Όταν ακούει κανείς για βιντεοπαιχνίδια, συνήθως σκέφτεται το πόσο εθιστικά είναι, ενώ είναι ευρέως διαδεδομένο ότι ευθύνονται για τις βίαιες συμπεριφορές που καλλιεργούν σε παιδιά και εφήβους.
Όμως, σύμφωνα με τις τελευταίες επιστημονικές ανακαλύψεις, μπορούν να έχουν ευεργετικές συνέπειες στην υγεία, στην εκπαίδευση και σε άλλα κοινωνικά προβλήματα. Αν ο εθισμός που μπορούν να προκαλέσουν αξιοποιηθεί προς όφελος των παικτών μπορεί να βοηθά τα παιδιά να αναπτύσσουν σωστές διατροφικές συνήθειες, τους ηλικιωμένους να διατηρούν την ικανότητα σκέψης, αλλά και να ευαισθητοποιούν για την καταπολέμηση της φτώχειας ή την κλιματική αλλαγή.
Παρ' ότι ο ίδιος ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, δεν δίστασε να συνδέσει τα βιντεοπαιχνίδια με το μακελειό του σχολείου στο Σάντα Χουκ, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι δεν έχει αποδειχτεί ότι τα παιχνίδια αυτά προκαλούν βίαιη συμπεριφορά.
Αντίθετα, "το παιχνίδι μπορεί να επιδρά ευεργετικά, κυρίως στις ψυχολογικές λειτουργίες", δηλώνει ο Τζέισον Αλερ, της ειδικευμένης μονάδας Gains Through Gaming στο πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας.
Σύμφωνα με μια από τις μελέτες του, τα μεγαλύτερης ηλικίας άτομα που παίζουν, βρίσκονται σε καλύτερη ψυχολογική κατάσταση, σε σχέση με αυτά που δεν παίζουν.
Τα βιντεοπαιχνίδια έχουν "κακή φήμη λόγω της υπερβολικής ενασχόλησης των παικτών με αυτά, ωστόσο είναι "υπεραπλουστευτικό" να τα κατηγορούν για τα κακά της κοινωνίας, επισημαίνει.
Θα ήταν επίσης "υποκριτικό να αρνηθούμε την πιθανή αρνητική επίδρασή τους", προσθέτει, αλλά "δεν υπάρχει καμιά απόδειξη που να δείχνει ότι ένα βίαιο παιχνίδι κάνει τον παίκτη βίαιο".
Η δύναμη της αυτοσυγκέντρωσης
Στούντιο και ανεξάρτητοι δημιουργοί ανέπτυξαν πολλά εκπαιδευτικά παιχνίδια.
Το Jive Health που δημιουργήθηκε από τον σπουδαστή Ντένις Αϊ, προτρέπει τα παιδιά να καταναλώνουν περισσότερα φρούτα και λαχανικά, κάνοντάς να ψάχνουν φρούτα για να ταΐσουν το ζωάκι τους.
Πρώην εθισμένος στα βιντεοπαιχνίδια και στη σκουπιδοτροφή, ο Ντένις Αϊ δημιούργησε το παιχνίδι αυτό που διδάσκει τα παιδιά για τη διατροφή. Η Μισέλ Ομπάμα είναι λάτρης του Jive Health. "Τα παιδιά το αγαπούν πολύ", δηλώνει ο Αϊ, η ομάδα του οποίου κέρδισε το βραβείο Καινοτομίας, σε διαγωνισμό που είχε παρουσιάσει η πρώτη κυρία των ΗΠΑ και χορηγός του ήταν η οργάνωση για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας Partnership for A Healthier America (Συνεργασία για μια πιο υγιή Αμερική).
Ακόμη και τα βιντεοπαιχνίδια που καλούν τον χρήστη να πλήξει το στόχο, τα οποία έχουν επικριθεί ιδιαίτερα, φέρεται να έχουν καλές πλευρές. Καναδική μελέτη του πανεπιστημίου του Τορόντο έδειξε ότι ο παίκτης πυροβολώντας ή εκτελώντας κινήσεις τακτικής σε αυτό τον τύπο παιχνιδιού, βελτιώνει την ικανότητά του να επικεντρώνεται σε έναν κρυμμένο στόχο.
Για τους ερευνητές στο νοσοκομείο παίδων της Βοστόνης, ένα παιχνίδι στο οποίο ο παίκτης πρέπει να πλήξει εχθρικά διαστημόπλοια αποφεύγοντας τα φιλικά διαστημόπλοια, μπορεί να βοηθήσει τα βίαια παιδιά να πειθαρχούν τα συναισθήματά τους. Το παιχνίδι αποδεικνύει ότι ο παίκτης πρέπει να μένει ήρεμος για να στοχεύσει ακριβώς, τονίζεται στη μελέτη που δημοσιεύει η επιθεώρηση Adolescent Psychiatry.
Ένα άλλο παιχνίδι με την ονομασία "το Νταρφούρ πεθαίνει", που δημιούργησαν φοιτητές του πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας (USC) θέλει να προσελκύσει το ενδιαφέρον για την ανθρωπιστική κρίση σε αυτή την αφρικανική περιοχή.
Μια μελέτη του 2004 έδειξε ότι παίκτες, χειρουργοί στο επάγγελμα, έκαναν λιγότερα λάθη σε σχέση με άλλους παίκτες, έχοντας αναπτύξει τη δύναμη της αυτοσυγκέντρωσης.
Η επίδραση των ηλεκτρονικών παιχνιδιών θα είναι σίγουρα ένα από τα αντικείμενα συζήτησης στο Κονγκρέσο των δημιουργών βιντεοπαιχνιδιών αυτό το μήνα στο Σαν Φρανσίσκο.
"Μπορούν να χρησιμοποιούνται πολλαπλώς και είναι σαφές πως είναι σημαντική η εκπαιδευτική πλευρά τους", βεβαιώνει η Κάρι Χίτερ του πανεπιστημίου του Μίσιγκαν. Για την ειδικό, τα παιχνίδια μπορούν να επισημαίνουν τη σημασία της υγιεινής, να ενημερώνουν για τις ασθένειες ή τη ρύπανση, ασκώντας μια ασυνήθιστη επιρροή μερικές φορές. "Έχουμε έναν Κινέζο φοιτητή, που θέλει πολύ να μάθει αγγλικά παίζοντας στο Tomb Raider", τονίζει.