός του δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει την πατρότητα και ότι δε φταίει καθόλου εκείνο για αυτό. Αν είναι σε θέση να καταλάβει, πείτε του ότι "ο πατέρας αδυνατούσε να αναλάβει πατρικό ρόλο" ή "ο μπαμπάς λείπει επειδή δε μπορεί να είναι εδώ κι όχι επειδή δε σε αγαπάει" ή "μερικοί δε μπορούν να αναλάβουν μια τόσο σπουδαία δουλειά, όπως είναι η ανατροφή ενός παιδιού" ή "ήθελα πολύ ένα παιδί, αλλά ο πατέρας σου τότε που τον γνώρισα δεν αισθανόταν το ίδιο, οπότε αποφάσισα να αποκτήσω το παιδί που λαχταρούσα…σε ήθελα όσο τίποτε άλλο στη ζωή μου" ή "έκρινα ότι ήταν καλύτερα να είμαστε μια αγαπημένη οικογένεια οι δυο μας παρά να έχεις έναν πατέρα που θα συγκρουόμαστε συνέχεια".
Αν σας λέει "εγώ δεν έχω μπαμπά", να του απαντάτε "ασφαλώς και έχεις μπαμπά, όλα τα παιδιά έχουν και μαμά και μπαμπά, απλώς ο δικός σου μπαμπάς δεν είναι μαζί μας".
Σε ένα μεγαλύτερο παιδί, που σας λέει "ο μπαμπάς μου δε με αγαπάει", μπορείτε να εξηγήσετε ότι η αγάπη είναι βιωματική…Δε μπορείς να αγαπήσεις κάποιον με τον οποίο δεν έχεις ζήσει ποτέ. Μπορείτε να του πείτε "ασφαλώς κι αν ζούσε μαζί μας ο πατέρας σου θα σε λάτρευε και θα σε εκτιμούσε", "είσαι λαμπρό παιδί και κάθε άνδρας θα ζήλευε να σε έχει παιδί του, αλλά ο πατέρας σου δε σε γνώρισε κι έτσι έχασε αυτή την ευκαιρία".
Όταν το παιδί αισθάνεται ότι είναι ασφαλές και ότι ο γονιός του το αγαπά, η απουσία του πατέρα δεν το βαρύνει σε αντίθεση με τα σπιτικά όπου κυριαρχεί η ψυχρότητα, η ανασφάλεια και η αγωνία του μοναχικού γονιού.
Τι θα πρέπει να κάνετε
Αν έχετε τη δυνατότητα, προσπαθήστε το παιδί να έχει επαρκή επαφή με τον πατέρα του έστω κι αν εκείνος δεν εκπληρώνει πλήρως τις υποχρεώσεις του.
Αν αυτό είναι αδύνατον, καλό είναι να παρέχετε στο παιδί τη δυνατότητα να έχει ανδρικό πρότυπο αξιοποιώντας τη συχνή επαφή με ένα σταθερό και αξιόπιστο άνδρα της οικογένειας-αδελφό, θείο, νονό ή φίλο.
Το παιδί χρειάζεται να έχει μια θετική εικόνα για το απόν πρότυπο, οπότε καλό είναι να μην το κακολογείτε, αλλά απεναντίας να τονίζετε τα θετικά στοιχεία από τη σχέση σας μαζί του.
Μη μειώνετε το ρόλο όλων των ανδρών συλλήβδην μπροστά στο παιδί. Να επαινείτε με κάθε ευκαιρία κάποια άτομα του αντίθετου φύλου που συναντάτε και σας εντυπωσιάζουν, π.χ., σχολιάστε θετικά έναν ευγενικό πωλητή, θαυμάστε τον αποφασιστικό και καλλιεργημένο δάσκαλο που μπορεί να έχει το παιδί, κάποιον σημαίνοντα άνδρα που τυχαίνει να δείτε στις ειδήσεις.
Τα παιδιά αποζητούν το πρότυπο που τους λείπει και εύκολα εξιδανικεύουν οποιοδήποτε φιλικό προς εκείνα άνδρα. Προσέχετε, λοιπόν, αν έχετε συχνή επαφή με κάποιον άνδρα, αυτός να αποτελεί θετικό πρότυπο γιατί μπορεί το παιδί σας να αρχίσει να τον μιμείται ή να ταυτίζεται μαζί του.
Πρέπει παρά την κρίση να εξασφαλίσετε εισόδημα που να μην προϋποθέτει πολύωρες απουσίες από το σπίτι. Επειδή αυτό φαίνεται ουτοπικό σήμερα, φροντίστε τουλάχιστον να περνάτε ποιοτικό χρόνο με το γιο ή την κόρη σας όσο είσαστε μαζί.
Καλό είναι να έχετε φιλικές σχέσεις με πλήρεις οικογένειες και να συναναστρέφεστε συγγενείς και φίλους, ώστε το παιδί να αισθάνεται ότι υπάρχει κοινωνικός ιστός και δεν είναι μετέωρο.
Καλλιεργήστε την αυτοπεποίθηση γιατί τα παιδιά με ένα γονιό συχνά αισθάνονται απόρριψη από τον απόντα γονιό.
Μην είσαστε υπερπροστατευτικές, ειδικά με τα αγόρια, βοηθήστε τα να αυτονομούνται.
Παρατηρείτε μήπως το παιδί να αναλαμβάνει ρόλους ενηλίκου και δε χαίρεται όσο πρέπει την ξενοιασιά της παιδικής ηλικίας. Τα παιδιά, κατά κανόνα, προσπαθούν να γίνουν πιο υπεύθυνα, σαν μικρομέγαλα, επειδή ακριβώς ο μοναδικός γονιός που έχουν δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα και αισθάνονται την υποχρέωση να αναλάβουν ευθύνες που δεν είναι της ηλικίας τους.
Μη διστάζετε να ζητάτε βοήθεια από τους γονείς σας ή τους φίλους σας ή άλλους συγγενείς.