Οι Καρυάτιδες... Σημείο των καιρών και λέξη των ημερών...
Μιλάμε διαρκώς για τον τάφο της Αμφίπολης, για τον τύμβο Καστά, για τις Σφίγγες και για τις Καρυάτιδες, οι οποίες μόλις την Πέμπτη αποκαλύφθηκαν ολόκληρες.
Τι κρύβει το μυστικό των Σφιγγών; Ποιος ήταν ο ρόλος των Καρυάτιδων; Ή μήπως των... Καρυατίδων; Ή των Καρυατιδών;
Απορίες... Πώς είναι λοιπόν η γενική πληθυντικού για την ονομαστική πτώση "Καρυάτιδες";
Οι εξηγήσεις ποικίλλουν και έχουν διάφορα επιχειρήματα.
Όπως εντοπίσαμε στην ιστοσελίδα lexilogia.gr, η γενική πληθυντικού "Καρυατίδων" είναι σωστή, διότι το "ω" είναι μακρόχρονο και άρα δεν κρατά τον τόνο του στη γενική πτώση. Σύμφωνα με τη γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής -οι Καρυάτιδες είναι αρχαία λέξη -> Καρυές+Άτις -> Κόρες από τις Καρυές- ο τόνος πέφτει στην παραλήγουσα.
Από την άλλη, η δημοτική δεν απαγορεύει τη διατήρηση του τόνου, οπότε θεωρητικά η γενική πτώση "Καρυάτιδων" είναι κι αυτή σωστή. υν τοις άλλοις, η λογική της δημοτικής που κυριαρχεί στη γλώσσα, κάνει πιο συχνή τη χρήση της γενικής "Καρυάτιδων" και προσθέτει ένα ακόμη επιχείρημα στον συγκεκριμένο τύπο.
Ο καθηγητής γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρώην υπουργός Παιδείας, Γιώργος Μπαμπινιώτης προκρίνει, ωστόσο, τη γενική "Καρυατιδών".
Οι Καρυάτιδες έχουν ονομαστική ενικού "Καρυάτις" στην αρχαία ελληνική και "Καρυάτιδα" στη νέα ελληνική.
Οπότε, θεωρητικά, αν και ποτέ δεν ήταν μία Καρυάτιδα, κάτι που κάνει την ονομαστική ενικού αδόκιμη, κλίνονται όπως η επιβάτιδα και η προστάτιδα.
Για την επιβάτιδα υπάρχουν δύο γενικές πληθυντικού: "των επιβατίδων" και "των επιβάτιδων" και για την προστάτιδα μόνο μία: "των προστάτιδων".
