Το Σεπτέμβριο ξεκινά η λειτουργία των Σχολών Επαγγελματικής Κατάρτισης, ενός οργανωμένου επαγγελματικού πλαισίου που θα παρέχει αναγνωρισμένη πιστοποίηση σε εθνικό επίπεδο και επαγγελματική κατάρτιση στο πλαίσιο μη τυπικής εκπαίδευσης.
Ήδη το υπουργείο εξέδωσε σχετικό δελτίο τύπου με το οποίο παρουσιάζει τη λειτουργία τους, με το σύνθημα “Έτοιμοι στα 18 μας”. Οι ΣΕΚ θα λειτουργήσουν το Σεπτέμβριο, ενώ στην Α' τάξη εγγράφονται χωρίς εξετάσεις οι κάτοχοι απολυτηρίου Γυμνασίου ή άλλου ισότιμου τίτλου. Στη Β' τάξη εγγράφονται οι προαγόμενοι από την Α' τάξη και στην Τάξη Μαθητείας εγγράφονται οι προαγόμενοι από τη Β' τάξη των ΣΕΚ. Οι μαθητές άνω των είκοσι ετών εγγράφονται στις Εσπερινές ΣΕΚ. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι απόφοιτοι της ΣΕΚ δεν έχουν δικαίωμα πρόσβασης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.
Οι ΣΕΚ παρέχουν τη δυνατότητα σπουδών σε 56 ειδικότητες και έχουν σκοπό την παροχή αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης σε αποφοίτους της υποχρεωτικής τυπικής εκπαίδευσης, διάρκειας τριών ετών, με δύο έτη κατάρτισης και ένα έτος μαθητείας. Να αναφέρουμε ότι η φοίτηση στις δημόσιες Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης παρέχεται δωρεάν.
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται από τον ΕΟΠΠΕΠ, οι 56 ειδικότητες είναι οι ακόλουθες:
Ειδικότητες ΣΕΚ ανά Ομάδα Προσανατολισμού
Α. Ομάδα Προσανατολισμού Γεωπονίας, Τεχνολογίας Τροφίμων και Διατροφής
1. Τεχνίτης Ζωϊκής Παραγωγής.
2. Τεχνίτης Φυτικής Παραγωγής
3. Τεχνίτης Αλιείας και Ιχθυοκαλλιέργειας.
4. Τεχνίτης Πτηνοτροφίας.
5. Τεχνίτης Αμπελουργίας − Οινοτεχνίας − Ποτοποιίας.
6. Τεχνίτης Αρδεύσεων.
7. Τεχνίτης Θερμοκηπιακών Καλλιεργειών και Κατασκευών.
8. Τεχνίτης Ανθοκομίας − Φυτοτεχνίας.
9. Τεχνίτης Μελισσοκομίας.
10. Τεχνίτης Γαλακτοκομίας – Τυροκομίας.
11. Τεχνίτης Μηχανικός Γεωργικών Μηχανημάτων.
Β. Ομάδα Προσανατολισμού Τεχνολογικών Εφαρμογών
1. Τεχνίτης Οικοδομικών Εργασιών (Κτίστης πλινθοδομών – γύψου − επιχρίσματος - μονώσεων − σκυροδέματος).
2. Τεχνίτης Ελαιοχρωματιστής.
3. Τεχνίτης Λιθοξόος − Μαρμαράς και Λιθοχαράκτης.
4. Τεχνίτης Μεταλλικών Κατασκευών – Υαλοπινάκων και Κουφωμάτων.
5. Τεχνίτης Μωσαϊκών – Πλακοστρώσεων.
6. Τεχνίτης Επιμεταλλώσεων.
7. Τεχνίτης Κοπτικής − Ραπτικής.
8. Τεχνίτης Δερμάτινης ένδυσης και Γουνοποιίας.
9. Τεχνίτης Υποδηματοποιίας.
10. Τεχνίτης Ηλεκτρολόγος Αυτοκινήτων Οχημάτων.
11. Τεχνίτης Φανοποιός και Βαφής οχημάτων.
12. Τεχνίτης Ναυπηγείου.
13. Τεχνίτης Ηλεκτρονικών συσκευών.
14. Τεχνίτης Μηχανικός αυτοκινήτων μοτοσυκλετών και μηχανών θαλάσσης.
15. Τεχνίτης Μηχανικός Μηχανημάτων Έργων (γερανών, περονοφόρων, κλαρκ και γεωτρύπανων).
16. Τεχνίτης εργαλειομηχανών, φρεζαδόρων, τορναδόρων.
17. Τεχνίτης Ηλεκτρολογικών Εγκαταστάσεων.
18. Τεχνίτης Υδραυλικών και Θερμοϋδραυλικών Εγκαταστάσεων.
19. Τεχνίτης Δομής και Συστημάτων Ισχύος Αεροσκαφών.
20. Τεχνίτης Εργαλειομηχανών CNC.
Γ. Ομάδα Προσανατολισμού Εφαρμοσμένων Τεχνών
1. Τεχνίτης Ωρολογοποιίας.
2. Τεχνίτης Αργυροχρυσοχοΐας.
3. Τεχνίτης Κοσμήματος και Μεταλλοτεχνίας.
4. Τεχνίτης Ξυλουργικής και Επιπλοποιίας.
5. Τεχνίτης Εργαστηρίου Φωτογραφίας.
6. Τεχνίτης Κεραμικής − Αγγειοπλαστικής τέχνης.
7. Τεχνίτης Αγιογράφος Εικόνων και Τοιχογραφιών.
8. Τεχνίτης Ψηφιδωτών.
9. Τεχνίτης Ξυλογλυπτικής.
10. Τεχνίτης Υαλουργίας − Ψηφιδογραφίας − Υαλογραφίας (βιτρό).
11. Τεχνίτης Κατασκευής Εγχόρδων μουσικών οργάνων.
12. Τεχνίτης Γραφικών Τεχνών.
13. Τεχνίτης Διακοσμητικών Εφαρμογών.
14. Τεχνίτης Χαρακτικής.
15. Τεχνίτης Συντήρησης Μουσικών Οργάνων.
16. Τεχνίτης Συντήρησης Έργων τέχνης και Βιβλιακού και Αρχειακού υλικού.
Δ. Ομάδα Προσανατολισμού Επαγγελμάτων Τουριστικών Επιχειρήσεων και Επιχειρήσεων Φιλοξενίας
1. Τεχνίτης Τουριστικών μονάδων και Επιχειρήσεων φιλοξενίας (Υπηρεσία υποδοχής − Υπηρεσία ορόφων − Εμπορευματογνωσία).
2. Τεχνίτης Ποτών και Οινολογίας (Μπαρίστας).
3. Τεχνίτης Εστιατορίου − Επισιτισμού (Σερβιτόρος).
4. Τεχνίτης Ζαχαροπλαστικής και Αρτοποιίας.
5. Τεχνίτης Μαγειρικής τέχνης.
Ε. Επιμέρους Τομείς και Επαγγέλματα
1. Τεχνίτης Αισθητικής τέχνης και Μακιγιάζ.
2. Τεχνίτης Κομμωτικής τέχνης.
3. Τεχνίτης Αισθητικός Ποδολογίας − Καλλωπισμού νυχιών και Ονυχοπλαστικής
4. Τεχνίτης χειριστής Η/Υ και τηλεφωνικών κέντρων παροχής πληροφοριών και εξυπηρέτησης πελατών αποκλειστικά για τυφλούς και άτομα με προβλήματα όρασης.
Όσον αφορά στους κύριους στόχους των ΣΕΚ, αυτοί είναι οι εξής:
• να εφοδιάσουν τους καταρτιζόμενους με τα κατάλληλα προσόντα (ανάλογα με την επιλεγόμενη ειδικότητα), μέσω της παροχής επιστημονικών, τεχνικών, επαγγελματικών και πρακτικών γνώσεων
• να τους παρέχουν τη δυνατότητα να αναπτύσσουν τις αντίστοιχες με την ειδικότητα τους δεξιότητες
• να διευκολύνουν την επαγγελματική τους ένταξη στην αγορά εργασίας
• να εξασφαλίζουν την προσαρμογή τους στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της παραγωγικής διαδικασίας.
Φιλοσοφία και Πρόγραμμα Σπουδών
Κύριο έργο της Αρχικής Επαγγελματικής Κατάρτισης είναι η παροχή υψηλού επιπέδου προσόντων, με απώτερο σκοπό την απορρόφηση των καταρτιζομένων από την αγορά εργασίας. Αυτό επιτυγχάνεται με:
• την επιλογή και τη διαμόρφωση πιστοποιημένων προγραμμάτων αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης, που αντιστοιχούν σε συγκεκριμένα επαγγελματικά περιγράμματα, στα πλαίσια των ειδικοτήτων που έχουν ζήτηση στην αγορά εργασίας
• την επιλογή εκπαιδευτών με ανάλογες γνώσεις ή και εμπειρία, προκειμένου να παρέχουν υψηλής ποιότητας κατάρτιση
• τη φιλοξενία σε πλήρως εξοπλισμένα εργαστήρια των δομών της τυπικής εκπαίδευσης, εξασφαλίζοντας το κατάλληλο περιβάλλον για την ολοκληρωμένη κατάρτισή τους.
Το έργο «Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης» υλοποιείται από τη Γενική Γραμματεία Διά Βίου Μάθησης του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και συγχρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» με τη συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου και εθνικών πόρων.
Εκπαιδευτικοί: Μεταξύ των ειδικοτήτων φιλόλογοι και μαθηματικοί
Στο εκπαιδευτικό προσωπικό των ΣΕΚ δύνανται να ανήκουν οι ακόλουθοι:
α) Εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας και της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης σε θέσεις που συνιστώνται με πράξη μετάταξης
β) Εκπαιδευτικοί της δευτεροβάθμιας και της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, μόνιμοι, αποσπασμένοι ή με ανάθεση υπερωριακής διδασκαλίας, αναπληρωτές ή ωρομίσθιοι, κατά τις κείμενες διατάξεις.
γ) Εκπαιδευτές ενηλίκων, με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου ή σύμβαση έργου.
δ) Μέλη του Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Ε.Π.) και του Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού (Ε.Β.Π.), που προβλέπονται στα άρθρα 17 και 18, αντίστοιχα, του ν. 3699/2008 (Α ́ 199), ως ισχύουν.
Να αναφέρουμε ότι στην Α' και Β' τάξη εφαρμόζεται πρόγραμμα μαθημάτων τριάντα (30) συνολικά ωρών εβδομαδιαίως. Ειδικότερα, εφαρμόζεται εκπαιδευτικό πρόγραμμα τεσσάρων (4) ωρών εβδομαδιαίως, με δύο (2) μαθήματα Γενικής Παιδείας, Ελληνική Γλώσσα και Μαθηματικά, που είναι κοινό για όλους τους μαθητές και εκπαιδευτικό πρόγραμμα είκοσι έξι (26) ωρών εβδομαδιαίως, που αποτελείται από μαθήματα Ειδικότητας. Τα μαθήματα Ειδικότητας αποτελούνται, κατά προσέγγιση, από 50% θεωρητικό μέρος και 50% εργαστηριακό. Από τα παραπάνω προκύπτει ότι θα εργαστούν στα ΣΕΚ αρκετοί φιλόλογοι και μαθηματικοί.
Όσον αφορά στον τρόπο πρόσληψης, ενημερωθήκαμε από το υπουργείο Παιδείας ότι η διαδικασία αναμένεται να είναι εκτός των πινάκων των αναπληρωτών εκπαιδευτικών, καθώς τα ΣΕΚ δεν εντάσσονται στην τυπική εκπαίδευση. Θυμίζουμε ότι και στα ΙΕΚ αλλά και στα ΣΔΕ η επιλογή εκπαιδευτικών γίνεται με ξεχωριστές προκηρύξεις.
Πτυχίο ειδικότητας
Στους προαγόμενους από τη Β ' Τάξη των ΣΕΚ χορηγείται Βεβαίωση Επαγγελματικής Κατάρτισης Επιπέδου 2, που τους αποδίδει αυτοδίκαια το δικαίωμα συμμετοχής στην Τάξη Μαθητείας. Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της Τάξης Μαθητείας χορηγείται στο μαθητή Βεβαίωση Επαγγελματικής Κατάρτισης επιπέδου 3.
Απαραίτητη προϋπόθεση για την απόλυση του μαθητή που εγγράφεται στην Τάξη Μαθητείας είναι η επιτυχής εξέταση στις εξετάσεις πιστοποίησης. Με την επιτυχή εξέταση χορηγείται το Πτυχίο Ειδικότητας.
Εκπαιδευτής Ενηλίκων
Όπως προειπώθηκε, στο εκπαιδευτικό προσωπικό των ΣΕΚ, όπως άλλωστε και των ΙΕΚ, δύνανται να ανήκουν και εκπαιδευτές ενηλίκων. Σύμφωνα με το Ν4186:
Ως Εκπαιδευτής Ενηλίκων ορίζεται ο επαγγελματίας, ο οποίος διαθέτει τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα για την άσκηση του επαγγέλματός του και την απαιτούμενη πιστοποιημένη εκπαιδευτική επάρκεια, για τη γενική εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση στο πλαίσιο της Δια Βίου Μάθησης, όπως προσδιορίζεται σχετικά στο εκάστοτε ισχύον πιστοποιημένο Επαγγελματικό Περίγραμμα Εκπαιδευτή.
β) Η επάρκεια και η διαρκής ανανέωση και επικαιροποίηση των προσόντων των εκπαιδευτών όπως και η χρήση των κατάλληλων εκπαιδευτικών μεθόδων και εργαλείων, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών εκπαίδευσης ενηλίκων, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για τη διασφάλιση της υψηλής ποιότητας της παρεχόμενης κατάρτισης. Για το λόγο αυτόν τα προγράμματα σπουδών περιλαμβάνουν σαφείς κατευθύνσεις, αναφορικά με τα προσόντα των εκπαιδευτών ανά Θ.Ε. και με τα απαιτούμενα εκπαιδευτικά μέσα, μεθοδολογίες και εργαλεία.
Οι θέσεις εκπαιδευτών των δημόσιων ΣΕΚ, ΙΕΚ, ΣΔΕ και ΚΔΒΜ προκηρύσσονται από τη ΓΓΔΒΜ ή άλλον φορέα Ν.Π.Δ.Δ. ή Ν.Π.Ι.Δ, που με απόφασή του ο Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων του έχει αναθέσει. Οι προκηρύξεις αναφέρουν: τη διάρκεια κατάρτισης, τις ειδικότητες που έχει αποφασιστεί να λειτουργήσουν, τις Θ.Ε. ανά ειδικότητα με αναφορά στο είδος τους (θεωρητικές – εργαστηριακές– μικτές) και στις προβλεπόμενες από το πρόγραμμα σπουδών ώρες διδασκαλίας ανά Θ.Ε., τους δικαιούχους συμμετοχής, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά, τα κριτήρια επιλογής, τη σχέση εργασίας, τον τρόπο και την ανώτατη ημερομηνία υποβολής των
αιτήσεων των εκπαιδευτών, τη διαδικασία υποβολής και διαχείρισης τυχόν ενστάσεων σε όλα τα στάδια επιλογής.
γ) Δικαίωμα υποβολής αίτησης έχουν όλοι οι ιδιώτες, καθώς και οι με οποιανδήποτε σχέση εργασίας ασχολούμενοι στο δημόσιο τομέα, που έχουν τα νόμιμα τυπικά προσόντα. Τα προσόντα που πρέπει να διαθέτουν οι εκπαιδευτές περιγράφονται στα εγκεκριμένα και δημοσιοποιημένα αναλυτικά προγράμματα σπουδών των
ειδικοτήτων της αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης.
Προϋπόθεση για την υποβολή αίτησης είναι η εγγραφή του υποψήφιου εκπαιδευτή στο Υπό-Μητρώο Εκπαιδευτών Α.Ε.Κ., το οποίο τηρείται από τον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.. Με απόφαση του Δ.Σ. του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. καθορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την τήρηση του Υπό-Μητρώου Εκπαιδευτών Α.Ε.Κ.. Η επιλογή των εκπαιδευτών γίνεται από τριμελή επιτροπή αποτελούμενη από τον Διευθυντή της οικείας ΔΔΒΜ, τον Διευθυντή των οικείων ΣΕΚ, ΙΕΚ, ΣΔΕ και ΚΔΒΜ και ένα μέλος οριζόμενο από τη Γ.Γ.Δ.Β.Μ.
δ) Για την επιλογή των εκπαιδευτών συνεκτιμώνται τα ακόλουθα σε σχέση με την αντίστοιχη Θ.Ε.: η εργασιακή εμπειρία, η διδακτική εμπειρία, η εξειδίκευση στο γνωστικό αντικείμενο που επιθυμούν να διδάξουν, οι συναφείς με το αντικείμενο μεταπτυχιακοί τίτλοι σπουδών, η απόδοση, η συνέπεια και το επίπεδο συνεργασίας στην περίπτωση προηγούμενης συνεργασίας με το ΙΕΚ και κοινωνικά κριτήρια.
Καλόγηρος Βασίλειος
