Στη μεταπολεμική Ελλάδα του εκσυγχρονισμού και της ανοικοδόμησης είχαν την ευκαιρία να «ταξιδέψουν» όσοι παρακολούθησαν το Σαββατοκύριακο, στο Ελληνικό Κέντρο (Hellenic Centre) στο Λονδίνο, τις προβολές των ντοκιμαντέρ «Δουλειές με φούντες» και «Από τις αυλές στα σαλόνια» σε σκηνοθεσία Παναγιώτη Κουντουρά και Διονυσίας Αρβανίτου, εμπνευσμένα από τα ομώνυμα βιβλία της ιστορικού κινηματογράφου Αγγελικής Μυλωνάκη.
Έλληνες και Ελληνοκύπριοι που ζουν στη βρετανική πρωτεύουσα, αλλά και η γνωστή συγγραφέας Βικτόρια Χίσλοπ, η οποία έδειξε ενθουσιασμένη από την κινηματογραφική αποτύπωση των θεμελιωδών αλλαγών που μεταμόρφωσαν τη νεοελληνική κοινωνία στα πρότυπα των μοντέρνων αστικών κοινωνιών της Δύσης, ήταν μεταξύ του πολυπληθούς κοινού των δύο προβολών, την επιμέλεια των οποίων είχε η κριτικός κινηματογράφου Ειρήνη Νικοπούλου.
Η κινηματογραφική ιστορία της επιχειρηματικότητας στη μεταπολεμική Ελλάδα, αλλά και ο αστικός χαρακτήρας του ελληνικού κινηματογράφου την περίοδο της μεγάλης εμπορικής του ακμής και της ευρύτατης δημοφιλίας του «ταξίδεψαν» ως το Λονδίνο, με σκηνές που προσεγγίζουν πολλές φορές τη σημερινή πραγματικότητα.
Δουλειές με φούντες
Επιχειρήσεις σε κίνδυνο, «λουκέτα» καταστημάτων, πτωχεύσεις, χρεοκοπίες, τυχοδιωκτισμός, παραοικονομία… Η επιγραμματική αυτή «απεικόνιση» των παραμέτρων μιας έννοιας καθόλα επίκαιρης, της οικονομικής κρίσης, δίνει μια «γεύση» του επιχειρείν στις ελληνικές ταινίες του '50 και του '60, οι οποίες, με τρόπο γλαφυρό και συχνά χιουμοριστικό, περιγράφουν και σχολιάζουν την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια της κρίσης.
Η ατμόσφαιρα της εποχής «περνά» μέσα στο ντοκιμαντέρ που βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο της κ. Μυλωνάκη «Δουλειές με φούντες: Η ιστορία της επιχειρηματικότητας στον ελληνικό κινηματογράφο (1960-1970)»(Θεσσαλονίκη, Πολιτιστική Εταιρεία Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος, 2008), την έκδοση του οποίου και συνοδεύει.
Μέσα από χαρακτηριστικές σκηνές και ατάκες και φιγούρες που «σημάδεψαν» το σινεμά της εποχής -από τον… κουτοπόνηρο μπακαλόγατο Ζήκο του Κώστα Χατζηχρήστου μέχρι τον παντοδύναμο εφοπλιστή Φωκά του Λάμπρου Κωνσταντάρα- η ταινία, μια παραγωγή της Πολιτιστικής Εταιρείας Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος, «αποκαλύπτει» το επιχειρηματικό δαιμόνιο του Έλληνα.
Από τις αυλές στα σαλόνια
Μέσα από τις παλιές ελληνικές ταινίες «ξαναζωντανεύουν» χώροι με μνήμες και ιστορία -τα γραφικά στενά της Πλάκας, η προκυμαία της Θεσσαλονίκης, οι λαϊκές γειτονιές του κέντρου της Αθήνας, το λιμάνι του Πειραιά, η Καστέλλα, το Μοναστηράκι κ.ά- αποτυπώνοντας τη μεταπολεμική πόλη, που μεταμορφώνεται βιαστικά σε σύγχρονη και απρόσωπη μητρόπολη.
Στο ντοκιμαντέρ «Από τις αυλές στα σαλόνια» που βασίζεται και πάλι στο ομώνυμο βιβλίο της Αγγελικής Μυλωνάκη «Από τις αυλές στα σαλόνια: Εικόνες του αστικού χώρου στον ελληνικό δημοφιλή κινηματογράφο (1950-1970)» (Θεσσαλονίκη, University Studio Press, 2012), καταγράφεται η σταδιακή μετατόπιση του κινηματογραφικού φακού από την παλιά Αθήνα, στο μοντέρνο διαμέρισμα. Από τις γειτονιές και τις αλάνες του αθηναϊκού κέντρου στην αφιλόξενη Αθήνα της εσωτερικής μετανάστευσης, στην άναρχη πόλη της αντιπαροχής και της ανοικοδόμησης, στο μοντέρνο, αλλά ασφυκτικό διαμέρισμα της μεταπολεμικής πολυκατοικίας…
Στην ταινία, η παραγωγή της οποίας είναι του εκδοτικού οίκου University Studio Press, μιλούν η καθηγήτρια στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ Βάνα Τεντοκάλη, οι κριτικοί κινηματογράφου Αλέξης Δερμεντζόγλου, Νότης Φόρσος και Γιάννης Γκροσδάνης και η ίδια η Αγγελική Μυλωνάκη. Αφηγητής είναι ο Ηλίας Πανάς.
Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο 7ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Κύπρου (Λευκωσία, 2012), ενώ συμμετείχε και στην Αγορά του 15ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (2013).
