Πρέπει να δραστηριοποιηθούν οι καταναλωτές για μεγαλύτερη προστασία της υγείας και των διατροφικών δικαιωμάτων τους
"Τι υπάρχει στην κουζίνα μας;" τιτλοφορείται η νέα ανάρτηση στην ηλεκτρονική σελίδα της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή, προκειμένου- μέσω της νέας εξειδικευμένης ιστοσελίδας που δημιούργησε η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών (BEUC) - να μάθουμε όλοι περισσότερα για το τι τρώμε και να δραστηριοποιηθούν οι καταναλωτές για μεγαλύτερη προστασία της υγείας και των διατροφικών δικαιωμάτων τους.
Στην εξειδικευμένη σελίδα υπάρχουν διάφορες θεματικές ενότητες, όπου δίνονται στατιστικά στοιχειά για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στη βιομηχανία τροφίμων και προτείνεται η κινητοποίηση όλων των οργανώσεων των καταναλωτών στην Ευρώπη, για αύξηση της πληροφόρησής τους σχετικά με την προστασία της υγείας τους.
Για παράδειγμα αναφέρονται δύο τομείς πληροφόρησης:
- Για την κατάναλωση αλκοόλ σημειώνεται ότι έως τον Δεκέμβριο του 2016, όλα τα τρόφιμα και ποτά που πωλούνται στην ΕΕ θα πρέπει να φέρουν μια λίστα με τα συστατικά, τις τιμές ενέργειας, καθώς και την περιεκτικότητά τους σε λιπαρά, υδρογονάνθρακες, ζάχαρη, πρωτεΐνες και αλάτι.
Στη σχετική ανάρτηση, αναφέρεται: «Ωστόσο, τα αλκοολούχα ποτά ξέφυγαν από τα δίχτυα του κανονιστικού πλαισίου, με αποτέλεσμα η αναγραφή των πληροφοριών αυτών να επαφίεται στους παρασκευαστές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναβάλλει συνέχεια τη δημοσίευση μιας έκθεσης, στην οποία επεξηγείται ο λόγος για τον οποίο τα αλκοολούχα ποτά χαίρουν αυτής της ειδικής μεταχείρισης. Τον Απρίλιο του 2015, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε την Επιτροπή να επισπεύσει τις διαδικασίες. Τα 28 κράτη μέλη έχουν επίσης ζητήσει τη δημοσίευση της έκθεσης, η οποία ήταν προγραμματισμένη για το 2014. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οι Ευρωπαίοι είναι οι μεγαλύτεροι πότες σε παγκόσμια κλίμακα. Επομένως, είναι λογικό να αναγράφεται ο αριθμός θερμίδων στα αλκοολούχα ποτά. Πχ. γνωρίζατε ότι ένα πάιντ μπύρας έχει ίδιες θερμίδες με μια πλάκα σοκολάτας;»
Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών υπογραμμίζει ότι οι καταναλωτές έχουν δικαίωμα να γνωρίζουν τι περιέχει το ποτό τους, είτε πρόκειται για αναψυκτικό, χυμό ή ένα αλκοολούχο ποτό. «Η διαφάνεια των διατροφικών πληροφοριών μάς επιτρέπει να παρακολουθούμε καλύτερα τη διατροφή μας και να φροντίζουμε την υγεία μας. Η αρχή αυτή ισχύει για όλα τα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των αλκοολούχων ποτών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα έπρεπε τουλάχιστον να δημοσιεύσει την έκθεση σχετικά με τη σήμανση των αλκοολούχων ποτών, η οποία έχει ήδη καθυστερήσει υπερβολικά» σημειώνεται.
- Για τη διατροφή των παιδιών αναφέρεται ως παράδειγμα ότι, κάθε χρόνο, τα παιδιά στην Ισπανία βλέπουν, κατά μέσο όρο, περισσότερες από 2.500 τηλεοπτικές διαφημίσεις για τρόφιμα. Το 69% αφορά γαλακτοκομικά προϊόντα, μπισκότα, σοκολάτες και πρόχειρο φαγητό με υπερβολικές ποσότητες ζάχαρης.
«Εάν τα παιδικά γεύματα έμοιαζαν με εκείνα των αντίστοιχων διαφημίσεων, το 80% των πιάτων θα αποτελούνταν από πρόχειρο φαγητό και σνακ ενώ τα φρούτα και τα λαχανικά αποτελούν μόνο το 0,2% του γεύματος» σημειώνει η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Καταναλωτών και γνωστοποιεί ότι το 2015, η Consumentenbond, από την Ολλανδία, ίδρυσε μια συμμαχία για την καταδίκη της διαφήμισης τροφίμων σε παιδιά και τη θέσπιση νομοθεσίας για το σκοπό αυτό.
Υπογραμμίζεται ότι επί του παρόντος δεν υπάρχει ευρωπαϊκή νομοθεσία για την προώθηση τροφίμων σε παιδιά. Μόνο ορισμένα κράτη μέλη έχουν θεσπίσει εθνική νομοθεσία, ενώ η πλειονότητα των πρωτοβουλιών λαμβάνεται από τη βιομηχανία τροφίμων. Το 2012, ένας αριθμός μεγάλων εταιρειών τροφίμων και ποτών οργάνωσαν τη «Δέσμευση της ΕΕ», μια εθελοντική πρωτοβουλία, που έχει ως στόχο την αλλαγή του τρόπου που η βιομηχανία προωθεί προϊόντα σε παιδιά.
Παρά τη δέσμευση αυτή, τα τρόφιμα που προωθούνται σε παιδιά και εφήβους περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης, αλατιού και λιπαρών. Η βιομηχανία τροφίμων στοχεύει όλο και περισσότερο στα παιδιά, μέσω οικογενειακών τηλεοπτικών προγραμμάτων, μέσων κοινωνικής δικτύωσης, online ηλεκτρονικών παιχνιδιών και χορηγιών αθλητικών εκδηλώσεων.
Όπως τονίζεται «οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ορίσουν κανόνες όσον αφορά τη διαφήμιση τροφίμων από τις εταιρείες, καθώς και να πιέσουν για καλύτερα αποτελέσματα».
Μεταξύ άλλων προτείνεται ακόμη:
- η ΕΕ να καθορίσει ρεαλιστικά μεγέθη μερίδων, ώστε οι καταναλωτές να διευκολυνθούν στον υπολογισμό της πραγματικής θρεπτικής αξίας του φαγητού τους, καθώς και της πρόσληψης ζάχαρης, αλατιού και λίπους,
- τα κράτη-μέλη να αφιερώσουν περισσότερους πόρους για τη δίωξη όσων προβαίνουν σε ψευδείς ισχυρισμούς στα ράφια των σουπερμάρκετ, η ΕΕ θα πρέπει να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη για τον καθορισμό σαφών στόχων περιορισμού του αλατιού σε διάφορες κατηγορίες τροφίμων.
- Τα προϊόντα με βότανα θα πρέπει να εξετάζονται με την ίδια αυστηρή μεθοδολογία που εφαρμόζεται για όλους τους ισχυρισμούς σε τρόφιμα και ποτά «παρά το γεγονός ότι η γιαγιά μας ενδέχεται να πίστευε ότι ο παπαρουνόσπορος, η λουΐζα και το χαμομήλι βοηθάνε στον καλό ύπνο, η παράδοση δεν είναι επιστήμη».
