Μια μέρα πριν από την γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου, την περίφημη 14η Φεβρουαρίου, η ορθόδοξη εκκλησία τιμά τους αποστόλους Ακύλα και Πρίσκιλλα, που θεωρούνται ή ορθόδοξη απάντηση στον καθολικό Βαλεντίνο.
Η γιορτή τους δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή και τα τελευταία χρόνια είχε μνημονευθεί από τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο.
Πρόκειται για ένα αγαπημένο ζευγάρι Ιουδαίων που μαρτύρησαν την εποχή του Νέρωνα.
Η μνήμη τους γιορτάζεται στις 13 Φεβρουαρίου και η ιστορία τους είναι συγκινητική. Όταν εκδιώχθηκαν από την Ρώμη όλοι οι Ιουδαίοι, λόγω των αναταραχών στις συναγωγές για τον Ιησού, ο Ακύλας, σκηνοποιός στο επάγγελμα και η γυναίκα του Πρίσκιλλα αναγκάστηκαν και αυτοί να φύγουν για την Κόρινθο.
Το κανονικό όνομα της Πρίσκιλλας ήταν Πρίσκα που στα λατινικά θα πει Εκλεκτή (priscus=εκλεκτός, στα λατινικά).
Στην Κόρινθο τους συναντά ο Απόστολος Παύλος και όπως αναφέρεται στις Πράξεις ΙΗ', "Αχώρησε από την Αθήνα και ήρθε στην Κόρινθο. Και βρήκε κάποιον Ιουδαίο με το όνομα Ακύλας, Πόντιος στο γένος, που είχε έρθει πρόσφατα από την Ιταλία, και την Πρίσκιλλα τη γυναίκα του, γιατί είχε διατάξει ο Κλαύδιος να αναχωρήσουν όλοι οι Ιουδαίοι από τη Ρώμη, και προσήλθε σ αυτούς. Και επειδή ήταν ομότεχνος, έμενε κοντά τους και εργαζόταν, γιατί ήταν σκηνοποιοί στην τέχνη ...".
Ο Απόστολος Παύλος μένει μαζί τους για 16 μήνες και τους διδάσκει Τον λόγο Του Ιησού. Στη συνέχεια τον ακολουθούν στην Έφεσο της Μικράς Ασίας όπου ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα αγαπημένοι και ευσεβείς, διαδίδουν τον Χριστιανισμό.
Από εκεί επιστρέφουν στη Ρώμη για να συνεχίσουν να διδάσκουν τον λόγο του θεού, μέχρι τον μαρτυρικό τους θάνατο.
Ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα έμειναν ενωμένοι και αγαπημένοι μέχρι και την τελευταία στιγμή αφού σύμφωνα με την Ακολουθία του Όρθρου όταν ο Ακύλας είδε την γυναίκα του να αποκεφαλίζεται και να μαρτυρεί είπε : "Μπορώ να μην φανώ άνδρας εγώ, ανάλογα προς την γυναίκα μου ανδρείος και πρόθυμος για αποκεφαλισμό για την Πίστη του Χριστού;" και την ακολούθησε στον θάνατο!
Ο Άγιος Υάκινθος
Η σύγχρονη λατρεία του Ακύλα ξεκινά από τα Ανώγεια της Κρήτης Ως Άγιος της αγάπης, των ερωτευμένων ζευγαριών και της νεότητας έχει προβληθεί ο Υάκινθος, που εορτάζει στις 3 Ιουλίου.
Ο Άγιος Υάκινθος υπήρξε, σύμφωνα με την Ορθόδοξη Εκκλησία, θαλαμηπόλος του αυτοκράτορα Τραϊανού, ο οποίος του ζήτησε να απαρνηθεί τον Χριστό. Εκείνος αρνήθηκε και φυλακίστηκε 12 χιλιόμετρα νότια από τα Ανώγεια της Κρήτης, στην ορεινή περιοχή Φούρνοι, όπου του έδιναν φαγητά ποτισμένα με το αίμα ζώων που είχαν θυσιαστεί σε είδωλα.
Ο Άγιος αρνήθηκε το φαγητό 40 ημέρες και τελικά πέθανε από ασιτία το 98 μ.Χ., σε ηλικία 20 ετών. Οι φρουροί του βρήκαν στο κελί του αγγέλους που κρατούσαν λαμπάδες να τον στεφανώνουν. Ο αυτοκράτορας Τραϊανός, κατά την ελληνορθόδοξη παράδοση, έδωσε εντολή να πετάξουν το λείψανό του στα θηρία, αλλά το φύλασσαν άγγελοι και τα θηρία δεν το πείραξαν.
Τελικά, το λείψανο τάφηκε στην πατρίδα του, την Καισάρεια, από έναν συγκλητικό που του ξαναέδωσε το φως του. Παράλληλα, το όνομα Υάκινθος είναι συνυφασμένο και με τα πανάρχαια ήθη. Προς τιμήν του γίνονταν κάθε χρόνο γιορτές στην Τύλισσο, στη Μεσσηνία και τη Σπάρτη.
Γιόρταζαν το θάνατο και την ανάστασή του, καθώς θεωρούνταν ένας προελληνικός θεός της βλάστησης και της γονιμότητας. Η σύγχρονη λατρεία του Αγίου ξεκινά από τα Ανώγεια της Κρήτης, με τα Υακίνθεια, και εξαπλώνεται σιγά - σιγά σε όλη την Ελλάδα. Θεωρείται ο Άγιος του έρωτα, των αγνών αισθημάτων, της δημιουργίας και της έμπνευσης.
Ειδικότερα, όσοι προτιμούν να γιορτάζουν τον κατά την κρητική παράδοση Έλληνα Άγιο της αγάπης επισκέπτονται το ναό του Αγίου Υακίνθου, ένα λιτό, κυκλικό, πέτρινο κρητικό ναό που είναι κτισμένος σε υψόμετρο 1.200, στον Ψηλορείτη. Στα Υακίνθεια, σε ένα συγκερασμό της αρχαιοελληνικής και της χριστιανικής γιορτής, κάθε καλοκαίρι, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, τιμώνται η νιότη και η αγάπη, με πλούσιες πολιτιστικές εκδηλώσεις, που διαρκούν τρεις ημέρες. Έχουν εξελιχθεί, μάλιστα, σε θεσμό και αποτελούν πόλο έλξης επισκεπτών και μουσικών από την Κρήτη και άλλες περιοχές της Ελλάδας, αλλά και όλη τη Μεσόγειο.
Στο μουσικό κομμάτι των εκδηλώσεων έντονη είναι η σφραγίδα του Λουδοβίκου των Ανωγείων, διοργανωτή των Υακινθείων από το 1998, που με το δικό του ιδιαίτερο, χαρισματικό τρόπο τραγουδά τον έρωτα και την προσδοκία του. Όπως δηλώνει στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Λουδοβίκος των Ανωγείων, "ο Άγιος Υάκινθος με τον Βαλεντίνο δεν είναι διαφορά αντίθεσης, απλά διαφορά. Στον Βαλεντίνο κόβουνε τα τριαντάφυλλα και τα προσφέρουνε για αγάπη στα κορίτσια τους. Εμείς παίρνουμε το χέρι του κοριτσιού και το οδηγούμε εκεί που είναι τα τριαντάφυλλα και του τα δείχνουμε, δεν τα κόβουμε ποτέ.
Ο Άγιος Υάκινθος δεν είναι ο Άγιος των ερωτευμένων, αλλά εκείνων που έχασαν και εκείνων που ελπίζουν να βρουν την αγάπη. Ο έρωτας, έτσι κι αλλιώς, είναι θεϊκή επίσκεψη και η ζωή, γενικότερα, μια γιορτή, όπου είμαστε όλοι καλεσμένοι. Επτακόσιες είκοσι χιλιάδες (720.000) ώρες που είναι τα 80 χρόνια ζωής δεν είναι αρκετές για να γεράσουμε. Ό Άγιος Υάκινθος είναι ο άγιος της μοναξιάς, του συγκρατημένου πάθους".
