Ένας από τους σημαντικότερους αλλά και πιο δημιουργικούς συνθέτες του ελληνικού πενταγράμμου, ο Νίκος Μαμαγκάκης, έφυγε τα ξημερώματα από τη ζωή, σε ηλικία 84 ετών. Ο Μαμαγκάκης πάλευε το τελευταίο διάστημα με τον καρκίνο ενώ τις τελευταίες ημέρες νοσηλευόταν στο Ερρίκος Ντυνάν σε κωματώδη κατάσταση.
Το έργο του είναι πλούσιο και περιλαμβάνει όλα τα είδη: μουσική για το θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, όπερες, ηλεκτρονική μουσική, έργα για ορχήστρα, κύκλους τραγουδιών και άλλα.
Γεννήθηκε στο Ρέθυμνο το 1929. Καταγόταν από οικογένεια λαϊκών μουσικών (μεταξύ των οποίων και ο "θρυλικός" λυράρης Ανδρέας Ροδινός). Ξεκίνησε τις σπουδές του από το Ωδείο Αθηνών με καθηγητές στα θεωρητικά τους Μ. Κουτούγκο, Α. Ευαγγελάτο, Μ. Βάρβογλη και Επ. Φασιανό και εν συνεχεία από το 1957 μαθήτευσε στην Ανώτατη Μουσική Σχολή του Μονάχου δίπλα στους Καρλ Ορφ και Γκέντσμερ. Μετά από παραμονή 8 ετών στην Ευρώπη, επέστρεψε οριστικά στην Αθήνα το 1965.
Το 1962 πήρε το Β' βραβείο του μουσικού διαγωνισμού "Μάνος Χατζιδάκις" του ΑΤΙ, με τον "Μονόλογο" για σόλο τσέλο (ερμηνευτής ο Σωτήρης Ταχιάτης). Δύο χρόνια αργότερα τιμήθηκε με το βραβείο μουσικής του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Θεσ/νίκης για τη μουσική του στην ταινία "Μονεμβασιά" του Γιώργου Σαρρή και το 1968, απέσπασε το βραβείο των κριτικών του Φεστιβάλ Θεσ/νίκης για τη μουσική του στην ταινία Παρένθεση" του Τ. Κανελλόπουλου.
Οι αρχικές του αναζητήσεις αφορούσαν στην ανανέωση του ηχοχρώματος και τις δομικές και ρυθμικές σχέσεις που βασίζονται σε αριθμητικές αναλογίες, τόσο με βάση τα δυτικά πρότυπα όσο και με αναφορές στη δημοτική μας μουσική και κυρίως της ιδιαίτερης πατρίδας του. Σαν συνέπεια αυτής της αναζήτησης ήταν, η χρήση στα έργα του διαφόρων δημοτικών οργάνων (κρητική λύρα, σαντούρι, κ.α.) ή αντίθετα η χρήση και μόνο της ηχητικότητάς τους χωρίς αυτά καθ' εαυτά τα όργανα.
Από τα γνωστότερα έργα του είναι: Αναρχία για κρουστά και ορχήστρα, Σενάριο για δύο αυτοσχέδιους τεχνοκρίτες για ενόργανο σύνολο, ταινία και σκηνική δράση, Παραστάσεις για φλάουτο, φωνή και σκηνική δράση, Μουσική για τέσσερεις πρωταγωνιστές, Κασσάνδρα, Ερωτόκριτος, μουσική για τον Πλούτο του Αριστοφάνη, Τριττύς, Τετρακτύς, Εγκώμιο στο Ν. Σκαλκώτα και πρόσφατα, η σύγχρονη όπερα Οδύσσεια βασισμένη στο ομώνυμο έπος του Νίκου Καζαντζάκη.
Ο Νίκος Μαμαγκάκης έγραψε μουσική και για τον ελληνικό κινηματογράφο όπως: Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά, Η νεράιδα και το παλικάρι, Η αρχόντισσα και ο αλήτης (όλες του Ντίνου Δημόπουλου), Λούφα και παραλλαγή, Άρπα-κόλλα, Βίος και Πολιτεία (του Νίκου Περάκη), Η λεωφόρος του μίσους (του Νίκου Φώσκολου) και πολλά άλλα.
