Ο Βιασμός αποτελεί ένα ειδεχθές έγκλημα που πλήττει βάναυσα τη γενετήσια αξιοπρέπεια και ελευθερία του ατόμου, προσβάλλει κατάφωρα την αξιοπρέπεια του θύματος ενώ δεν πρέπει να αγνοείται το γεγονός ότι το θύμα συχνότατα κινδυνεύει από μετάδοση σοβαρών νοσημάτων ή ακόμη και από μία ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, απότοκο του ειδεχθούς εγκλήματος του βιασμού. Ωστόσο, η δυσκολία απόδειξης του βιασμού, η προέλευση του δράστη από το οικείο περιβάλλον του θύματος,ο φόβος διασυρμού και στιγματισμού του θύματος αποτελούν συχνά αποτρεπτικό παράγοντα για την καταγγελία ενός βιασμού.
Ας δούμε όμως πώς ορίζει ο Ποινικός Κώδικας την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος αυτού:
Στο κεφάλαιο για τα Εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και εγκλήματα οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής και δή στο άρθρο 336 Π.Κ βλέπουμε τον ορισμό για το έγκλημα του Βιασμού:
"1. Όποιος με σωματική βία ή με Απειλή σπουδαίου και άμεσου κινδύνου εξαναγκάζει άλλον σε συνουσία ή σε άλλη ασελγή πράξη ή σε ανοχή της τιμωρείται με Κάθειρξη."
2. Αν η πράξη της προηγούμενης παραγράφου έγινε από δύο ή περισσότερους δράστες που ενεργούσαν από κοινού, επιβάλλεται Κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών”.
Eπίσης, στο ίδιο άρθρο ορίζεται ότι οι Υποθέσεις ανηλίκων θυμάτων ανακρίνονται και εκδικάζονται σε όλους τους βαθμούς δικαιοδοσίας εντός δύο ετών από την τέλεση της πράξης ή τη διαπίστωση τέλεσης της.
Περαιτέρω, βάσει του άρθρου 344 Π.Κ, η ποινική δίωξη σε περίπτωση βιασμού ασκείται αυτεπαγγέλτως, αλλά κατ΄ εξαίρεση μπορει να υπάρξει οριστική απόχη από την άσκηση ποινικής δίωξης ή παύσης δίωξης λόγω ανεπιθύμητης δημοσιότητας με δήλωση του θύματος.
Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 337 Π.Κ
" 1. Όποιος με ασελγείς χειρονομίες ή προτάσεις που αφορούν ασελγείς πράξεις, προσβάλλει βάναυσα την αξιοπρέπεια άλλου στο πεδίο της γενετήσιας ζωής του τιμωρείται με Φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή χρηματική ποινή.
2. Με Φυλάκιση τριών μηνών μέχρι δύο ετών τιμωρείται η πράξη, αν ο παθών είναι νεότερος από 12 ετών"
Ο νομοθέτης προβλέπει και την περίπτωση προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας και ελευθερία του ατόμου μέσω διαδικτύου με τις ακόλουθες διατάξεις:
"3. Ενήλικος, ο οποίος μέσω διαδικτύου ή άλλου μέσου επικοινωνίας, αποκτά επαφή με πρόσωπο που δεν συμπλήρωσε τα δεκαπέντε έτη και, με χειρονομίες ή προτάσεις ασελγείς, προσβάλλει την αξιοπρέπεια του ανηλίκου στο πεδίο της γενετήσιας ζωής του, τιμωρείται με Φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών. Αν η πράξη τελείται κατά συνήθεια ή αν επακολούθησε συνάντηση, ο ενήλικος τιμωρείται με Φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών.
4. Ενήλικος, ο οποίος μέσω διαδικτύου ή άλλου μέσου επικοινωνίας, αποκτά επαφή με πρόσωπο που εμφανίζεται ως ανήλικο κάτω των δεκαπέντε ετών και, με χειρονομίες ή προτάσεις ασελγείς, προσβάλλει την αξιοπρέπεια του στο πεδίο της γενετήσιας ζωής του, τιμωρείται με Φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους. Αν η πράξη τελείται κατά συνήθεια ή αν επακολούθησε συνάντηση με το εμφανιζόμενο ως ανήλικο πρόσωπο, τιμωρείται με Φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών."
Στο προηγούμενο νομικό πλαίσιο ο ορισμός της αντικειμενικής υπόστασης του εγκλήματος του βιασμού περιείχε τον όρο «εξώγαμη» συνουσία. Η απάλειψη του όρου «εξώγαμη» ήταν αναγκαία, δεδομένου ότι μέσω του προηγούμενου νομικού καθεστώτος δινόταν η εντύπωση ότι η σύζυγος υποχρεούνταν σε συνουσία οποτεδήποτε, χωρίς να έχει καμία σημασία η δική της διάθεση, αλλά μόνο αυτή του συζύγου. Παράλληλα, δόθηκε η δυνατότητα ορθότερης αντιμετώπισης των τελούμενων βιασμών ανάμεσα σε εν διαστάσει συζύγους.
Πέραν του ορισμού του εγκλήματος του βιασμού και της προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας και την απαλειφή του όρου «εξώγαμη» συνουσία κ.λ.π., α από έρευνες βρέθηκε ότι τα θύματα παρουσιάζουν μεγαλύτερα ποσοστά καταγωγής από ημι αστικές και αγροτικές περιοχές, σε σχέση με τις φοιτήτριες που δήλωσαν πως δεν είχαν κάποια τέτοιου είδους εμπειρία, καθώς και μικρότερα ποσοστά των θυμάτων με καταγωγή από χώρα του εξωτερικού.
Επίσης, έχει παρατηρηθεί ότι όσο αυξάνεται η ηλικία του ατόμου, τόσο αυξάνονται και οι πιθανότητες θυματοποίησης, καθώς παρατείνεται ο χρόνος έκθεσής του στον κίνδυνο του βιασμού.
Επιπλέον έχει διαπιστωθεί ότι οι εργαζόμενες γυναίκες είναι περισσότερες εκτεθειμένες σε κίνδυνο θυματοποίησης και άρα περισσότερο ευάλωτες σε βιασμό ή προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειάς τους.
Γενικά υπάρχει ο φόβος του στιγματισμού και κοινωνικής περιθωριοποίησης του ατόμου και ως εκ τούτου τόσο τα θύματα, όσο και τα άτομα του ευρύτερου πληθυσμού γυναικών που δεν έχουν υπάρξει θύματα βιασμού, μοιράζονται τις ίδιες παραστάσεις, έχουν την ίδια πεποίθηση και τα ίδιες απόψεις αναφορικά με το βιασμό και το δράστη του. Δυστυχώς, αυτά τα ευρέως διαδεδομένα κοινωνικά στερεότυπα αναπαράγουν μια εικονική πραγματικότητα παραμορφώνοντας την πραγματική εικόνα του εγκλήματος του βιασμού και της κοινωνικής απαξίας της ειδεχθούς πράξης του δράστη ενώ τροφοδοτούν επιλεκτικά το ποινικό σύστημα και αποτρέπουν την καταγγελία του εγκλήματος, ενώ από την άλλη πλευρά ΔΥΣΤΥΧΩΣ ενοχοποιούν το θύμα και συντελούν σε μεγάλο βαθμό στην ατιμωρησία της συντριπτικής πλειοψηφίας των δραστών.
Ειδικά, το θύμα, αμέσως μετά το βιασμό του, βιώνει μια κατάσταση ψυχολογικής αναστάτωσης και συναισθηματικής σύγχυσης που το κάνει ιδιαίτερα ευάλωτο στην επιρροή τρίτων ατόμων, με τη μορφή πληροφόρησης, συμβουλών, απόψεων, γνωμών, κ.λπ. Τα άτομα αυτά συνήθως προτρέπουν το θύμα να αποσιωπήσει το βιασμό του προκειμένου να μην διασυρθεί και στιγματισθεί κοινωνικά και έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος ατιμωρησίας και ανεξέλεγκτης δράσης των βιαστών που αντιλαμβάνονται στο έπακρο ότι αυτά τα άκρως άδικα και εσφαλμένα κοινωνικά στερεότυπα ευνοούν την ατιμωρησία τους με αποτέλεσμα να αποθρασύνονται και να συνεχίζουν τα ειδεχθή και αποτρόπαια εγκλήματά τους.
Κάτι που επίσης θα πρέπει να επισημανθεί είναι ότι στην μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων ο βιαστής είναι γνωστός στο θύμα, προέρχεται από τον κοινωνικό του περίγυρο (π.χ συγγενής, φίλος, συνάδελφος), είναι παντρεμένος (περίπου το 50%) ενώ το έγκλημα του βιασμού αφορά σε μεγαλύτερο βαθμό στην επιβολή βίας, κυριαρχίας και εξευτελισμού της προσωπικότητας του θύματος, παρά την έλλειψη πρόσβασης σε σεξουαλική επαφή.
