Χαρακτηρίζεται ως το μεγαλύτερο έργο συλλογής και αξιοποίησης του βρόχινου νερού, με συνολική χωρητικότητα 14,5 εκατομμύρια λίτρα και εξοικονόμηση νερού περίπου 24 εκατομμύρια λίτρα το χρόνο!
Ο λόγος για το έργο διαχείρισης του βρόχινου νερού που υλοποιείται στο πλαίσιο της ανάπλασης του κέντρου της Αθήνας «Rethink Athens» και για το οποίο μίλησε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος ο καθηγητής Χημείας Περιβάλλοντος του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) και συνεργάτης του έργου, πρόεδρος του Μεσογειακού Τμήματος του Διεθνούς Οργανισμού «Global Water Partnership», Μιχάλης Σκούλλος.
Το έργο της διαχείρισης του βρόχινου νερού συνίσταται στην αξιοποίηση της ανακατασκευής του οδοστρώματος των οδών Αμαλίας, Πανεπιστημίου, Πατησίων και ορισμένων παρόδων, προκειμένου να τοποθετηθεί υπογείως ένα σύστημα αβαθών δεξαμενών σε σημεία που, κατά την Αρχαιολογική Υπηρεσία, δεν δημιουργούν πρόβλημα σε πιθανώς υπάρχοντα αρχαία.
«Οι κυψέλες αυτές, που είναι από ειδικό πλαστικό, περιβεβλημένες με επίσης ειδικές μεμβράνες και γεωύφασμα μπορούν να συλλέγουν το νερό της βροχής κάτω από "διαπνέοντα" πεζοδρόμια. Μέσω αυτών ποτίζεται αργά τμήμα της βλάστησης, ενώ θα αποθηκεύεται το κύριο τμήμα του νερού και το "πλεόνασμα" θα οδηγείται σε έναν ταμιευτήρα/δεξαμενή χωρητικότητας 4.000 κυβικών μέτρων, που θα βρίσκεται στην πλατεία Δικαστηρίων» εξηγεί ο κ. Σκούλλος, ο οποίος κατέχει και την έδρα της UNESCO για τη Διαχείριση και Εκπαίδευση της Αειφόρου Ανάπτυξης στη Μεσόγειο.
Όπως τονίζει, «η συνολική χωρητικότητα του έργου θα είναι περί τα 14.500 κυβικά μέτρα, με όγκο που ισοδυναμεί σε δέκα πισίνες Ολυμπιακών διαστάσεων. Το έργο έχει ως πρόσθετο προσόν το σχεδόν μηδενικό κόστος συντήρησης και ένα πολύ περιορισμένο ενεργειακό κόστος αντλήσεων».
Ο κ. Σκούλλος αναδεικνύει, εξάλλου, μία πρόσθετη αξία του έργου, τον περιορισμό του κινδύνου των πλημμυρών που ταλαιπωρούν το κέντρο της Αθήνας, «ανταποκρινόμενο πλήρως στις προδιαγραφές των λεγόμενων "μέτρων προσαρμογής" και θωράκισης της Αθήνας απέναντι στις κλιματικές αλλαγές».
Διευκρινίζει ότι «με βάση τις προβλέψεις πολλών επιστημονικών μοντέλων και προσομοιώσεων, η Αθήνα, στις επόμενες δεκαετίες, αναμένεται να υποστεί τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και των συναφών με αυτή ακραίων φυσικών φαινομένων, δηλαδή μεγαλύτερων περιόδων ανομβρίας και ισχυρότερων, βραχείας διάρκειας, καταιγίδων που οδηγούν σε πλημμύρες».
Τα πρόσφατα ακραία φαινόμενα πλημμυρών στην περιοχή των Βαλκανίων, σημειώνει, αναδεικνύουν γλαφυρά τους επικρατέστερους κινδύνους. «Προκειμένου να μετριαστούν τα παραπάνω φαινόμενα και να εξασφαλιστεί η αυτάρκεια του έργου σε νερό για πότισμα των νέων και των υπαρχόντων φυτών, αλλά και η λειτουργία των υγρών στοιχείων της περιοχής, αναπτύχθηκε ως τμήμα του "Rethink Athens" το σκέλος της συλλογής και αξιοποίησης του νερού της βροχής και των αντίστοιχων πλημμυρικών απορροών».
Συνολικά, όπως εκτιμά ο κ. Σκούλλος, το έργο της ανάπλασης του κέντρου της Αθήνας, με άξονα την οδό Πανεπιστημίου «Rethink Athens» (τις μελέτες του χρηματοδοτεί το Ίδρυμα Ωνάση), θα συμβάλει στην αειφόρο ανάπτυξη της πρωτεύουσας. «Το "Rethink Athens" αποτελεί ένα μεγάλο περιβαλλοντικό έργο "νέας γενεάς", ένα έργο πραγματικής αειφορικής έμπνευσης και λογικής, όπου η έντονη περιβαλλοντική διάσταση βοηθά, αφενός, και ενισχύεται, αφετέρου, από τις δύο άλλες διαστάσεις της αειφόρου ανάπτυξης: την οικονομία και την κοινωνία» επισημαίνει ο κ. Σκούλλος.
Στις περιβαλλοντικές συνιστώσες του έργου συγκαταλέγει «τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από την ελάττωση των εκπομπών καυσαερίων των αυτοκινήτων, την ελαχιστοποίηση του θορύβου, και κυρίως, την αύξηση και βελτιστοποίηση των συνθηκών διαβίωσης και περιπάτου στους δρόμους του κέντρου της Αθήνας, οι οποίοι -ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες- είναι πολύ αφιλόξενοι, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και των μειωμένων περιοχών σκιάς, βλάστησης και δροσιάς».
Υπογραμμίζει ακόμη ότι σημαντικό παράγοντα για όλα αυτά, αποτελεί η επέκταση της γραμμής του τραμ (η οποία σήμερα ξεκινά από το Φάληρο και τερματίζει στην Οδό Αμαλίας), που προβλέπεται να διατρέχει ολόκληρη την Οδό Πανεπιστημίου και σημαντικό τμήμα της οδού Πατησίων. «Το έργο πρόκειται να συμβάλλει σημαντικά τόσο στη μείωση των εκπομπών καυσαερίων, όσο και στη μείωση της ηχορύπανσης, καθώς ένα αθόρυβο τραμ θα υποκαταστήσει τροχοφόρα με ποικίλες, αλλά συχνά σημαντικές και οχλούσες ηχητικές εκπομπές» τονίζει ο καθηγητής.
Οκτακόσια νέα δέντρα και εκατοντάδες θάμνοι και φυτά θα φυτευτούν σε όλη την περιοχή ανάπλασης, με στόχο τη μείωση των μέγιστων θερμοκρασιών τους καλοκαιρινούς μήνες.
«Οι πράσινοι διάδρομοι που θα δημιουργηθούν θα συμβάλουν στην ενοποίηση υπαρχόντων πυρήνων πρασίνου με ευνοϊκά αποτελέσματα για την βιοποικιλότητα και την αστική "άγρια πανίδα". Παράλληλα, θα δημιουργηθούν ανοικτές επιφάνειες νερού, οι οποίες μαζί με άλλα υδάτινα στοιχεία, με τα συστήματα ψεκασμού υδρατμών και με άλλες παρεμβάσεις βελτίωσης του μικροκλίματος, -βάσει διεξοδικών θεωρητικών μοντέλων- προβλέπεται ότι θα καταφέρουν να μειώσουν τις μέγιστες θερμοκρασίες του θέρους κατά 2-4 βαθμούς Κελσίου» εξηγεί ο κ. Σκούλλος.
Στα περιβαλλοντικά οφέλη, συμπληρώνει, πρέπει κάποιος «να συμπεριλάβει την ευρεία και ουσιαστική αισθητική αναβάθμιση του κέντρου της Αθήνας, αλλά και την άμεση και έμμεση ενδυνάμωση της εμπορικής δραστηριότητας, η οποία φθίνει εδώ και αρκετά χρόνια, μειώνοντας, μεταξύ πολλών άλλων, μέσω ενός φαύλου κύκλου, τις οικονομικές δυνατότητες των ιδιοκτητών στο να επενδύσουν, να συντηρήσουν και να βελτιώσουν τις όψεις, τη λειτουργικότητα και την προσαρμογή των ακινήτων τους στις νέες απαιτήσεις».
Στην ερώτηση αν θα υπάρξει περιβαλλοντική επιβάρυνση του κέντρου της Αθήνας κατά τη διάρκεια των εργασιών ή μείωση της εμπορικής δραστηριότητας λόγω των έργων - φόβοι που εκφράζονται από μερίδα των πολιτών – τονίζει: «είναι γνωστό ότι κάθε δημόσιο έργο για μικρό χρονικό διάστημα μπορεί να δημιουργήσει κάποιες οχλήσεις. Στην περίπτωση του "Rethink Athens", έχουν γίνει όλες οι απαραίτητες προβλέψεις, ώστε οι οποιεσδήποτε οχλήσεις να είναι πολύ μικρές έως ασήμαντες και της ελάχιστης δυνατής διάρκειας κατά τα πλέον προηγμένα διεθνή πρότυπα».
