Το σχέδιο Κώδικα Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης αλλάζει το θεσμικό πλαίσιο και οι διαδικασίες για τη νόμιμη είσοδο και διαμονή στην Ελλάδα υπηκόων τρίτων χωρών.
Πρόκειται για τη δημιουργία ενιαίου νομοθετικού κειμένου 140 άρθρων και έχει προγραμματιστεί να παρουσιαστεί την ερχόμενη Πέμπτη από την ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών.
Στις μέρες μας υπάρχουν 20 νόμοι, 6 προεδρικά διατάγματα και 42 άλλες κανονιστικές πράξεις. Ο συγκεκριμένος κώδικας προβλέπει την κωδικοποίηση της μεταναστευτικής νομοθεσίας και η αναπροσαρμογή της "φιλοσοφίας" του θεσμικού πλαισίου.
Οι διαφορετικές αντιλήψεις μεταξύ ΝΔ και ΠΑΣΟΚ ισορροπούν ανάμεσα στην αυστηροποίηση των όρων χορήγησης ιθαγένειας, κυρίως για τους ενήλικους αλλοδαπούς, και στην απλοποίηση των διαδικασιών για τη χορήγηση αδείας επί μακρόν διαμενόντων.
Στόχος της κυβέρνησης είναι να ωθήσει τους κατόχους μακρόχρονων εθνικών αδειών διαμονής (άδειες διαμονής δεκαετούς και αόριστης διάρκειας) να τις μετατρέψουν σε άδειες επί μακρόν διαμένοντος.
Η συγκεκριμένη άδεια δίνει και τη δυνατότητα σε όσους πολίτες τρίτων χωρών το επιθυμούν, να κάνουν χρήση του δικαιώματος της κινητικότητας και να μεταβούν σε άλλα κράτη - μέλη της ΕΕ.
Παράλληλα, προβλέπεται και η μετάπτωση σε τριετές καθεστώς διαμονής, για τους κατόχους μακρόχρονων εθνικών αδειών, που δεν πληρούν τα κριτήρια μετάβασης στο καθεστώς της άδειας επί μακρόν διαμένοντος.
Στα παιδιά μεταναστών, τα οποία έχουν γεννηθεί ή έχουν μεγαλώσει στη χώρα, έχουν πάει σχολείο στην Ελλάδα, παρέχονται τα δικαιώματα του επί μακρόν διαμένοντος εντός της ελληνικής επικρατείας και μειώνεται η γραφειοκρατία ως προς την ανανέωση των αδειών τους. Με αυτό τον τρόπο, η κυβέρνηση θα προβάλλει ότι αποφεύγει να ζητούν ιθαγένεια μόνον για τα δικαιώματα που τους παρέχει η απόκτηση της.
Στις νέες ρυθμίσεις περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων:
- Αλλαγή διαδικασίας μετακλήσεων νέων αλλοδαπών, ώστε να γίνονται σε κεντρικό επίπεδο, και όχι σε επίπεδο περιφέρειας.
Επιδίωξη είναι να υπάρχει συνολικός έλεγχος και οι μετακλήσεις να γίνονται σε συνάρτηση με τις ανάγκες της ελληνικής αγοράς εργασίας στη χώρα.
- Διαδικασίες "fast-track" εισόδου και διαμονής αλλοδαπών για την προώθηση επενδυτικών και αναπτυξιακών δραστηριοτήτων (π.χ. στρατηγικές επενδύσεις, αγορά ακινήτων).
- Δυνατότητα άσκησης ανεξάρτητης οικονομικής δραστηριότητας μόνο από κατόχους αδειών διαμονής μακράς διάρκειας.
- Αναπροσαρμογή των προϋποθέσεων εισόδου και διαμονής για λόγους οικογενειακής επανένωσης.
- Πρόβλεψη για ειδικούς ελέγχους ως προς τη διακρίβωση της οικογενειακής σχέσης.
- Κατάργηση του απαιτούμενου εισοδήματος για την ανανέωση των αδειών διαμονής.