Πρόσβαση στη δικαιοσύνη στα πλαίσια της Ε.Ε

Της Χρύσας Τσιώτση

Η ΕΕ αναγνωρίζει την ανάγκη για καλύτερη πρόσβαση στη δικαιοσύνη για τα άτομα και τις επιχειρήσεις.

Στην Ευρώπη των ανοικτών συνόρων, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που μπορούν να οδηγήσουν τους πολίτες  σε διαφορές που χρήζουν εκδίκασης ενώπιον του δικαστηρίου χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η επίλυση αυτών των διαφορών μπορεί να είναι δαπανηρή, ιδίως όταν μεγάλες απαιτήσεις βρίσκονται σε κίνδυνο και χρήζουν άμεσης και αποτελεσματικής επίλυσης.

Τις περισσότερες φορές, οι διαφορές εντός της ΕΕ απαιτούν νομική εκπροσώπηση σε χώρα της ΕΕ, όπου συζητείται η υπόθεση, καθώς και, σε πολλές περιπτώσεις, νομικές συμβουλές από έναν δικηγόρο, και, ενδεχομένως, μεταφράσεις και  ταξίδια.

Όλα αυτά τα στοιχεία δημιουργούν πρόσθετο κόστος.

Ωστόσο, πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη ότι  υπάρχουν διαφορετικοί μηχανισμοί για να βοηθήσουν τους πολίτες και τις επιχειρήσεις να διεκδικούν τα δικαιώματά τους στην ΕΕ:

  • μηχανισμοί διαμεσολάβησης: αν είστε σε θέση να επιλύσετε τη διαφορά μόνοι σας, μπορείτε να σκεφτείτε τρόπους εναλλακτικής επίλυσης διαφορών (ΕΕΔ) και τεχνικές, όπως η διαμεσολάβηση
  • νομική βοήθεια (Legal aid) : το δικαίωμα νομικής βοήθειας επιτρέπει σε όσους δεν διαθέτουν επαρκείς οικονομικούς πόρους για να αντιμετωπίσουν τα έξοδα μιας δικαστικής υπόθεσης ή νομικής εκπροσώπησης
  • Η ειδική περίπτωση της "συλλογικής έννομης προστασίας"

Μπορεί οι παράνομες πράξεις ή παραλείψεις κατά παράβαση του δικαίου της ΕΕ να επηρεάζουν ένα μεγάλο αριθμό ατόμων ή οργανισμών. Άτομα ή Οργανισμοί μπορούν να διεκδικήσουν ατομικά είτε παύση της παράνομης συμπεριφοράς ή των ζημιών. Ωστόσο, ομαδοποίηση των αιτημάτων τους σε μια ενιαία διαδικασία συλλογικής προσφυγής, ή το ενδεχόμενο μια τέτοια αξίωση να μπορεί να ασκηθεί από έναν αντιπροσωπευτικό φορέα ή οργανισμό που ενεργεί προς το δημόσιο συμφέρον, θα μπορούσε να απλουστεύσει τη διαδικασία και να οδηγήσει στη μείωση του κόστους.

Η Συλλογική προσφυγή (Collective redress) έχει συζητηθεί εντός της ΕΕ για χρόνια.

Θεωρείται ως:

• αποτελεσματικό μέσο για την υποβολή πολλαπλών απαιτήσεων λιγότερο επαχθών

αλλά επίσης και

• ένα δυνατό όχημα για την καταπολέμηση καταχρηστικών διαφορών που δημιουργούν εμπόδια για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε μια κοινή αγορά.

Ο πιθανός ρόλος της (Collective redress) στην αποτελεσματική εφαρμογή της νομοθεσίας της ΕΕ και την εφαρμογή των ατομικών δικαιωμάτων με βάση τους νόμους αυτούς, είναι βασικοί παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη στα πλαίσια λειτουργίας επιχειρήσεων σε μία κοινή αγορά.

Οι εργασίες που πραγματοποιούνται στον τομέα των καταναλωτών και του ανταγωνισμού κατέδειξαν την ανάγκη να εξασφαλιστεί η συνοχή στην ευρωπαϊκή προσέγγιση της συλλογικής προσφυγής (Collective redress)

Η Επιτροπή αποφάσισε να διερευνήσει τη δυνατότητα ενός κοινού ευρωπαϊκού πλαισίου για τις συλλογικές προσφυγές. Το πλαίσιο αυτό θα περιλαμβάνει ένα σύνολο αρχών δυνάμει του οποίου τυχόν μελλοντικές πρωτοβουλίες της ΕΕ σχετικά με τη συλλογική προσφυγή σε οποιονδήποτε τομέα θα πρέπει να εφαρμόζονται και να γίνονται σεβαστές.