Στις αγροτικές φυλακές της Κασσαβέτειας, κοντά στον Αλμυρό Μαγνησίας και στα περίπου 30 χιλιόμετρα από τον Βόλο, τα κάγκελα και οι φράχτες δεν εμποδίζουν κάποια "παράθυρα" ν' ανοίγουν διάπλατα για τους νεότερους κρατούμενους. Το τελευταίο δίμηνο, ο όρος "κύκλωμα" στις συζητήσεις των νέων των φυλακών, ηλικίας έως 25 ετών, είναι πιθανότερο να αφορά σε ηλεκτρονικές συνδέσεις παρά σε αδικήματα οργανωμένων ομάδων.
Η συνηθισμένη ρουτίνα του εγκλεισμού άλλαξε και στην καθημερινότητά τους παρεισέφρησαν καινούργιες λέξεις και εικόνες: πίστες, kit EV3, κουκίδες, lego blocks, κυκλώματα. Και όχι μόνο λέξεις και εικόνες, αλλά και πολλοί "καινούργιοι" άνθρωποι: ένα ενθουσιώδες παιδομάνι- με πολλή χαρά και καμιά προκατάληψη.
Ο λόγος για παιδιά εθελοντών και υπαλλήλων των φυλακών, ηλικίας 10-16 ετών, που δούλεψαν "ένα κι ένα", μαζί με κάποιους από τους 21 νεαρούς κρατούμενους για να δημιουργήσουν... ρομπότ!
Το ιδιαίτερο αυτό ταξίδι ξεκίνησε πέρυσι, χάρη στη δραστηριοποίηση εθελοντών από το σωματείο "Δράση για την Εκπαίδευση- eduACT" τής Θεσσαλονίκης, που επισκέφτηκαν τις φυλακές κι έβαλαν τον πρώτο "σπόρο".
Το Κολέγιο Δελασάλ και το Ίδρυμα Lego Foundation δώρισαν εξοπλισμό για την οργάνωση εργαστηρίων ρομποτικής και τα πράγματα πήραν τον δρόμο τους!
Έτσι, οι νέοι των φυλακών- ορισμένοι από τους οποίους προέρχονται από πολύ φτωχές οικογένειες και ενδεχομένως δεν θα είχαν σε διαφορετική περίπτωση πρόσβαση σε ρομποτικά εργαστήρια αυτού του είδους- κατάφεραν να ανοίξουν ένα παράθυρο στη γνώση και ίσως να μεγαλώσουν τα όνειρά τους. Με την καθοδήγηση εκπαιδευτικών και σε μικτές ομάδες με τα παιδιά των εθελοντών και των υπαλλήλων των φυλακών, ανήλικοι και ενήλικοι κρατούμενοι "ταξίδεψαν" σε μια διαφορετική εμπειρία, παρότι δεν έφυγαν ποτέ από τη φυλακή, όπου ο αριθμός των κρατούμενων (όχι μόνο των νεαρών) πλησιάζει τους 170.
Το ταξίδι ενός ρομπότ από τις φυλακές μέχρι το "Noesis"
Ο στόχος -η δημιουργία ρομπότ, που μπορούν να διεκπεραιώσουν περίπου 10 αποστολές στην ειδική πίστα Lego- επετεύχθη! Έτσι, το ερχόμενο Σαββατοκύριακο πέντε από τους ανηλίκους, που συνεργάστηκαν με τους νεαρούς κρατούμενους, θα βρεθούν στη Θεσσαλονίκη προκειμένου να παρουσιάσουν την κατασκευή τους στον διαγωνισμό εκπαιδευτικής ρομποτικής First Lego League (FLL), στο Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας "Noesis".
Στον διαγωνισμό, που φέτος έχει ως παγκόσμιο θέμα "Μάθηση χωρίς σύνορα και όρια - World Class" συμμετέχουν 50 ομάδες παιδιών, ηλικίας 9-16 ετών, ενώ στη διάρκεια του διημέρου αναμένεται να περάσουν από το "Noesis" πάνω από 4.000 επισκέπτες.
"Δεν θέλω να φύγω!"
Ένα από τα παιδιά που συμμετείχαν στις προπονήσεις εντός των φυλακών ήταν ο γιος της διευθύντριας του ιδρύματος, Ευμορφίας Σαμαρά. "Αυτό που έγινε τους τελευταίους μήνες ήταν πολύ ζεστό κι ανθρώπινο. Τα παιδιά συμμετείχαν με πολύ μεγάλη χαρά. Μαζευόμασταν εδώ στις φυλακές (σ.σ.με άδεια του υπουργείου Δικαιοσύνης) και δουλεύαμε όλοι μαζί. Τα παιδιά δεν έχουν κάποια προκατάληψη" εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κ. Σαμαρά.
Προσθέτει δε, ότι και οι ίδιοι οι νεαροί κρατούμενοι δεν ένιωσαν άβολα καθώς οι αγροτικές φυλακές είναι πιο ανοιχτές σε σχέση με τις υπόλοιπες και υπάρχει κίνηση, αφού λειτουργεί σχολείο και καθημερινά βρίσκονται στον χώρο εκπαιδευτικοί.
"Κάποια παιδιά μού είπαν 'τι φυλακή είναι αυτή; Δεν θέλουμε να φύγουμε από εδώ!'. Πολλά από τα παιδιά προέρχονται από περιβάλλον πολύ φτωχό και πιθανώς δεν θα είχαν πρόσβαση σε τέτοιες δυνατότητες έξω από τη φυλακή" υποστηρίζει.
Με το βλέμμα στο 2016
Προσθέτει ότι οι νεαροί είναι αποφασισμένοι να συμμετάσχουν στον διαγωνισμό και το 2016 και, μάλιστα, ξεκινώντας την προπόνηση νωρίτερα, τον Σεπτέμβριο, ώστε να πετύχουν καλύτερα αποτελέσματα.
Φέτος, οι προπονήσεις ξεκίνησαν τον Ιανουάριο και σε αυτές συμμετείχαν κάθε φορά επτά - οκτώ παιδιά, όχι πάντα τα ίδια. Μέχρι προ ολίγων μηνών, στις φυλακές της Κασσαβέτειας κρατούνταν και ανήλικοι ηλικίας 15-18 ετών. Πλέον, όμως, οι ανήλικοι πηγαίνουν στον κατάστημα κράτησης της Κορίνθου και στις φυλακές ανηλίκων της Κασσαβέτειας υπάρχουν νέοι 18-25 ετών.
Όπως σημειώνει στο Aθηναϊκό Πρακτορείο ο Κώστας Βασιλείου της eduACT, οι 18 νεαροί κρατούμενοι "έκαναν καταπληκτικά πράγματα με τα ρομπότ" και "μπήκαν τόσο πολύ στη λογική της ευγενούς άμιλλας και της συνεργασίας, ώστε έφτασαν να λένε: 'εγώ δεν ήμουν τόσο καλός όσο ο Γιώργος' ή 'το μεγαλύτερο πάθος το έδειξε ο Ιμπραήμ'. Σκεφτείτε ότι παρότι δούλεψαν πάνω σε δύο ρομπότ και χωρισμένοι σε δύο ομάδες, τελικά διάλεξαν όλοι μαζί, χωρίς ανταγωνισμό, ποιο από τα δύο θα στείλουν στον διαγωνισμό"...
Διέξοδος για παιδιά με παραβατική συμπεριφορά
Τα παιδιά με παραβατική συμπεριφορά (όχι έγκλειστα) βρέθηκαν στο επίκεντρο μιας ακόμη προσπάθειας της eduACT, αυτή τη φορά σε συνεργασία με τον "Φάρο του Κόσμου". Τους τελευταίους μήνες, εθελοντές οργανώνουν εργαστήρια ρομποτικής στις εγκαταστάσεις της Εταιρείας Προστασίας Ανηλίκων Θεσσαλονίκης, ώστε παιδιά που έχουν επιδείξει παραβατική συμπεριφορά να βρουν νέες διεξόδους και ενδιαφέροντα.
Όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο εθελοντής της eduACT, Τάσος Σκενδερίδης, που μαζί με τον εθελοντή του Φάρου, Νίκο Καραφυλλίδη, προπονούν τα παιδιά, οι νεαροί έχουν ήδη κάνει πολλά βήματα μπροστά και ετοιμάζονται κι αυτοί να συμμετάσχουν με αξιώσεις στον διαγωνισμό.
"Αρχικά, κάποια από τα παιδιά, ηλικίας 14-18 ετών, είχαν έντονα παραβατική συμπεριφορά και έδειχναν τόση αδιαφορία, που έδιναν την εντύπωση ότι παρακολουθούν τα μαθήματα μόνο για την επιδότηση των εργαστηρίων. Στην πορεία είδα μεγάλη διαφορά. Πρόκειται για καλά παιδιά, που σταδιακά απέκτησαν ενδιαφέρον και άρχισαν να συμμετέχουν με χαρά. Τώρα, τέσσερα από αυτά θα συμμετάσχουν στον διαγωνισμό με το ρομπότ τους" διευκρινίζει.
"Πήρα ένα μάθημα ζωής"
Τα μαθήματα δεν ωφέλησαν μόνο τα παιδιά, αλλά και τον... προπονητή. "Δεν είμαι εκπαιδευτικός, ούτε ψυχολόγος. Έχω σπουδάσει οικονομικά, καμία σχέση με εκπαίδευση. Η διαδικασία αυτή, όμως, με βοήθησε να καταλάβω πολλά πράγματα. Μέσω της συνεργασίας με τα παιδιά, διαπίστωσα δικά μου ελαττώματα και αδυναμίες και κατάλαβα ότι αν θέλω να δουλέψω με αυτή την ομάδα πρέπει να βγάλω τον καλύτερο εαυτό μου στην τάξη. Ήταν ένα από τα ωραιότερα μαθήματα της ζωής μου. Με έφερε σε επαφή με μια άλλη πλευρά της ζωής, που είχα ξεχάσει" καταλήγει ο Τάσος Σκενδερίδης.
Το FLL διοργανώνεται ετησίως σε 80 χώρες. Πρόπερσι, στο δίκτυο χωρών προστέθηκε η Ελλάδα, μέσω του eduACT. Το υπουργείο Πολιτισμού και Παιδείας έθεσε, υπό την αιγίδα του, τον πανελλήνιο διαγωνισμό, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Νεότητας της Ιεράς Μητρόπολης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως και τη Διεύθυνση ΠΕ Δυτικής Θεσσαλονίκης.
