Το παιδί σας μπήκε στην εφηβεία και η επικοινωνία πλέον μαζί του είναι πολύ δύσκολη υπόθεση. Πολλές φορές η κατάσταση γίνεται ακόμα χειρότερη λόγω του ότι δε μπορείτε να συνειδητοποιήσετε ότι το παιδί σας έχει πια μεγαλώσει και θα πρέπει να του συμπεριφέρεστε με διαφορετικό τρόπο. Η ψυχολόγος-παιδοψυχολόγος και συγγραφέας αρκετών βιβλίων μεταξύ των οποίων τα "Οι γονείς κάνουν τη διαφορά", "Μεγαλώστε ευτυχισμένα παιδιά", "Οι γονείς χωρίζουν" και "Παιδιά στην εφηβεία, γονείς σε κρίση", κυρία Αλεξάνδρα Καππάτου συμβουλεύει.
Δεχτείτε να αλλάξετε ρόλο. Μέχρι τώρα αποφασίζατε εσείς για καθετί που το αφορούσε, από εδώ και στο εξής θα πρέπει να αναλάβετε και δεύτερους ρόλους.
Ο έφηβός σας ετοιμάζεται να γίνει "μεγάλος". Για να το πετύχει αυτό, αφήστε τον να πειραματιστεί σε αυτό το ρόλο, είναι οι πρόβες του.
Χρειάζεται να έχει τη διακριτική παρακολούθησή σας, αλλά όχι και τη σκηνοθεσία σας. Το παιδί θα στραφεί στους συνομηλίκους του.
Συχνά θα κάνει λανθασμένες επιλογές και θα είσαστε το αποκούμπι του, το στήριγμα του. Θα σας χρειάζεται συνήθως για τις δύσκολες στιγμές του. Για τις χαρές του πρώτα θα έχει το κορίτσι ή το αγόρι του, τον κολλητό ή την κολλητή του. Είναι αναμενόμενο στο εξής να σας αναζητεί κυρίως σε ώρες ανάγκης.
Προσαρμοστείτε σε αυτή τη βασική αλλαγή. Κάνατε ό,τι μπορούσατε για να του δώσετε γερές βάσεις. Συνεχίστε να τις στηρίζετε. Τώρα πια όμως το παιδί βγαίνει σταδιακά στον "έξω κόσμο" και δε μπορείτε να του κρατάτε το χέρι. Αν συνεχίσετε να το κρατάτε, δε θα σταθεί ποτέ στα πόδια του.
Όπως κι αν νιώθετε, ο έφηβός σας θα κάνει την επανάσταση του εναντίον σας. Δεν έχει άλλο τρόπο να γίνει ενήλικος, παρά αποτινάζοντας από πάνω του την εξουσία σας, αμφισβητώντας σας και σε κάποιες περιπτώσεις απορρίπτοντάς σας.
Όλα αυτά είναι πρωτόγνωρα για κάθε γονιό. Νιώθετε έκπληξη, δυσκολεύεστε να το χειριστείτε. Σας δημιουργούνται ποικίλα συναισθήματα. Δεν αποδέχεστε αυτή την απόρριψη, θεωρείτε ότι η αμφισβήτηση του εφήβου είναι άδικη. Εξετάστε καλύτερα τη συμπεριφορά σας.
Στα σημεία όπου ο έφηβος έχει άδικο, ασφαλώς και πρέπει να επιβάλετε τα όρια σας.
Κάθε φορά που συγκρούεστε με το παιδί καλό είναι να αναρωτιέστε "μήπως δε φταίει το παιδί;". Εάν όντως ευθύνεται το παιδί και πάλι πρέπει να αναρωτηθείτε «φταίει, αλλά μήπως μεγαλοποιώ το πρόβλημα;».
Μην παίρνετε τόσο προσωπικά κάθε σύγκρουση. Έχετε υπ’όψιν σας ότι ο έφηβος επιζητεί τη δική του προσωπική ελευθερία και επιτίθεται κατά παντός για να τη διασφαλίσει. Πρέπει να κερδίσει την αυτονομία του και καθώς εσείς είσαστε ο κηδεμόνας του, άρα εκείνος που εκπροσωπεί το "νόμο" στο μικρό κράτος της οικογένειας, αναγκαστικά σε εσάς θα επιτεθεί.
Καθώς το παιδί μεγαλώνει, οι παρεμβάσεις είναι απαραίτητο να γίνονται με εξαιρετική διακριτικότητα. Αλλιώς θα αναγκάσετε το παιδί να σας το απαιτήσει με τον συχνά άκομψο τρόπο του.
Προσοχή στον τρόπο με τον οποίο του απευθύνεστε. Όταν λ.χ. λέτε αυθόρμητα "πώς ακούς αυτή τη μουσική;", νομίζετε ότι δε λέτε τίποτα κακό. Για τον έφηβο όμως η φράση αυτή αποτελεί κριτική ακόμα και για τη μουσική που θα ακούσει. Ή όταν –πάλι με αγνές προθέσεις- λέτε στο παιδί "χαζεύεις τώρα;", είναι σα να του προσδιορίζετε ακόμα και το τι θα κάνει στον ελεύθερο χρόνο του. Άλλες φορές πάλι το εκβιάζετε λέγοντας, λ.χ. "αν δεν κάνεις τα μαθήματά σου, θα μας ακούσει όλη η πολυκατοικία" ή "φύγε από εδώ, αφού δεν κάνεις ό,τι πρέπει, δε σε θέλω δίπλα μου". Ωστόσο είναι καλύτερα να επικαλείστε τη συνέπεια της πράξης του λ.χ. "δε θα πας κινηματογράφο" και όχι μια βίαιη αντίδρασή σας- τις φωνές που θα ακούσει η πολυκατοικία. Εξίσου αρνητική είναι και η συναισθηματική αποξένωση γιατί , όταν ο γονιός αποδιώχνει το παιδί του με τη λέξη "φύγε", ουσιαστικά του στερεί την αγάπη του. Το παιδί όμως πρέπει να αισθάνεται ότι έχει πάντα την αγάπη του γονιού. Ακόμα κι όταν του απαγορεύει κάτι, η αγάπη του γονιού πρέπει να είναι παρούσα.
