Του Νίκου Ανδριόπουλου
Σε μάστιγα έχει εξελιχθεί το λαθρεμπόριο παράνομων και επικίνδυνων φυτοφαρμάκων στη χώρα μας. Οργανωμένα κυκλώματα εισάγουν από γειτονικές χώρες τοξικά φυτοφάρμακα που έχουν εδώ και χρόνια απαγορευθεί από τις υγειονομικές υπηρεσίες της ΕΕ, τα οποία χρησιμοποιούν χιλιάδες αγρότες στις καλλιέργειές τους. Οι επιπτώσεις στη δημόσια υγεία είναι τραγικές. Τα τοξικά φυτοφάρμακα, περνούν από το χωράφι στον υδροφόρο ορίζοντα, για να καταλήξουν στη συνέχεια στο πιάτο μας.
Η παράνομη εισαγωγή και λαθρεμπορία των απαγορευμένων φυτοφαρμάκων μετρά εδώ και πολλά χρόνια. Οι επιτήδειοι εισάγουν από γειτονικές χώρες, όπως για παράδειγμα τα Σκόπια, η Βουλγαρία η Τουρκία τους χιλιάδες τόνους τα παράνομα φυτοφάρμακα και στη συνέχεια τα διοχετεύουν στην ελληνική αγορά. Τα πλοκάμια των οργανωμένων κυκλωμάτων φτάνουν μέχρι την Κίνα, όπου εργάτες με μεροκάματο που δεν ξεπερνά τα δύο και τα τρία ευρώ δουλεύουν όλη μέρα και όλη νύχτα για να παρασκευάσουν τα παράνομα φυτοφάρμακα. Στη συνέχεια μεταφέρονται, στις γειτονικές χώρες για να καταλήξουν τελικά στη χώρα μας και στη συνέχεια μας στο πιάτο μας.
Τελευταία όμως το φαινόμενο έχει λάβει διαστάσεις μάστιγας. Η οικονομική κρίση, σε συνδυασμό με τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες στη χώρας μας, στρέφει ολοένα και περισσότερους στο να προμηθευτούν τα παράνομα φυτοφάρμακα. Ο λόγος; Το γεγονός ότι τα φυτοφάρμακα αυτά πωλούν από 35% έως και 50% φθηνότερα σε σχέση με αυτά που μπορεί να προμηθευτεί κάποιος από το εμπόριο.
"Οι παράνομοι εισαγωγείς είναι εκτός ελέγχου. Πρέπει η πολιτεία να προστατέψει άμεσα τον έλληνα καταναλωτή και παραγωγό διότι τα φάρμακα αυτά είναι αγνώστου τοξικότητας και η χρήση τους έχει απαγορευθεί στην ΕΕ, εδώ και πολλά χρόνια" επισημαίνει στο news.gr o Καθηγητής Χημείας και Περιβάλλοντος του ΑΠΘ, Κωνσταντίνος Φυτιάνος.
Εντοπίστηκαν υπολείμματα σε λίμνες
Τα αποτελέσματα έρευνα τους του Εργαστηρίου Χημείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) είναι αποκαλυπτικά. Η έρευνα η οποία πραγματοποιήθηκε στα νερά των λιμών Κερκίνης, Βόλβης και Δοϊράνης για περίπου ενάμιση χρόνο, εντόπισε ίχνη από τουλάχιστον 12 απαγορευμένα φυτοφάρμακα, τα οποία είχαν απαγορευθεί από την ΕΕ, από το 2003.
Στο παρελθόν έρευνα του ίδιου εργαστηρίου είχε καταλήξει σε παρόμοια συμπεράσματα. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές είχαν εντοπίσει παραθείο και μεθυλπαραθείο σε φρούτα και λαχανικά, έπειτα από δειγματοληπτικό έλεγχο που πραγματοποίησαν, τα οποία όμως είχαν απαγορευθεί λίγο καιρό πριν. Κάτι που επιβεβαιώνει το γεγονός ότι το φαινόμενο μετρά εδώ και πολλά χρόνια, με τις ελληνικές αρχές να παρακολουθούν αμήχανες.
Γίνονται συλλήψεις αλλά δε φτάνουν
Στο μεταξύ τα ποσοστά εμπόρων και παραγωγών που πέφτουν στα χέρια των ελληνικών αρχών έχουν αυξηθεί κατακόρυφα τους τελευταίους μήνες. Στις αρχές του Σεπτέμβρη το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης επέβαλε πρόστιμα ύψους 114.000 ευρώ σε 30 εμπόρους και παραγωγούς για παράνομη διακίνηση και χρήση μη εγκεκριμένων ή ληγμένων φυτοφαρμάκων. Οι κυρώσεις επιβλήθηκαν έπειτα από ελέγχους των κατά τόπους Διευθύνσεων Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής των Περιφερειακών Ενοτήτων σε όλη την επικράτεια και σχετικές εισηγήσεις της Δ/νσης Προστασίας Φυτικής Παραγωγής του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
Λίγες βδομάδες μετά, συνελήφθησαν στην ευρύτερη περιοχή της Αλεξανδρούπολης από αστυνομικούς επτά άνδρες και μια γυναίκα, οι οποίοι μετέφεραν παράνομα φυτοφάρμακα από την Τουρκία. Αρχικά οι αστυνομικού συνέλαβαν δύο από τους δράστες, καθώς σε έλεγχο που πραγματοποίησαν στο αυτοκίνητό τους, εντόπισαν 58 δοχεία φυτοφαρμάκων. Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε οργανωμένη επιχείρηση της αστυνομίας, όπου και συνελήφθησαν άλλοι πέντε δράστες επ' αυτοφώρω τη στιγμή που παραλάμβαναν τις λαθραίες ποσότητες φυτοφαρμάκων.
Τον Απρίλιο του 2012 οι αρχές εντόπισαν μία αποθήκη στην περιοχή της Λάρισας, με παράνομα φυτοφάρμακα. Έπειτα από σχετικό έλεγχο, εντοπίστηκαν και κατασχέθηκαν πάνω από 200 επικίνδυνες συσκευασίες αγροχημικών βουλγάρικης και τούρκικης προέλευσης, χωρίς την απαιτούμενη άδεια από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης . Τα παράνομα παρασιτοκτόνα επρόκειτο να διοχετευθούν σε αγρότες του Θεσσαλικού κάμπου και σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδος.
Δυστυχώς όμως οι έλεγχοι δε φτάνουν. Τα κυκλώματα έχουν καταφέρει τους τελευταίους μήνες να εκτοξεύσουν την πελατεία τους, αποκομίζοντας κέρδη δισεκατομμυρίων ευρώ. Όπως επισημαίνει στο news.gr ο κ. Φυτιάνος, "Τα κέρδη για τα κυκλώματα αυτά προσεγγίζουν το τζίρο των κυκλωμάτων ναρκωτικών, σύμφωνα με στοιχεία της Europol".
Επικίνδυνα για τη δημόσια υγεία
Τα αποτελέσματα όμως για τη δημόσια υγεία είναι τραγικά. Έρευνες έχουν δείξει ότι σε περιοχές που υπήρξε εκτεταμένη χρήση παράνομων φυτοφαρμάκων, τα ποσοστά καρκίνων παρουσίαζαν ιδιαίτερα αυξημένα ποσοστά, καθώς επίσης και ότι επηρεάζουν το ανθρώπινο νευρικό σύστημα.
"Τα παράνομα αυτά φυτοφάρμακα έχει αποδειχθεί ότι είναι ιδιαίτερα καρκινογόνα" τονίζει στο news.gr o κ. Φυτιάνος και συμπληρώνει ότι "θα πρέπει η πολιτεία να ενσκήψει πάνω στο πρόβλημα και να το δει από την πλευρά και του έλληνα παραγωγού, ο οποίος στρέφεται στα φυτοφάρμακα αυτά επειδή μπορεί να τα βρει στο 1/3 της τιμής.
Από την πλευρά του ο γεωπόνος Κωνσταντίνος Πεπονάκης επισημαίνει ότι "πολλά από αυτά τα φυτοφάρμακα συσσωρεύονται στους λιπώδεις ιστούς του ανθρωπίνου οργανισμού και παραμένουν εκεί".
Σε κάθε περίπτωση τα προβλήματα από τη διάθεση και χρήση παράνομων φυτοφαρμάκων είναι τεράστια. Το τραγικότερο όλων όμως είναι το γεγονός ότι οι περισσότεροι από τους αγρότες που τα χρησιμοποιούν δε γνωρίζουν καν την επικινδυνότητά τους. Τόσο για τους ίδιους που έρχονται σε απευθείας επαφή στην παραγωγή και όσο γενικότερα για τη δημόσια υγεία.
Σε αυτό θα πρέπει να προστεθεί και το γεγονός ότι αρκετοί αγρότες είναι της άποψης ότι όσο περισσότερο φυτοφάρμακο βάλουν τόσο το καλύτερο είναι για τις καλλιέργειές τους. Με αποτέλεσμα όταν χρησιμοποιούν τα απαγορευμένα φυτοφάρμακα να μη γνωρίζουν ότι μετατρέπουν τα φρούτα και τα λαχανικά σε τοξικές βόμβες.
"Μια μερίδα αγροτών έχει την τάση να βάζει υψηλές δόσεις φυτοφαρμάκου και καμιά φορά να τις υπερβαίνει" τονίζει στο news.gr o κ. Πεπονάκης και συμπληρώνει "ωστόσο κάτι τέτοιο επειδή γενικά έχει ανέβει το κόστος των φυτοφαρμάκων γίνεται όλο και λιγότερο".
Προκειμένου να σταματήσει η ανεξέλεγκτη χρήση φυτοφαρμάκων οι Γεωπόνοι ζητούν εδώ και πολλά χρόνια να θεσπιστεί Εθνικό Συνταγολόγιο για τα φυτοφάρμακα, ούτως ώστε αυτά να δίνονται μόνο από γεωπόνους, στην κατάλληλη ποσότητα για κάθε χρήση.
Όπως επισημαίνουν σχετική νομοθεσία για τη χρήση φυτοφαρμάκων υπάρχει από το 1997. Δηλαδή στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης υπάρχει μια βάση δεδομένων με γεωργικά φάρμακα για τις διάφορες καλλιέργειες. Η συνταγογράφηση όμως των γεωργικών φαρμάκων δεν έχει εφαρμοστεί. Και μάλιστα παρά το γεγονός ότι στο νόμο 4036/2012 υπήρχε σχετική πρόβλεψη, αλλά αποσύρθηκε. "Δίπλα στον κάθε αγρότη θα πρέπει να υπάρχει γεωπόνος, που θα συνταγογραφεί το κατάλληλο φάρμακο, έπειτα από έλεγχο που θα πραγματοποιεί" σημειώνει στο news.gr ο κ. Πεπονάκης.
Τσαυτάρης: Δεν μπορεί να ξέρω μόνο εγώ σε ποια καφενεία διακινείται το παράνομο φυτοφάρμακο...
Στη Θεσσαλονίκη οι συνέπειες στη γεωργική παραγωγή αποκαλύπτονται με θύμα τις βαμβακοκαλλιέργειες. Στη συμπρωτεύουσα ρυζοπαραγωγοί της περιοχής ψέκασαν τις καλλιέργειές τους με μεγάλες ποσότητες απαγορευμένου φυτοφαρμάκου, το οποίο εισήχθη παράνομα από την Τουρκία.
Για τη διάλυση του φαρμάκου χρησιμοποιήθηκε ειδική και ιδιαίτερα επικίνδυνη ορμόνη, η οποία κάθισε σε γειτονικές εκτάσεις βαμβακοκαλλιέργειας καίγοντας τα φύλλα των φυτών.
Το καλοκαίρι μάλιστα παραγωγοί εξέφρασαν την αγωνία τους στο κλιμάκιο του υπουργείου Ανάπτυξης αποτελούμενο από τον υπουργό κ. Αθανάσιο Τσαυτάρη, τον αναπληρωτή του κ. Μάξιμο Χαρακόπουλο, και τον γ.γ. κ. Μόσχο Κορασίδη που έσπευσε στην περιοχή και συμμετείχε σε σύσκεψη αρμοδίων.
Ο υπουργός από την πλευρά του ήταν ιδιαίτερα αιχμηρός. Οπως είπε "δεν είναι δυνατόν να γνωρίζω εγώ σε ποια καφενεία διακινείται το παράνομο φυτοφάρμακο και να μην το γνωρίζουν οι αρμόδιες υπηρεσίες". Ο υπουργός προχώρησε περισσότερο καταγγέλλοντας ότι υπήρξαν περιπτώσεις που ενώ συνελήφθησαν άτομα για συμμετοχή σε λαθρεμπόριο παράνομων φυτοφαρμάκων αφέθηκαν ελεύθερα την επομένη, ενώ τα φορτία που κατασχέθηκαν αποδεσμεύτηκαν αμέσως...
