Η ενασχόληση των παιδιών με τον αθλητισμό, ακόμα και από την προσχολική ηλικία, αποτελεί σημαντικότατο παράγοντα για την ανάπτυξή τους σε όλους τους τομείς. Τα παιδιά που αθλούνται είναι πιο υγιή, πιο πειθαρχημένα, λειτουργούν με μέθοδο και οργάνωση, αποκτούν κοινωνικές δεξιότητες, αναπτύσσουν τη φαντασία, τη δημιουργικότητα και μαθαίνουν να αυτοσχεδιάζουν και να αυτενεργούν. Μέσα από το αθλητικό παιχνίδι, όποιο κι αν είναι αυτό, τα παιδιά γνωρίζουν τον εαυτό τους, το περιβάλλον και τους ανθρώπους που ζουν γύρω τους, ενώ επιπροσθέτως, με τη σωστή καθοδήγηση, εξελίσσονται οι τεχνικές τους ικανότητες, βελτιώνεται η φυσική τους κατάσταση και το σώμα τους.
Η αθλητική διαδικασία όμως, καλώς ή κακώς, ολοκληρώνεται με νικητή και ηττημένο. Σε κάθε άθλημα, είτε ομαδικό είτε ατομικό, το παιδί γνωρίζει τον ανταγωνισμό. Όταν μάλιστα συνδέσει την αξία του με την επίδοσή του, τότε ο ανταγωνισμός δημιουργεί άγχος. Έρευνες δείχνουν πως ο φόβος της αποτυχίας και η ανησυχία που νιώθει το παιδί μήπως δεν αποδώσει καλά σε κάποιο αγώνα, πιθανότατα αποτελούν τις σημαντικότερες αιτίες για στρες και νευρικότητα στον τομέα του παιδικού αθλητισμού. Υπολογίζεται ότι το 62% των παιδιών ανησυχεί μήπως δεν παίξει καλά ή κάνει κάποιο λάθος, ενώ το 23% δήλωσε πως το άγχος μπορεί να σταθεί αιτία να εγκαταλείψει τον αθλητισμό. Το άγχος που νιώθει το παιδί πριν τον αγώνα, αυξάνεται ακόμα περισσότερο όταν πιέζεται από τους γονείς και τους προπονητές να κερδίσει.
Ο ρόλος των προπονητών και των γονέων, όμως, δεν είναι αυτός. Αντιθέτως, οφείλουν να διδάσκουν το παιδί για την αξία της άμιλλας, τη σημασία της προσπάθειας και όχι του αποτελέσματος και να μην το κατακρίνουν για μια ενδεχόμενη ήττα ή αποτυχία. Συνεχής ενθάρρυνση, υποστήριξη και επιβράβευση ανεξαρτήτως αποτελέσματος είναι κάποιες κατευθύνσεις που πρέπει να ακολουθούνται, ώστε το παιδί να μη βιώσει, τουλάχιστον όχι σε επικίνδυνο βαθμό, το δυσάρεστο συναίσθημα του ανταγωνιστικού άγχους.
Υπάρχουν αρκετά σημάδια που μπορεί να βοηθήσουν γονείς και προπονητές να αναγνωρίσουν τα παιδιά που είναι ιδιαίτερα επιρρεπή στο στρες και που ίσως να μη μπορούν να αντεπεξέλθουν με επιτυχία στην πίεση. Τα σημάδια αυτά φθάνουν από τις "πεταλούδες στο στομάχι" ως τον ακραίο φόβο και πανικό, που πολλές φορές οδηγούν το παιδί στην άρνηση της συμμετοχής στον αγώνα. Άλλα ενδεικτικά σημάδια είναι η έλλειψη αυτοσυγκέντρωσης, η ανησυχία, οι αυξημένοι καρδιακοί παλμοί, η ναυτία, ο στομαχόπονος, οι ακατάπαυστες νευρικές κινήσεις, η ανικανότητα να σταθεί το παιδί ήρεμο και η κόπωση. Επίσης, ο γονιός πρέπει να αρχίσει να ανησυχεί εάν το παιδί του εμφανίσει τα εξής:
διαταραχές ύπνου, αϋπνίες και εφιάλτες,
απώλεια όρεξης,
αλλαγή στη συμπεριφορά, ευθιξία και επιθετικότητα,
ανεξήγητη νευρικότητα,
συχνοουρία και παράπονα για σωματικές ενοχλήσεις την ημέρα του αγώνα.
Ο ψυχολόγος Dr. Rainer Martens, ειδικός στον παιδικό αθλητισμό, αναφέρει σχετικά:
"...το ''ανταγωνιστικό στρες'' μπορεί να παρομοιαστεί με έναν ιό. Αν το παιδί δεχθεί μια μεγάλη δόση μονομιάς, μπορεί να αρρωστήσει. Οι μικρές, προσεκτικά ελεγχόμενες δόσεις επιτρέπουν στο παιδί να μάθει πώς να διοχετεύει το άγχος του με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποτελεί βοήθεια και όχι εμπόδιο, στη βελτίωση των επιδόσεών του...".
Προσεκτικά επιλεγμένοι αγώνες με ρεαλιστικούς στόχους και προσδοκίες, χωρίς πίεση, βοηθούν το παιδί να μάθει ότι αθλητισμός σημαίνει ψυχαγωγία. Μια ψυχαγωγία που μπορεί να απολαμβάνει ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα.
