Ανάβουνε φωτιές... τη Μεγάλη Παρασκευή στο Αγρίνιο αλλά και τη Ναύπακτο.
Κάθε Μεγάλη Παρασκευή, στο Αγρίνιο, αναβιώνει ένα μακρόχρονο πασχαλινό έθιμο, ο χαλκουνοπόλεμος, οι ρίζες του οποίου ανάγονται στον καιρό της Τουρκοκρατίας. Μετά την περιφορά του Επιταφίου, οι «χαλκουνάδες» κατευθύνονται στην κεντρική πλατεία, προκειμένου να πάρουν μέρος στον χαλκουνοπόλεμο. Όταν ανάβουν τα χαλκούνια (αυτοσχέδιες εκρηκτικές κατασκευές), εντυπωσιακές φλόγες φωτίζουν την κεντρική πλατεία, προσφέροντας ένα ξεχωριστό θέαμα.
Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, οι Αγρινιώτες άναβαν τα χαλκούνια κατά την περιφορά του Επιταφίου, ώστε να απομακρύνουν τους αλλόθρησκους. Όμως και μετά την επανάσταση του 1821, κάτοικοι του Αγρινίου συνέχιζαν να κατασκευάζουν χαλκούνια, διατηρώντας έτσι το έθιμο ζωντανό.
Η προετοιμασία του χαλκουνιού ξεκινάει περίπου δύο μήνες πριν από τη Μεγάλη Εβδομάδα. Τα χαλκούνια αποτελούνται από έναν μεγάλο κύλινδρο, γεμάτο με ένα μείγμα μπαρουτιού και ένα φυτίλι στο άκρο. Οι «χαλκουνάδες» αναζητούν πάντα τον καλό «χαρτό» δηλαδή το κατάλληλο μείγμα μπαρουτιού, το οποίο δοκιμάζεται κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας, ώστε να είναι ασφαλές.
Κατά καιρούς, το έθιμο είχε απαγορευτεί διότι είχαν τραυματιστεί «χαλκουνάδες» αλλά και θεατές. Όμως, μετά το 1985 ο χαλκουνοπόλεμος γίνεται, πλέον, σε ασφαλέστερο περιβάλλον και με καλύτερη οργάνωση.
Η φωτιά στο λιμάνι... της Ναυπάκτου
Στη Ναύπακτο, το έθιμο της Μεγάλης Παρασκευής, με το «φλεγόμενο» λιμάνι την ώρα της περιφοράς των Επιτάφιων, προσελκύει κάθε χρόνο μεγάλο αριθμό επισκεπτών. Το έθιμο ξεκίνησε τη δεκαετία του '50. Κατά την περιφορά των επιταφίων του Αγίου Δημητρίου και Αγίας Παρασκευής, οι ψαράδες του λιμανιού «στόλιζαν» τις πολεμίστρες με εκατοντάδες αναμμένες δάδες. Πριν από λίγα χρόνια ο δήμος Ναυπάκτου αποφάσισε να εμπλουτίσει το έθιμο. Έτσι λοιπόν, όταν η πομπή των δύο Επιταφίων φθάνει στην πλατεία του λιμανιού, ένας φλεγόμενος σταυρός φωτίζει την είσοδο του λιμένα. Αμέσως μετά, ο νυχτερινός ουρανός φωτίζεται από εντυπωσιακά πυροτεχνήματα.
Σύμφωνα με την παράδοση, το έθιμο φαίνεται να θέλει να συνδυάσει τη θρησκευτική μυσταγωγία με την ηρωική προσπάθεια του μπουρλοτιέρη Ανεμογιάννη να πυρπολήσει την τουρκική ναυαρχίδα στο λιμάνι της Ναυπάκτου.
Στο Άνω Καστρίτσι Αχαΐας, η παράδοση θέλει τους κατοίκους να τελούν τη δεύτερη ημέρα του Πάσχα θρησκευτικές δεήσεις για να προφυλάξουν το χωριό από κάποια καταστροφή. Κατόπιν προτροπής των ιερωμένων, οι κάτοικοι, ντυμένοι με παραδοσιακές στολές, πραγματοποιούσαν λιτανεία και δέηση, περιφέροντας τις άγιες εικόνες σε κύκλο, σε όλα τα υψώματα γύρω από το χωριό. Η λιτανεία καταλήγει στο εξωκλήσι της Παναγίας, όπου τελείται θεία λειτουργία. Στη συνέχεια, όσοι συμμετέχουν στην πομπή κατευθύνονται στην κεντρική πλατεία, όπου ακολουθεί γλέντι με ψητά αρνιά, κόκκινα αυγά, κουλούρια και κρασί.
