Τί συμβαίνει όταν ο γονέας που έχει την επιμέλεια του ανηλίκου τέκνου, παρεμποδίζει το δικαίωμα επικοινωνίας του άλλου γονέα με το παιδί του;
Συχνά σε περίπτωση διαζευγμένων ή εν διαστάσει συζύγων και γονέων, η επιμέλεια επιδικάζεται στην μητέρα του ανηλίκου τέκνου ενώ ο πατέρας έχει δικαίωμα επικοινωνίας μαζί του. Ωστόσο, δυστυχώς, συχνά παρατηρείται το φαινόμενο όπου η σύζυγος παρεμποδίζει την επικοινωνία του πατέρα με το κοινό τους τέκνο.
Σύμφωνα με το νόμο (άρθρ. 1520 ΑΚ) ο γονέας μετά του οποίου δεν διαμένει, για οποιοδήποτε λόγο, το ανήλικο τέκνο του, διατηρεί το δικαίωμα της προσωπικής επικοινωνίας μαζί του. Το δικαίωμα επικοινωνίας ρυθμίζεται ειδικότερα από το δικαστήριο. Σε επείγουσες περιπτώσεις το δικαίωμα αυτό ρυθμίζεται και με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων. Το δικαίωμα αυτό απορρέει από το φυσικό δεσμό του αίματος και του αισθήματος στοργής προς το ανήλικο παιδί του, συντελεί δε στην ομαλή ανάπτυξη της προσωπικότητας του και ως εκ τούτου αποβλέπει κυρίως στο συμφέρον του, με συνέπεια, η δυνατότητα προσωπικής επικοινωνίας του γονέα με το παιδί του να μην μπορεί να αφαιρεθεί από το γονέα που δεν έχει μαζί του το τέκνο. Το δικαίωμα επικοινωνίας μπορεί να περιοριστεί μόνο στο μέτρο που αυτό επιβάλλεται από σπουδαίο λόγο.
Τί συμβαίνει όμως αν η μητέρα που έχει την επιμέλεια του τέκνου, παρεμποδίζει την επικοινωνία του άλλου γονέα που δεν έχει την επιμέλεια (συνήθως ο πατέρας) με το ανήλικο τέκνο τους;
Κατ' αρχήν, η μη συμμόρφωση της μητέρας με δικαστική απόφαση που ρυθμίζει την επικοινωνία του πατέρα με το τέκνο συνιστά ποινικό αδίκημα και συγκεκριμένα κατ' άρθρο 232 Α του ποινικού κώδικα:"1. Όποιος με πρόθεση δεν συμμορφώθηκε σε προσωρινή διαταγή δικαστή ή δικαστηρίου ή σε διάταξη δικαστικής αποφάσεως, με την οποία υποχρεώθηκε σε παράλειψη ή σε ανοχή ή σε πράξη που δεν μπορεί να γίνει από τρίτο πρόσωπο και η επιχείρηση της εξαρτάται αποκλειστικά από τη βούληση του, ή σε διάταξη εισαγγελέα σχετική με την προσωρινή ρύθμιση της νομής μεταξύ ιδιώτη και Δημοσίου ή Ο.Τ.Α. ή άλλου Ν.Π.Δ.Δ., τιμωρείται με Φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών, αν η πράξη δεν τιμωρείται βαρύτερα με άλλη διάταξη."
Σε αυτή την περίπτωση, που παρεμποδίζεται το δικαίωμα επικοινωνίας, ο γονέας που δεν έχει την επιμέλεια (π.χ. ο πατέρας) μπορεί να ζητήσει από το δικαστήριο είτε με απόφαση ασφαλιστικών μέτρων είτε με απόφαση που ρυθμίζει την επικοινωνία να απειληθεί η μητέρα που ήθελε είτε να παρεμποδίσει την επικοινωνία με το τέκνο είτε να παραβιάσει τους όρους της επικοινωνίας που έχουν τεθεί από το δικαστήριο, με χρηματική ποινή ή με προσωπική κράτηση ή και στις δύο ποινές. Με αυτούς τους τρόπους μπορεί για παράδειγμα ο πατέρας να επικοινωνεί με το παιδί του όταν η μητέρα παρεμποδίζει την επικοινωνία αυτή, διότι η επικοινωνία είναι ένα βασικό δικαίωμα όχι μόνο για τον πατέρα, αλλά και για το παιδί διότι η αποξένωση του πατέρα από το παιδί του θα προκαλέσει σ' αυτό σοβαρότατα ψυχολογικά προβλήματα.
Επίσης και μέχρι την έκδοση απόφασης ασφαλιστικών μέτρων υπάρχει και η δυνατότητα έκδοσης προσωρινής διαταγής. Η προσωρινή διαταγή εκτελείται αμέσως, δηλαδή χωρίς την τήρηση οποιασδήποτε προδικασίας. Αντίθετα, για την εκτέλεση αποφάσεως ασφαλιστικών μέτρων που ρυθμίζει τα σχετικά με την επικοινωνία του πατέρα στον οποίο δεν ανήκει η επιμέλεια, με το ανήλικο τέκνο, απαιτείται η προηγούμενη επίδοση επιταγής και πάροδος 24 ωρών από την επίδοσή της.
Βέβαια, πέραν των διαφόρων νομικών τρόπων, ενδείκνυται να βρεθεί η χρυσή τομή στην επικοινωνία του παιδιού με τον γονέα που δεν έχει την επιμέλειά του, διότι η αποστέρηση του δικαιώματος επικοινωνίας πέραν του ότι παραβιάζει ένα σημαντικό δικαίωμα του πατέρα, διαταράσσει και την ψυχική ισορροπία του παιδιού που έχει ανάγκη την επικοινωνία και με τους δύο γονείς του προκειμένου η προσωπικότητά του να εξελιχθεί με ομαλό τρόπο. Ο διάλογος, οι ήπιοι τόνοι και η κατανόηση μεταξύ των γονέων πρέπει να είναι οι πρώτοι τρόποι επίλυσης της διαφοράς τους. Οι γονείς πρέπει πάντοτε να θυμούνται ότι μπορεί να έπαυσαν να είναι σύζυγοι, αλλά είναι πάντα γονείς και πρέπει να επικοινωνούν μεταξύ τους με φιλικό τρόπο για το καλό του παιδιού τους διότι αυτό προέχει.
Χρύσα Τσιώτση
Δικηγόρος
[email protected]
