Tί πρέπει να γνωρίζουν οι καταναλωτές για την ευθύνη τους
Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 4 α ββ του ν. 2251/1994, όπως αυτή τροποποιήθηκε με το ν. 3587/2007, καταναλωτής είναι και «κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που εγγυάται υπέρ καταναλωτή, εφόσον δεν ενεργεί στο πλαίσιο της επαγγελματικής ή επιχειρηματικής δραστηριότητάς του».
Η τροποποίηση αυτή έγινε με το δεδομένο ότι η εγγύηση είναι παρεπόμενη της σύμβασης για χορήγηση πίστωσης και γιατί η τράπεζα δεν θα είχε καταρτίσει τέτοια σύμβαση, εάν η εγγύηση δεν είχε λάβει το περιεχόμενο, το οποίο η τράπεζα επιθυμεί.
Συνήθως, όταν οι εγγυητές υπογράφουν στις δανειακές συμβάσεις, δεν αντιλαμβάνονται ότι στις συμβάσεις αυτές υπάρχει πάντα όρος με τον οποίο παραιτούνται από την ένσταση δίζησης του άρθρου 855 του Αστικού Κώδικα ώστε να ευθύνονται τελικά ως πρωτοφειλέτες, δηλαδή να ευθύνονται το ίδιο με τους δανειολήπτες.
Ειδικότερα, η σχετική διάταξη του άρθρου 855 ΑΚ προστατεύει τον εγγυητή από τον κίνδυνο της απροσδόκητης εξέλιξης της συναλλαγματικής σχέσης εις βάρος του, αντίθετα προς τις εύλογες προβλέψεις και προσδοκίες του, ώστε να μην προκύπτει ανατροπή της ισορροπίας των δικαιωμάτων του στη σύμβαση της εγγύησης από το μη προβλέψιμο των συνεπειών της. Ωστόσο, στις τραπεζικές συμβάσεις δανείων προβλέπεται, μεταξύ άλλων, σχετικός όρος ότι «ο εγγυητής δηλώνει ρητά και ανεπιφύλακτα ότι παραιτείται από το δικαίωμά του να αρνηθεί καταβολή μέχρις ότου επιχειρηθεί άκαρπη αναγκαστική εκτέλεση κατά του κατόχου» (ένταση δίζησης: ΑΚ 855) και έτσι με αυτόν τον τρόπο, εγγυάται ως πρωτοφειλέτης.
Ας δούμε όμως τί ορίζει ο Αστικός Κώδικας ως ένσταση δίζησης;
Άρθρο 855 Α.Κ
Ένσταση δίζησης
«Ο εγγυητής έχει δικαίωμα να αρνηθεί την καταβολή της οφειλής, ωσότου ο δανειστής επιχειρήσει αναγκαστική εκτέλεση εναντίον του πρωτοφειλέτη και αυτή αποβεί άκαρπη (ένσταση δίζησης)».
Δηλαδή, οι δανειακές συμβάσεις, τις οποίες τόσο γρήγορα και απρόσεκτα υπογράφουν οι εγγυητές, προβλέπουν την παραίτηση από την παραπάνω ένσταση δίζησης, το οποίο πρακτικά σημαίνει ότι ο εγγυητής παραιτείται από το δικαίωμα του να αρνηθεί την καταβολή της οφειλής ωσότου ο δανειστής επιχειρήσει αναγκαστική εκτέλεση (κατάσχεση και πλειστηριασμό) εναντίον του πρωτοφειλέτη και αυτή αποβεί άκαρπη, δηλαδή δεν μπορεί να ικανοποιηθεί από αυτή ο δανειστής.
Η δυνατότητα παραίτησης από την ένσταση δίζησης, προβλέπεται από το άρθρο 857 του Αστικού Κώδικα και επομένως είναι κατ' αρχήν νόμιμη. Το γεγονός ότι ο εγγυητής δανείου, την στιγμή υπογραφής της δανειακής σύμβασης, δεν διαβάζει ή δεν κατανοεί την έννοια της παραίτησης από την ένσταση της δίζησης, είναι κάτι άλλο...
Επιπλέον, στις δανειακές συμβάσεις προβλέπονται συνήθως τα ακόλουθα:
Ο εγγυητής δηλώνει ότι εγγυάται προς την Τράπεζα την πιστή, εμπρόθεσμη και ολοκληρωτική εξόφληση από τον οφειλέτη της συνολικής από τη σύμβαση
οφειλής από κεφάλαιο, πλέον τόκων (συμβατικών και υπερημερίας), φόρων, εξόδων και λοιπών επιβαρύνσεων που βαρύνουν τον οφειλέτη και γενικότερα την εκπλήρωση από αυτόν όλων των υποχρεώσεών του προς την τράπεζα, κυρίων και παρεπόμενων.
Τί σημαίνουν όμως ουσιαστικά όλες αυτές οι εγγυήσεις που δίνει ο εγγυητής;
Με τη δέσμευσή του αυτή ο εγγυητής ευθύνεται για όλο το χρέος του πρωτοφειλέτη προς την τράπεζα δηλ. και για το κεφάλαιο και για τους τόκους και οποιαδήποτε άλλη επιβάρυνση υφίσταται ο πρωτοφειλέτης.
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι οι τράπεζες μπορούν οποτεδήποτε να στραφούν κατά του εγγυητή για να εισπράξουν το χρέος που αρνείται να καταβάλει ο πρωτοφειλέτης.
Οι εγγυητές πρέπει να ενημερώνονται για το ληξιπρόθεσμο χρέος τους ως ακολούθως: Ως προς το ύψος των οφειλών τους (κεφάλαιο, τόκους και πάσης φύσεως επιβαρύνσεις) εντός 30 ημερών από την περιέλευσή τους σε υπερημερία.
Αλλά προτού γίνετε εγγυητές σε ένα δάνειο, φρόνιμο είναι να κατανοήσετε πλήρως τους διάφορους νομικούς όρους και σε περίπτωση που δεν τους κατανοείτε, τη στιγμή της υπογραφής της δανειακής σύμβασης, τότε ενδείκνυται να ζητήσετε ένα αντίγραφο της δανειακής σύμβασης και να το μελετήσετε προσεκτικά με τη βοήθεια του δικηγόρου σας προκειμένου να αποφύγετε δυσάρεστες εκπλήξεις στο μέλλον.
Χρύσα Τσιώτση
Δικηγόρος
[email protected]
