Η χώρα μας αριθμεί 9.837 νησιά
Η Ελλάδα μετρά 9.837 νησιά, κάτι που την καθιστά μια από τις πρώτες χώρες στον παγκόσμιο κατάλογο των νησιωτικών χωρών. Όμως, μόλις 1 στα 113 νησιά, νησίδες και βραχονησίδες κατοικείται όπως δείχνει μελέτη του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης υπό τον τίτλο «Δήμοι Νησιά», που παρουσιάστηκε στο συνέδριο της ΚΕΔΕ στη Θεσσαλονίκη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, σήμερα κατοικούνται στην Ελλάδα 112 νησιά, με μόνιμο πληθυσμό, ενώ άλλα περίπου 100 έχουν κατοικηθεί στο πρόσφατο παρελθόν και πολλά από αυτά εξακολουθούν να παρουσιάζουν εποχικούς κατοίκους. Στόχος της μελέτης είναι να διατυπωθεί η αναπτυξιακή φυσιογνωμία του ελληνικού νησιωτικού χώρου, να διερευνηθεί ο ρόλος της νησιωτικότητας στην αναπτυξιακή πορεία των νησιών, να διατυπωθούν τα βασικά συμπεράσματα για την οικονομία και την κλαδική δυναμική και να αποτυπωθεί η νησιωτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με την έρευνα, η Ελλάδα παρουσιάζει τα μεγαλύτερα ποσοστά νησιωτικού πληθυσμού και έκτασης από όλες τις χώρες της Ε.Ε. Ουσιαστική διαφορά από τη δεύτερη Ιταλία είναι ότι ο ελληνικός νησιωτικός χώρος είναι διάσπαρτος και αποτελείται από πολύ μικρά νησιά, γεγονός που επιτείνει το πρόβλημα της νησιωτικότητας.
Ο πληθυσμός στα νησιά ανέρχεται σε 818.223 κατοίκους και αντιπροσωπεύει το 7,56% του συνολικού πληθυσμού της χώρας, όμως παρουσιάζει μεγάλο εύρος διασποράς: από 152 κατοίκους στη Γαύδο σε 115.000 κατοίκους στη Ρόδο.
Από τα βασικότερα προβλήματα για την εύρυθμη λειτουργία των νησιών εντοπίζονται: οι μειωμένες επιχορηγήσεις, οι περιορισμένες αρμοδιότητες, η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, η επικάλυψη αρμοδιοτήτων με την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, οι περιορισμένες συνέργειες μεταξύ των υπηρεσιακών μονάδων, η απουσία διανησιωτικής συνεργασίας, η έλλειψη τεχνογνωσίας στους μικρούς νησιωτικούς δήμους. Όπως προκύπτει από την έρευνα, σοβαρές επιπτώσεις στη νησιωτική ανάπτυξη αναμένεται να έχουν οι φορολογικές αλλαγές που είτε αφορούν στα νησιά αυτά καθαυτά, είτε σε τομείς οικονομικής δραστηριότητας όπως είναι ο τουρισμός. Οι σημαντικότεροι κλάδοι στους οποίους ειδικεύεται το σύνολο σχεδόν των νησιωτικών νομών είναι: τουρισμός, κατασκευές, χερσαίες και πλωτές μεταφορές, καταλύματα, εστίαση, ποτοποιία, αλιεία – ιχθυοκαλλιέργεια. Επιπλέον, αποτυπώνονται στη μελέτη οι βασικοί ειδικοί στρατηγικοί στόχοι που πρέπει να επιδιωχτούν για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των νησιών, που είναι: αντιμετώπιση των προβλημάτων στις μεταφορές, ενίσχυση της οικονομικής βάσης και της απασχόλησης, ενίσχυση της πρόσβασης σε υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης, αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προβλημάτων και ενίσχυση των κοινωνικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων τη χειμερινή περίοδο.
Η έρευνα έγινε με ερωτηματολόγια που εστάλησαν ηλεκτρονικά μέσω της ΚΕΔΕ στο συνολικό πληθυσμό των νησιωτικών δήμων (65 δήμοι και 11 κοινότητες) τον Ιούνιο του 2016 και μέχρι τον Αύγουστο του 2016 είχαν αποστείλει τις απαντήσεις τους συνολικά 17 δήμοι και δύο κοινότητες, το οποίο θεωρήθηκε αντιπροσωπευτικό του συνολικού πληθυσμού, τόσο από το μέγεθος, όσο και τη γεωγραφική του κατανομή.
