Πότε ένας σύζυγος δικαιούται να ζητήσει διατροφή; Ποια είναι τα κριτήρια; Πώς καθορίζεται το ύψος διατροφής των παιδιών; Τι γίνεται εάν ο σύζυγος που υποχρεούται να καταβάλει διατροφή είναι ασυνεπής; Η δικηγόρος Αναστασία Τσακατούρα, από το δικηγορικό γραφείο KT Legal εξηγεί.
Ένα ακόμη μείζον θέμα για τα ζευγάρια που έχουν προβεί σε δικαστικές διαδικασίες για τη λύση του γάμου είναι η χορήγηση –όπου απαιτείται- διατροφής μετά το διαζύγιο. Το νομικό πλαίσιο ορίζει πως μετά τη λύση ενός γάμου, είναι αναγκαίο να εξασφαλιστεί πως και οι δυο πλευρές των συζύγων αλλά και τα παιδιά που αποκτήθηκαν εντός του γάμου θα πρέπει να έχουν την οικονομική δυνατότητα να καλύπτουν τις βασικές βιοτικές τους ανάγκες. Στις περιπτώσεις που ένας από τους δυο συζύγους ή τα τέκνα που έχουν αποκτηθεί μέσα στο γάμο δεν είναι σε θέση να καλύψουν αυτές τις βασικές ανάγκες, το Δικαστήριο, κατόπιν προσφυγής σε αυτό, επιβάλλει στο ισχυρότερο οικονομικά μέρος την καταβολή μηνιαίας διατροφής σε χρήμα.
Ο αιτών την καταβολή διατροφής έχει τη δυνατότητα να αιτηθεί τη χορήγηση προσωρινής διατροφής με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων, ώστε να έχει σύντομα μία απόφαση Δικαστηρίου, και εν συνεχεία να προσφύγει με αγωγή ενώπιον των τακτικών Δικαστηρίων. Η απόφαση των ασφαλιστικών μέτρων έχει ισχύ μέχρι τη συζήτηση της τακτικής αγωγής ενώ η απόφαση των τακτικών Δικαστηρίων ρυθμίζει τη διατροφή για χρονικό διάστημα δύο ετών.
Σε περίπτωση που ο υπόχρεος σε διατροφή παραβιάζει τη σχετική υποχρέωσή του, η οποία έχει αναγνωριστεί έστω και προσωρινά από το Δικαστήριο, ενέχει και ποινικές ευθύνες σύμφωνα με το άρθρο 358 ΠΚ απειλούμενος με ποινή φυλάκισης μέχρι και ενός έτους.
Διατροφή συζύγου
Δικαίωμα για την αίτηση και τελικώς τη χορήγηση μηνιαίας διατροφής έχει το ανυπαίτιο μέρος για τη διάσπαση της έγγαμης συμβίωσης. Κριτήριο για το ύψος της διατροφής είναι αφενός η κάλυψη των βασικών βιοτικών αναγκών του αιτούντα συζύγου και αφετέρου το βιοτικό επίπεδο του ζευγαριού κατά τη συμβίωση λαμβανομένης φυσικά υπ’ όψιν και της οικονομικής κατάστασης του χορηγούντα τη διατροφή συζύγου. Τονίζεται ότι σε περίπτωση μεταβολής των οικονομικών δεδομένων σε βάθος χρόνου, υπάρχει δυνατότητα μεταρρύθμισης της διατροφής η οποία μπορεί να ελαττωθεί, να αυξηθεί ή και να σταματήσει να χορηγείται.
Για τη χορήγηση διατροφής συζύγου μετά το διαζύγιο λαμβάνεται υπ’ όψιν η ηλικία και η κατάσταση υγείας του αιτούμενου τη διατροφή καθώς και κάθε άλλος παράγοντας που του στερεί τη δυνατότητα να εργαστεί προκειμένου να καλύψει τις βασικές βιοτικές του/της ανάγκες. Σε περίπτωση παύσης της ανικανότητας για εργασία παύει και η υποχρέωση καταβολής της διατροφής. Τονίζεται ότι η υποχρέωση διατροφής παύει σε περίπτωση που ο λαβών τη διατροφή σύζυγος ξαναπαντρευτεί.
Διατροφή παιδιών
Κάθε γονέας έχει υποχρέωση διατροφής των ανήλικων τέκνων του εφόσον η περιουσία του τέκνου –σε περίπτωση που υφίσταται- δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του. Σύμφωνα μάλιστα με το άρθρο 1487 ΑΚ η υποχρέωση διατροφής των ανήλικων τέκνων από τους γονείς τους υφίσταται ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι ο γονέας θα πρέπει να διακινδυνεύσει τη δική του διατροφή.
Το Δικαστήριο προκειμένου να ορίσει το ύψος της μηνιαίας διατροφής που οφείλει να καταβάλει κάθε ένας από τους δύο γονείς εξετάζει τις ανάγκες του τέκνου, οι οποίες προκύπτουν από την ηλικία, την υγεία, τις ικανότητες, τα ενδιαφέροντα, την εκπαίδευση και το βιοτικό επίπεδο του τέκνου πριν το διαζύγιο των γονιών του καθώς και την επαγγελματική και οικονομική κατάσταση κάθε γονέα. Σημειώνεται ότι, στη διατροφή συνυπολογίζεται και η καθημερινή φροντίδα του παιδιού και η επιμέλεια των υποθέσεών του την οποία το Δικαστήριο αποτιμά σε χρήμα και συνήθως την προσμετρά στο οφειλόμενο ποσοστό διατροφής του διαμένοντα με το παιδί γονιού. Η προσφυγή στο Δικαστήριο για την αίτηση διατροφής ανήλικου τέκνου γίνεται από τον έχοντα την επιμέλεια γονέα.
