Μοναδική, ως γεωφυσικό φαινόμενο, σε ολόκληρη την Ευρασία, είναι η περιοχή που έδωσε πρόσφατα τον σεισμό της Κεφαλονιάς, καθώς το ρήγμα που εκτείνεται βόρεια της Λευκάδας μέχρι δυτικά της Ζακύνθου, έχει την υψηλότερη σεισμικότητα.
"Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι ότι ένας τόσος μικρός χώρος, απελευθερώνει τόσο μεγάλη σεισμική ενέργεια" εξήγησε, μιλώντας στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο διευθυντής του Τομέα Γεωφυσικής του Τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ, καθηγητής Βασίλης Καρακώστας προσθέτοντας ότι πρόκειται για έναν χώρο που ενώνει δύο περιοχές.
"Δηλαδή, σ΄ εκείνο το σημείο βρίσκεται η περιοχή κατάδυσης της Αφρικής κάτω από το Αιγαίο και η περιοχή σύγκρουσης της Αδριατικής με την ηπειρωτική Ελλάδα, με αποτέλεσμα η Κεφαλονιά να 'ενώνει' περιοχές με διαφορετικές γεωδυναμικές ιδιότητες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να παρουσιάζει την υψηλότερη σεισμικότητα σε μια περιοχή που εκτείνεται από το Γιβραλτάρ και καταλήγει στην Ινδονησία" διευκρίνισε ο κ. Καρακώστας.
Καθησυχαστικοί οι επιστήμονες
Εν τω μεταξύ, καθησυχαστικά εξελίσσεται η μετασεισμική ακολουθία στην περιοχή της Κεφαλονιάς, που "ταρακουνήθηκε" από δόνηση μεγέθους 6,1 Ρίχτερ.
Ο καθηγητής γεωφυσικής του ΑΠΘ, Κώστας Παπαζάχος, τόνισε, μιλώντας στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ότι αν και η αρχική εκτίμηση του μεγέθους ήταν 5,8 Ρίχτερ, στη συνέχεια διευκρινίστηκε ότι ήταν της τάξης των 6,1 Ρίχτερ.
"Στο πρώτο ανακοινωθέν για μία σεισμική δόνηση, συνήθως υποεκτιμάται το μέγεθος και μία- δυο ώρες μετά, δίνεται με ακρίβεια χωρίς φυσικά να υπάρχει μεγάλη απόκλιση".
Σύμφωνα με τον κ. Παπαζάχο, κατά τη διάρκεια του σεισμού, το νησί κινήθηκε προς τα ΝΔ και το Ιόνιο προς τα ΒΑ καθώς ενεργοποιήθηκε ρήγμα 20 χιλιομέτρων που είναι παράλληλα με τις δυτικές ακτές της Κεφαλονιάς.
"Στην ουσία, δηλαδή, το ρήγμα είναι συμβατό με το μέγεθος του σεισμού και δεν βλέπουμε να έχει διεγερθεί μεγαλύτερο κομμάτι του ρήγματος της Κεφαλονιάς, που είναι περίπου 60 χιλιόμετρα" σημείωσε ο καθηγητής γεωφυσικής, εκτιμώντας ότι οι επιστήμονες θα παραμείνουν επιφυλακτικοί για να δουν την εξέλιξη του φαινομένου τουλάχιστον για το επόμενο 48ωρο.
Σύμφωνα δε με τον κ. Καρακώστα, ο κύριος σεισμός έγινε στο νοτιότερο άκρο της σεισμικής ζώνης και επεκτάθηκε προς τα βόρεια. Η θέση του επικέντρου του κύριου σεισμού, αλλά και της σεισμικής ζώνης στο σύνολό της, εξηγεί πολύ καλά τη γεωγραφική κατανομή των βλαβών που προκλήθηκαν.
"Από την κατανομή των εστιακών βαθών των σεισμών προκύπτει, ότι η σεισμική δραστηριότητα εκδηλώθηκε μέχρι το βάθος των 15 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της Γης. Στο βάθος αυτό, όπως ήταν αναμενόμενο, βρίσκεται η εστία του κύριου σεισμού" αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση Τομέα Γεωφυσικής του ΑΠΘ, που παρακολουθεί την εξέλιξη της σεισμικής δραστηριότητας.
Η Κεφαλονιά αφορμή για τον πρώτο αντισεισμικό κανονισμό
Η γεωφυσική ιδιαιτερότητα του νησιού, που έχει πληγεί από μεγάλους και καταστροφικούς σεισμούς, αποτέλεσε την αφορμή γα την σύνταξη του πρώτου ενιαίου αντισεισμικού κανονισμού.
Ο κανονισμός συντάχθηκε λίγα χρόνια μετά τον καταστροφικό σεισμό του Αυγούστου του 1953, από τον οποίο σκοτώθηκαν περισσότεροι από 450 άνθρωποι.
Όπως καταγράφεται στο Βιβλίο "Σεισμοί της Ελλάδας" (Παπαζάχος και Παπαζάχου, 2003), ο σεισμός έγινε στις 12 Αυγούστου του 1953 και είχε επιφανειακό μέγεθος 7,2 Ρίχτερ. Προηγήθηκαν πολλοί σεισμοί, από τους οποίους δύο ήταν οι καταστρεπτικοί. Ο πρώτος απ' αυτούς έγινε στις 9 Αυγούστου και ήταν μεγέθους 6,4 Ρίχτερ και ο δεύτερος στις 11 Αυγούστου και ήταν 6,8 Ρίχτερ.
Οι σεισμοί αυτοί προκάλεσαν μεγάλες καταστροφές στα Ιόνια νησιά και κυρίως στην Κεφαλονιά, τη Ζάκυνθο και την Ιθάκη, που έπαθαν σχεδόν ολική καταστροφή, ενώ σκοτώθηκαν 455 άνθρωποι, εξαφανίστηκαν 21 και 2412 τραυματίστηκαν. Από τα 33.300 σπίτια των νησιών αυτών καταστράφηκαν εντελώς τα 27.659, 2780 είχαν σοβαρές βλάβες, 2394 ελαφρές και μόνο 467 διασώθηκαν. Οι βλάβες επεκτάθηκαν και στην Αιτωλία, όπου καταστράφηκαν 18 οικισμοί και στην Ηλεία όπου υπέστησαν βλάβες 46 οικισμοί. Σε πολλά σημεία της ανατολικής και την νότιας ακτής της Κεφαλονιάς παρατηρήθηκαν σαφή ίχνη έξαρσης της ακτής.
Είναι ενδεικτικό ότι ο κύριος σεισμός έγινε αισθητός ακόμη και στην Κάτω Ιταλία!
Υπενθυμίζεται ότι το ίδιο νησί επλήγη και από ακόμη έναν μεγάλο σεισμό, τον Ιανουάριο του 1983, μεγέθους 7 Ρίχτερ, με επίκεντρο στο θαλάσσιο χώρο νοτιοδυτικά της Κεφαλονιάς.
Αν και προκάλεσε μικρές βλάβες στην Κεφαλονιά, ο μεγαλύτερος μετασεισμός που έγινε την ίδια ημέρα με τον κύριο σεισμό, προκάλεσε σημαντικότερες βλάβες καθώς το επίκεντρό του προσδιορίστηκε πάνω στο νησί.
*Ο χάρτης της φωτογραφίας από τον Τομέα Γεωφυσικής του Τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με τα επίκεντρα των σεισμών της σεισμικής ακολουθίας στην Κεφαλονιά.
