Ώς μαστίχα ονομάζεται η αρωματική φυσική ρητίνη, που εξάγεται από το μαστιχόδεντρο ή αλλιώς σχίνο.
Η ιδιαίτερη και εξαιρετικής ποικιλίας μαστίχα, η οποία εξάγεται απο το μαστιχοφόρο σχίνο της Χίου, αποτελεί ένα απο τα ελληνικά προϊόντα με τη μεγαλύτερη αναγωρισιμότητα και εκτίμηση για την ποιότητά της παγκοσμίως.
Η διαδικασία χάραξης των κορμών και η συλλογή του ρετσινιού από τις "πληγές" των δέντρων επαναλαμβάνεται κάθε καλοκαίρι τα τελευταία 2.500 χρόνια, ενώ η συλλογή του ρετσινιού ξεκινά το δεκαπενταύγουστο και ολοκληρώνεται περί τα μέσα Σεπτεμβρίου. Στη συνέχεια, το προϊόν το οποίο έχει συλλεχθεί, κοσκινίζεται, πλένεται
και καθαρίζεται επιμελώς κομμάτι-κομμάτι και προωθείται στο εμπόριο,
οπού και τη συναντάμε κατά βάση σε τρεις μορφές : Σε κόκκους, σε σκόνη και σε αιθέριο έλαιο.
Πέρα από την ευρεία χρήση της στη ζαχαροπλαστική, τη μαγειρική, την ποτοποιία – αλλά και ως τσίχλα - λόγω του εξαιρετικού και μοναδικού αρώματός της, η μαστίχα αποκτά μεγαλύτερη αξία χάρη στις θεραπευτικές της ιδιότητες. Σύγχρονες μελέτες έχουν αποδείξει ότι δρα αποτελεσματικά σε γαστρεντερικές παθήσεις, στην επούλωση τραυμάτων και παράλληλα συντελεί στην καλή στοματική υγιεινή.
Παράδοξο βέβαια είναι ότι, ενώ δέντρα σχίνοι συναντούνται σε όλη τη Μεσόγειο, συστηματικά καλλιεργούνται αλλά και παράγουν μαστίχα μόνο στο συγκεκριμένο νότιο κομμάτι της Χίου. Αυτό, έπειτα από έρευνες, έχει αποδειχθεί πως επιτυγχάνεται λόγω του συγκεκριμένου μικροκλίματος του νησιού και κατά βάση λόγω των ψηλών δασωμένων βουνών στα βόρεια του νησιού, τα οποία εξασθενούν τους βοριάδες και συγκρατούν την υγρασία, με αποτέλεσμα το νότιο μέρος του νησιού – στο οποίο και συναντώνται οι σχίνοι - να αποκτά ήπιο κλίμα το χειμώνα και ξηρό το καλοκαίρι.
Οξύμωρο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το γεγονός ότι η μόνη σχεδόν χρήση της μαστίχας στα χωριά της νότιας Χίου – τα μαστιχοχώρια - είναι το κάψιμο του μαυρομάστιχου (των υπολειμμάτων από τον καθαρισμό της μαστίχας) στις ξυλόσομπες το χειμώνα. Δεν συνηθίζουν να χρησιμοποιούν το εξαιρετικό παραγωγής τους προϊόν ούτε στην καθημερινή τους μαγειρική, αλλά ούτε και για φαρμακευτική χρήση.
