Ο βασιλικός είναι ένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα βότανα στον κόσμο, και με πολλές ποικιλίες . Από την σάλτσα πέστο μέχρι επιδόρπια, ο βασιλικός "βασιλεύει" σχεδόν σε όλο το φάσμα της μαγειρικής και της κουζίνας.
Ο βασιλικός είναι γνωστός από την αρχαιότητα. Στην Αίγυπτο χρησιμοποιούνταν στην ταρίχευση των νεκρών , όπως προκύπτει από υπολείμματα του φυτού που βρέθηκαν σε μούμιες της αρχαίας Αιγύπτου. Ίσως λόγω της χρήσης της ταρίχευσης, ο βασιλικός ήταν επίσης ένα σύμβολο του πένθους στην Ελλάδα, όπου ήταν γνωστό ως "Βασιλικό φυτό".
Η ονομασία "βασιλικός" του αποδόθηκε στα ελληνικά καθώς, σύμφωνα με θρύλο, φύτρωσε στο σημείο όπου ο Μέγας Κωνσταντίνος και η μητέρα του Αγία Ελένη ανακάλυψαν τον Τίμιο Σταυρό.
Το πιο πιθανό είναι ότι ο βασιλικός προέρχεται από την Ινδία, αλλά υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι μπορεί να προήλθε ακόμη πιο ανατολικά. Αρχεία από το 907 μ.Χ. δείχνουν ότι υπήρχε επιδόρπιο με βασιλικό στην επαρχία Χουνάν της Κίνας.
Στο πέρασμα των χρόνων και με την άνθηση του εμπορίου μεταξύ Ανατολής και Δύσης, ο βασιλικός "μετανάστευσε" προς τα δυτικά, δεδομένου ότι μπορούσε να αναπτυχθεί εύκολα σε εσωτερικούς χώρους μακριά από την έκθεση στον παγετό.
Σήμερα, ο βασιλικός δε χρησιμοποιείται μόνο στη μαγειρική , αλλά και στην αρωματοποιία, ως θυμίαμα, αλλά και σε πολλές ολιστικές θεραπείες.
