Εκσκαφείς, τροχήλατα μηχανήματα, κόσκινα και μαγνήτες, αλλά και πολύτιμα ανθρώπινα χέρια αναλαμβάνουν δράση, από την ερχόμενη εβδομάδα, σε ένα διαφορετικό "κυνήγι θησαυρού", προς αναζήτηση σπάνιων μετάλλων, όπως ο χρυσός, ο άργυρος, η πλατίνα και οι σπάνιες γαίες, μια ειδική κατηγορία μετάλλων, που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρονικές εφαρμογές νέων τεχνολογιών. Όλα αυτά θα συμβούν σε έναν, εκ πρώτης όψεως, απροσδόκητο για τη φύση του εγχειρήματος χώρο, εκείνον του ΧΥΤΑ Πολυγύρου.
Μπορεί η Χαλκιδική να έχει συνδεθεί -ως τώρα- με την εξορυκτική δραστηριότητα, με εντάσεις και κοινωνικές αντιπαραθέσεις, αυτή τη φορά, όμως, θα φιλοξενήσει μια άλλη εξόρυξη, φιλική προς το περιβάλλον, που πραγματοποιείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα: μια εξόρυξη σκουπιδιών!
"Το εγχείρημα είναι μια πιλοτική εφαρμογή σε μικρή κλίμακα, που πραγματοποιείται με τη λογική ότι ίσως υπάρχει μια μεγάλη ευκαιρία στα σκουπίδια, που μένει ανεκμετάλλευτη. Θέλουμε να δούμε αν αξίζει τον κόπο" εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η μεταλλειολόγος του ευρωπαϊκού προγράμματος LIFE+ reclaim Ζωή Γαϊτανάρου.
Τονίζει δε, ότι βασικοί στόχοι της εξόρυξης σκουπιδιών είναι να βρεθούν ηλεκτρονικά απόβλητα που είναι πηγή ανάκτησης σπάνιων πόρων, κυρίως μετάλλων, και να εξαχθούν συμπεράσματα για τη βιωσιμότητα παρόμοιων έργων, μελλοντικά, στη χώρα.
Ειδικότερα, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος LIFE+ reclaim, που υλοποιείται από τον Δήμο Πολυγύρου, τη Σχολή Μηχανικών Μεταλλείων-Μεταλλουργών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και την ΗΛΕΚΤΩΡ Α.Ε., με συντονιστή δικαιούχο την εταιρεία ENVECO A.E., θα γίνει η εκσκαφή δύο χιλιάδων κυβικών μέτρων θαμμένων απορριμμάτων.
Μετά τις διαδικασίες του κοσκινίσματος και του μαγνητικού διαχωρισμού θα προκύψουν ποσότητες χώματος (ένας σημαντικός πόρος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στον ίδιο τον ΧΥΤΑ), πλαστικά και χαρτιά (που θα οδηγηθούν στην ανακύκλωση) και φυσικά μέταλλα, στα οποία αποδίδεται μεγάλη σημασία για τα δεδομένα βιωσιμότητας του εγχειρήματος.
Την ίδια στιγμή, η επιστημονική ομάδα του έργου θα πραγματοποιήσει δοκιμές στα εργαστήρια της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων-Μεταλλουργών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου προκειμένου να διαπιστωθούν οι δυνατότητες ανάκτησης μετάλλων από σκόνη ηλεκτρονικών αποβλήτων με τη βοήθεια διαδεδομένων τεχνικών στη μεταλλευτική και τη μεταλλουργία.
"Η εξόρυξη αποβλήτων είναι μια παλιά ιδέα στο εξωτερικό. Τέτοιες εξορύξεις έχουν γίνει αρκετές φορές στην Αμερική και την Ευρώπη και τα τελευταία χρόνια κερδίζουν έδαφος στην Ασία. Η απήχηση της σχετικής μεθόδου ήταν μεγάλη, κυρίως στις δεκαετίες του '80 και του '90, ωστόσο αργότερα θεωρήθηκε οικονομικά μη βιώσιμη. Τα δεδομένα, σήμερα, έχουν αλλάξει καθώς οι τιμές των μετάλλων σημείωσαν κατακόρυφη άνοδο. Παράλληλα, η χρήση των φυσικών πόρων σε παγκόσμιο επίπεδο είναι πολλαπλάσια, γεγονός που καθιστά επιτακτική την διαχείριση των φυσικών πόρων με έναν πιο βιώσιμο τρόπο και με στόχο να μειωθεί το ανθρώπινο αποτύπωμα. Τη στιγμή που στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι υπάρχουν 150.000 με 500.000 χώροι ταφής απορριμμάτων τίθεται πλέον ακόμη περισσότερο το θέμα του τι αφήνουμε στις επόμενες γενιές" σχολιάζει η κ. Γαϊτανάρου.
Επιπλέον τονίζει πως "ήδη μας κοστίζει πολύ ως χώρα, να απειλούμαστε με πρόστιμα για τους ΧΑΔΑ" και υπογραμμίζει ότι με την εξέλιξη της τεχνολογίας, σήμερα, είναι πλέον διαθέσιμες πιο σύγχρονες τεχνολογίες επεξεργασίας απορριμμάτων που προέρχονται από χωματερές και ΧΥΤΑ.
Αυτή τη στιγμή ολοκληρώνεται η εγκατάσταση των μηχανημάτων και η λειτουργία τους τοποθετείται χρονικά στην επόμενη εβδομάδα, ενώ αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος Ιουνίου. Παράλληλα θα γίνονται και οι εργαστηριακές δοκιμές.
Εντός του καλοκαιριού εκτιμάται πως θα έχουν εξαχθεί τα πρώτα συμπεράσματα, ενώ έχει ξεκινήσει και έρευνα με ερωτηματολόγια για την καταγραφή των θέσεων-σκέψεων του κοινού για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και τη διαχείριση των απορριμμάτων.
