Εκτενή αναφορά κάνει η Αμερικανίδα αρχαιολόγος Ντόροθι Κινγκ στον προσωπικό της ιστότοπο για τον τύμβο Καστά και την ανασκαφική διαδικασία. Χαρακτηριστικό είναι ότι η αρχαιολόγος έχει ασχοληθεί με τον Λέοντα της Αμφίπολης αλλά και με το μνημείο, καθότι τα συμπεριέλαβε στο διδακτορικό της και είναι άριστη γνώστρια των εξελίξεων στην περιοχή.
Αμφίπολη: Τι θα αποκαλυφθεί κάτω από τον τρίτο θάλαμο - Υπάρχει υπόγειο;
Χαρακτηριστική είναι η αναφορά της στο Μεγαλέξανδρο, για τον οποίο όπως λέει "οι απόγονοί του έχουν ελπίδες ότι θα βρουν το σώμα του, κάτι που δεν συμβαίνει ποτέ γιατί, είτε είναι κενός, είτε επαναχρησιμοποιείται από μεταγενέστερο ηγεμόνα".
"Έχω εξηγήσει πολλές φορές το προτεινόμενο χρονοδιάγραμμα μου για τον τύμβο Καστά στην Αμφίπολη, ωστόσο πρέπει να προβώ και πάλι σε κάποιες απαραίτητες διευκρινίσεις:
Το 320 π.Χ. χτίστηκε για τον Μέγα Αλέξανδρο και την οικογένειά του, και ενδεχομένως και τον Ηφαιστίωνα.
Το 323 π.Χ. ο Αλέξανδρος πεθαίνει και στο δρόμο για τη Μακεδονία, όπου επρόκειτο να θαφτεί, ο Πτολεμαίος απαγάγει τη σορό.
Οι εργασίες κατασκευής συνεχίζονται στον τάφο, και η ελπίδα των απογόνων του είναι ότι θα βρουν το σώμα του και θα το πάρουν πάλι πίσω.
Κάτι τέτοιο όμως δεν συμβαίνει ποτέ, καθώς είτε ο τάφος είναι κενός, είτε επαναχρησιμοποιείται από ένα μεταγενέστερο ηγεμόνα.
Το ανάχωμα στην κορυφή του τάφου - όπου βρίσκεται ο Λέοντας - είναι πολύ βαρύ και το βάρος αρχίζει να προκαλεί δομικές δυσκολίες - όπως και με τον Κολοσσό, καθώς δεν υπήρχαν οι γνώσεις της μηχανικής για να κάνουν στηρίξουν επαρκώς το μνημείο.
Πώς εξηγείται η τρύπα στο ψηφιδωτό
Το πρώτο βήμα των αρχιτεκτόνων ήταν να προσπαθήσουν να δημιουργήσουν σκαλωσιές στο εσωτερικό του τάφου για να στηρίξει την οροφή, κάτι που μπορεί να εξηγήσει την τρύπα στο ψηφιδωτό, όπου ενδεχομένως προήλθε από την ξύλινη δοκό στήριξης.
Οι δομικές δυσκολίες αποδείχθηκαν ανίκανες να σταματήσουν τους αρχιτέκτονες του μνημείου και έτσι η απόφαση που ελήφθη ήταν να γεμίσουν τον τάφο με χώμα και να χτίσουν τους τοίχους για να συγκρατούν το χώμα και να υποστηρίζοντας τη στέγη με την πεποίθηση ότι δεν θα καταρρεύει.
Το επόμενο βήμα ήταν να μετακινήσουν το εποικοδόμημα (λέοντα της Αμφίπολης) για την ελάφρυνση του βάρους ώστε να βρίσκονται σε θέση να αφαιρέσουν το χώμα και να μπουν εκ νέου στο μνημείο.
Ο λαμπρός αρχαιολόγος (Δημήτρης Λαζαρίδης) που βρήκε τον τάφο, έχει κάνει τέτοια καταπληκτική δουλειά σε αυτό, ώστε έχει ήδη παρουσιάσει τη χρονολόγηση με αποδείξεις για την αφαίρεση του λέοντα από την οροφή.
Αρχικά υπήρξαν υποθέσεις ότι ο ένοικος είναι Χριστιανός αντι-παγανιστής εικονομάχος, αλλά τα ευρήματα στα επίπεδα του μνημείου ήταν ρωμαϊκά - και μπορεί να χρονολογηθούν, ενταγμένα στις αρχές του δεύτερου αιώνα π.Χ.
Τα ευρήματα αυτά δείχνουν τα έργα που έλαβαν χώρα στην περιοχή, ενώ και η ημερομηνία κατασκευής τους δεν ταυτίζεται με την ημερομηνία κατά την οποία αφαιρέθηκε το Λιοντάρι.
Το ενδιαφέρον μου για το μνημείο ξεκίνησε στα τέλη του 20ου αιώνα, όταν συμπεριέλαβα το Μνημείο του Λιονταριού της Αμφίπολης μεταξύ εκείνων που μελέτησα στο διδακτορικό μου.
Μπορεί ο Λέων να τοποθετήθηκε χρονικά στην Ελληνιστική περίοδο με βάση το αρχαιολογικό πλαίσιο, ωστόσο αρχιτεκτονικά τοποθετείται στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ..
Το ζήτημα με το Μνημείο του Λέοντα και ο λόγος για τον οποίο δεν συνδέθηκε με τον τύμβο Καστά για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι απλό: ότι έχει βάσεις στην ελληνιστική περίοδο, καθώς ανεγέρθηκε κατά την ελληνιστική περίοδο.
Αυτό μπορεί να φαίνεται παράξενο, αλλά υπάρχουν μια σειρά από κτίρια που έχουν μετακινηθεί και ξαναχτίστηκαν κατά την κλασική και ελληνιστική περίοδο - ένα από αυτά είναι η Αγορά της Αθήνας - για παράδειγμα.
Πηγαίνοντας πίσω στο θέμα της χρονολόγησης του Λέοντα, φαίνεται ότι παρόλο που το λιοντάρι και η αρχιτεκτονική του δημιουργήθηκαν μεταγενέστερα του 4ου αιώνα π.Χ., μεταφέρθηκε λίγο μετά και ανεγέρθηκε ως ένα νέο μνημείο σε διαφορετική τοποθεσία .
Έτσι τώρα αναρωτιέμαι αν το λιοντάρι και η βάση του απομακρύνθηκαν από το ανάχωμα ως ένα πρώτο βήμα προς τη σταθεροποίηση των θαλάμων στο εσωτερικό του τάφου, και αν η προσπάθεια να συμπληρώθεί ο τάφος με χώμα ήταν ένα δεύτερο βήμα.
Για να κάνω μερικές σύντομες παρατηρήσεις:
Αν και ως τώρα έχουν βρεθεί εσωτερικές πόρτες, ο προθάλαμος και τα απότομα σκαλοπάτια δείχνουν την λατρεία που κυριάρχησε στην ταφή, και πιστεύω ότι είναι ένα ηρώο, κάτι που αποτελούσε κανόνα της εποχής.
Σε ό,τι αφορά στον Άδη και την Περσεφόνη ήταν κοινά ταφικά μοτίβα. Ξέρω ότι πολλοί άνθρωποι αρέσκονται να μιλούν για ορφικές" λατρειες, και παρά το γεγονός ότι αυτά υπήρχαν, δεν ήταν τόσο σημαντικά όσο και ορισμένοι μελετητές θέλουν να τα παρουσιάζουν", σημειώνει μεταξύ άλλων ο Ντόροθι Κινγκ.
Αμφίπολη: Τι θα αποκαλυφθεί κάτω από τον τρίτο θάλαμο - Υπάρχει υπόγειο;
