Με οριστική παύση κινδυνεύει το έργο του μετρό Θεσσαλονίκης, αν τελικά καταργηθεί ο σταθμός Βενιζέλου, προκειμένου να διατηρηθούν στον φυσικό τους χώρο οι βυζαντινές αρχαιότητες, που βρέθηκαν εκεί, σύμφωνα με όσα υποστήριξε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Αττικό Μετρό, Χρήστος Τσίτουρας. Η πιθανή κατάργηση θα σηματοδοτήσει περαιτέρω καθυστέρηση χρονοδιαγράμματος έως τριών ετών και σημαντική αύξηση κόστους, κατά δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, γεγονότα που αν συνδυαστούν με την ήδη οριακή κατάσταση του έργου και της κατασκευαστικής κοινοπραξίας και άλλους παράγοντες, δεν αποκλείεται να οδηγήσουν το έργο σε οριστικό σταμάτημα.
Σύμφωνα με τον κύριο Τσίτουρα, δεδομένου ότι δεν υφίσταται τεχνικά και οικονομικά εφικτή λύση για τη διατήρηση των αρχαιοτήτων στον σταθμό του μετρό (λόγω των παρακείμενων πολυκατοικιών δεν υπάρχει χώρος έστω για μικρή μετατόπισή του, ώστε να τις "χωρέσει"), οι εναλλακτικές είναι δύο: είτε να μεταφερθούν οι αρχαιότητες είτε ο σταθμός να καταργηθεί, κάτι που θα είχε καταστροφικό αντίκτυπο στη λειτουργία συνολικά του έργου.
"Κατάργηση του σταθμού Βενιζέλου συνεπάγεται ορατό κίνδυνο καταγγελίας της σύμβασης, αποχώρησης των εταιρειών της αναδόχου κοινοπραξίας και οριστικού σταματήματος του έργου [...] Θα οδηγήσει σε ανάγκη περικοπής συμβατικού αντικειμένου από τη σύμβαση του αναδόχου, με αποτέλεσμα να χαθούν χρήματα από τη χρηματοδότηση ΕΕ και Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων [...] Θα υπάρξει σημαντική μείωση εξυπηρέτησης 5.350 επιβατών την ώρα αιχμής και στις δύο κατευθύνσεις και αύξηση του συνολικού χρόνου διαδρομής. Η συνολική απόσταση μεταξύ των δύο παρακείμενων σταθμών, Δημοκρατίας-Αγίας Σοφίας, θα είναι 1150 μέτρα, πολύ μεγαλύτερη από την αντίστοιχη στο κέντρο των ευρωπαϊκών πόλεων (500-800 μέτρα)", υποστήριξε ο κ.Τσίτουρας, σε συνέντευξη Τύπου.
"Ταφόπλακα" για το έργο
Ο γενικός γραμματέας Δημοσίων 'Εργων, Στράτος Σιμόπουλος, επισήμανε πως, αφού είναι αδύνατη η λειτουργία του σταθμού με ταυτόχρονη έκθεση των αρχαιοτήτων, το εμπόδιο που ανακύπτει, αν δεν ξεπεραστεί, μπορεί ν' αποτελέσει την ταφόπλακα του έργου. Πρόσθεσε ότι η απόσπαση των αρχαιοτήτων θα ξεκινήσει μόνο εφόσον βρεθεί ο χώρος όπου θα τοποθετηθούν, ώστε αυτές να μη μείνουν επί μακρόν αποθηκευμένες σε κιβώτια.
Ο ακαδημαϊκός Μιχάλης Τιβέριος, ειδικός σύμβουλος του έργου, επισήμανε ότι η μεταφορά των αρχαιοτήτων (σ.σ. "στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά ή αλλού", βάσει γνωμοδότησης του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου-ΚΑΣ) είναι αναγκαστική και υποχρεωτική, γιατί από τον Οκτώβριο που μελετά το θέμα, δεν έχει μπορέσει να βρει άλλη εφικτή λύση. Μάλιστα, ο ίδιος εξέφρασε την πεποίθηση ότι κάτω από αυτές τις αρχαιότητες θα βρεθούν πιθανότατα άλλες, οι οποίες θα γίνουν ορατές με την απόσπαση του άνω στρώματος.
"Το ΚΑΣ αποφάσισε ομόφωνα για το τι πρέπει να γίνει (με 17 ψήφους υπέρ και μηδέν κατά). Από τη στιγμή που το ΚΑΣ έλαβε αποφάσεις για συγκεκριμένο τρόπο αντιμετώπισης του θέματος, για εμάς είναι εντολή. Αν δεν τις υιοθετήσουμε, μιλάμε για ποινικά αδικήματα", είπε χαρακτηριστικά ο κ.Τσίτουρας.
Στο στρατόπεδο Παύλου Μελά ή ...αλλού
Πάντως, η μεταφορά των αρχαιοτήτων στο πρώην στρατόπεδο Παύλου Μελά δεν αποτελεί οριστική απόφαση, όπως διευκρίνισαν τόσο ο κ. Σιμόπουλος, όσο και ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος, Ποιότητας Ζωής και Ελεύθερων Χώρων, Κωνσταντίνος Ζέρβας. Ο κ.Σιμόπουλος επισήμανε ότι για το πρώην στρατόπεδο υπάρχει η σύμφωνη γνώμη του δήμου Π. Μελά, ενώ πρόσθεσε ότι ο ίδιος τάσσεται υπέρ της αναβάθμισης της δυτικής Θεσσαλονίκης. Κάλεσε, όμως, τον κεντρικό δήμο Θεσσαλονίκης, που επίσης ενδιαφέρεται να φιλοξενήσει τις αρχαιότητες, να υποδείξει τον κατάλληλο χώρο, ισοδύναμο σε προτερήματα με το πρώην στρατόπεδο και να συζητηθούν και οι δύο λύσεις.
Στο 10% του προϋπολογισμού του έργου οι αρχαιότητες, έναντι 2,5% στην Αθήνα
Ο κ.Τσίτουρας υπενθύμισε ότι οι εγκεκριμένες δαπάνες για αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν ήδη φτάσει στα 90 εκατ. ευρώ, ήτοι 10% του συνολικού προϋπολογισμού του έργου, έναντι 2,5% για το μετρό των Αθηνών. Πάντως, το κόστος απόσπασης και μεταφοράς των αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου θα καλυφθεί από τα 90 εκατ. ευρώ. Ήδη, η Αττικό Μετρό βρίσκεται σε φάση προκήρυξης διαγωνισμού για την ανάθεση του έργου σε εξειδικευμένη εταιρεία. Οι τεχνο-οικονομικές προσφορές αναμένεται να κατατεθούν στις επόμενες ημέρες.
Όσον αφορά την ανάδειξη του μνημείου του Αλκαζάρ σε μουσείο για τη φιλοξενία των αρχαιολογικών ευρημάτων του μετρό, ο διευθυντής του έργου στη Θεσσαλονίκη, Γεώργιος Κωνσταντινίδης, ξεκαθάρισε ότι "αυτό δεν περιλαμβάνεται στο αντικείμενο της συγκεκριμένης εργολαβίας". Πάντως, στόχος της εταιρείας είναι να δημιουργηθούν 13 μίνι "μουσεία" σε ισάριθμους σταθμούς του μετρό.