Η ανασκαφή στον τύμβο Καστά έχει εγείρει, πέραν όλων των άλλων και θέματα ανασκαφικής δεοντολογίας.
Η βασική ερώτηση που προκύπτει είναι η παρακάτω: Μπορούν να περιμένουν η αρχαιολογική έρευνα και το κύρος της διαδικασίας;
"Δεν κάνεις ανακοινώσεις πριν ολοκληρωθεί η ανασκαφή. Η δεοντολογία επιβάλλει: σκάβουμε, συντηρούμε, τελειώνουμε και μετά γράφουμε την ανασκαφική έκθεση, όπου παραθέτουμε τα στοιχεία και τα συμπεράσματά μας. Μερικές φορές δεν καταγράφουμε καν συμπεράσματα, σημειώνοντας ότι θα διατυπωθούν την επόμενη περίοδο, με τη συνέχιση της ανασκαφής. Υπάρχουν περιπτώσεις ανασκαφικών έργων που κράτησαν δεκαετίες και πέρασαν από τον έναν ανασκαφέα στον επόμενο", λέει στην "Εφημερίδα των Συντακτών" διακεκριμένη επιστήμων αρχαιολόγος, καθηγήτρια Πανεπιστημίου, που ζήτησε να μην κατονομαστεί.
Ωστόσο, όπως έχει προκύψει, στην περίπτωση της Αμφίπολης, η ανασκαφική διαδικασία του -σημαντικού- μνημείου μετατράπηκε ξαφνικά σε θέμα-μαμούθ.
Στην κοινή γνώμη, όπως αναφέρει το δημοσίευμα, καλλιεργήθηκαν προσδοκίες για ένα μεγάλο εύρημα, ταυτισμένο με την ελληνικότητα της μακεδονικής γης.
Η αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη που προΐσταται των ανασκαφών χρονολόγησε το μνημείο με σαφήνεια στα τέλη του 4ου αιώνα και συγκεκριμένα, μεταξύ του 325 π.Χ. και του 300 π.Χ. Ωστόσο, δεν άργησαν και οι προσεγγίσεις μιας εντελώς διαφορετικής χρονολόγησης, από την καθηγήτρια Όλγα Παλαγγιά, η οποία χρονολογεί το μνημείο στη ρωμαϊκή εποχή.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων αντέδρασε δύο φορές και με ανακοινώσεις του, ζήτησε από την ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού να προστατεύσει "την αρχαιολογική έρευνακαι τους συναδέλφους που συμμετέχουν σε αυτή αλλά και το κύρος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας γενικότερα".
"Αυτά τα μνημεία δεν σηκώνουν πολιτική εκμετάλλευση", λέει ο Πέτρος Θέμελης, καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας.
"Οι νεότεροι συνάδελφοι βλέπουν να αναπτύσσεται μια νέα ηθική, μια μη δεοντολογία. Ούτε εμείς οι αρχαιολόγοι μπορούμε να ανακατευόμαστε στις δουλειές των άλλων. Η αδημονία δεν κάνει καλό. Όλα αυτά επηρεάζουν τους ανθρώπους που έχουν αναλάβει την ανασκαφή", προσθέτει, στο ίδιο μήκος κύματος, ο Μανώλης Κορρές, καθηγητής Αρχιτεκτονικής του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου.
