Την ώρα που ο πόλεμος σχετικά με την χρονολόγηση του τύμβου της Αμφίπολης μοιάζει πλέον να τελειώνει, ένας νέος είναι έτοιμος να αρχίσει καθώς κάθε μέρα που περνάει όλο και περισσότεροι είναι εκείνοι που πλέον δεν αναρωτιούνται ούτε για τον νεκρό ή τους νεκρούς του τάφου ούτε για το αν πρόκειται για μακεδονικό ή ρωμαϊκό μνημείο.
Όπως αναφέρει η εφημερίδα "Τα Νέα", το ερώτημα που "καίει" είναι: πρόκειται τελικά όντως για ταφικό μνημείο ή μήπως η ταυτότητά του είναι διαφορετική;
Ερώτημα που έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά άλλων, στα οποία ακόμα δεν έχουν δοθεί απαντήσεις και προβληματίζουν τον αρχαιολογικό κόσμο που όλο και αποσύρεται από τον διάλογο τόσο από αμηχανία, σύμφωνα με την εφημερίδα, όσο και επειδή υιοθετεί τη βασική αρχή της αρχαιολογίας: "Δεν μαντεύουμε, βρίσκουμε στο χώμα".
Γιατί έως τώρα δεν έχουν βρεθεί πόρτες στο μνημείο;
"Διότι είτε δεν είναι μακεδονικός τάφος είτε επειδή όταν αποκαλυφθεί πλήρως θα αλλάξει όλα όσα ξέρουμε για τους μακεδονικούς τάφους, δεδομένου ότι δεν έχουν σαφή τυπολογία", λέει στην εφημερίδα ακαδημαϊκός δάσκαλος. "Δεν υπάρχουν πόρτες διότι τα ανοίγματα που έχουν βρεθεί με τις Σφίγγες, τις Καρυάτιδες, αλλά και τα ακόσμητα είναι πύλες και οι χώροι που ακολουθούν είναι περάματα και όχι θάλαμοι. Μπορεί να πρόκειται για συστάδα τάφων ή να έχει και άλλα μνημεία εσωτερικά του. Δεν μπορούμε να πούμε τίποτα όσο δεν ξέρουμε την κάτοψή του", συνεχίζει.
"Με έχει σκανδαλίσει το γεγονός ότι δεν υπάρχουν πόρτες", τονίζει και αρχαιολόγος με πλούσια ανασκαφική πείρα. "Ακόμα και πιο φτωχικοί μακεδονικοί τάφοι έχουν τουλάχιστον μια διπλή μαρμάρινη θύρα. Η μόνη λογική εξήγηση είναι να μην πρόκειται για μακεδονικό τάφος. Ίσως και, δεδομένου ότι φαίνεται πως διαθέτει υπόγειο χώρο, να πρόκειται για έναν χώρο λατρείας που συνδέεται με τον Διόνυσο, ο οποίος απολάμβανε ιδιαίτερες τιμές στη Μακεδονία, και τα ορφικά μυστήρια".
Γιατί δεν έχει βρεθεί κεραμική σε τόσους τόνους χώματος, ώστε να δοθεί ένα τέλος στη μάχη της χρονολόγησης;
Οι πιο καλόπιστοι αρχαιολόγοι πιστεύουν τις επίσημες ανακοινώσεις που θέλουν να μην έχει βρεθεί το παραμικρό εύρημα , το οποίο θα μπορούσε να λύσει τη σιωπή του αινιγματικού μνημείου. Εκτιμούν δε ότι "πιθανότητα δεν εξετάζεται επαρκώς το χώμα που αφαιρείται από το μνημείο". Πιστεύουν μάλιστα ότι ακόμα και να βρεθεί κάτι όταν το χώμα απομακρυνθεί δεν θα έχει αξία "διότι το εύρημα από τη φαγάνα της μπουλντόζας δεν σου λέει τίποτα. Σου μιλάει όταν το βρεις κάτω από τον τοίχο, όχι στα μπάζα", λέει αρχαιολόγος πεδίου, ενώ απορίας άξιο είναι και το γεγονός ότι δεν αφαιρείται πλήρως το χώμα από κάθε θάλαμο ώστε να διαπιστωθεί τι υπάρχει στο δάπεδο. Οι πιο καχύποπτοι πάλι εκτιμούν ότι πιθανόν να έχουν εντοπιστεί ευτελούς αξίας όστρακα, δηλαδή σπασμένα κομμάτια πήλινων αγγείων, όπως από μαγειρικά σκεύη, που όμως δεν περιλαμβάνονται στις ανακοινώσεις.
Ποια σχέση έχει ο καλοκτισμένος περίβολος διαμέτρου 497 μέτρων με το υπόλοιπο μνημείο;
"Ο περίβολος και η σχέση του με την εσωτερική κατασκευή είναι το κλειδί του μυστηρίου", υποστηρίζει παλαίμαχος αρχαιολόγος που τυγχάνει ιδιαίτερου σεβασμού από τους συναδέλφους του. "Πιθανόν και να μη μάθουμε ποτέ από τη στιγμή που δεν γίνεται στρωματογραφημένη ανασκαφή. Κοιτάζουν περισσότερο το εσωτερικό και όχι το εξωτερικό", προσθέτει ο πανεπιστημιακός δάσκαλος.
Πώς είναι δυνατόν οι Καρυάτιδες να έχασαν τα χέρια τους, αν είχαν σφραγιστεί με τοίχο και τόνους χώματος ήδη από την εποχή κατασκευής του μνημείου;
"Είναι προφανές ότι το μνημείο έχει πολλές διαφορετικές φάσεις. Οι διαφραγματικοί τοίχοι εκτός από ανοίγματα έχουν και μπαλώματα. Πιθανόν να ήταν επισκέψιμο, όπως πιστεύει η Όλγα Παλαγγιά και κάποια στιγμή επειδή ήταν επισφαλές το γέμισαν με χώμα και χτίσανε τους τοίχους", λέει ο πανεπιστημιακός δάσκαλος. Όσο για το πού αποδίδονται τα σπασμένα μέλη και το πρόσωπο της μιας Καρυάτιδας; Οι απόψεις είναι διαφορετικές. Κάποιοι μιλούν για αστοχία υλικού. Άλλοι για συνέπεια του υπερκείμενου βάρους . Και κάποιοι εκτιμούν ότι μπορεί οι απώλειες να οφείλονται και στους κραδασμούς που προκάλεσαν τα εκσκαπτικά μηχανήματα.
