Αναρτήθηκε στο διαδίκτυο προς δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης για την επιλογή των προϊσταμένων που μεταξύ των άλλων προβλέπει γραπτές εξετάσεις . Ήδη ξεκίνησε η υποβολή των πρώτων σχολίων επί των άρθρων με τα περισσότερα εξ αυτών να αφορούν το πρώτο άρθρο που αναφέρεται στο ποιοι έχουν δικαίωμα να διεκδικήσουν θέσεις προϊσταμένων ενώ μεταξύ των άλλων καθορίζεται και ο τρόπος επιλογής τους.
Σύμφωνα με το εισαγωγικό κείμενο του Υπουργείου σκοπός της μεταρρύθμισης αυτής είναι να επιλέγονται οι καταλληλότεροι «μάνατζερς» για κάθε συγκεκριμένη θέση ευθύνης. Για να διασφαλιστεί η αντικειμενικότητα στο νέο σύστημα, προβλέπεται η ουσιαστική εμπλοκή του ΑΣΕΠ σε όλα τα στάδια της διαδικασίας. Παράλληλα, όλα τα στάδια (προφίλ θέσης, κριτήρια αξιολόγησης, αποτελέσματα γραπτών εξετάσεων και συνέντευξης) θα αναρτώνται σε πραγματικό χρόνο στο διαδίκτυο. Οι γραπτές εξετάσεις θα διενεργούνται με τις ίδιες δικλείδες διαφάνειας όπως ακριβώς και οι πανελλαδικές εξετάσεις για την εισαγωγή σε ΑΕΙ και ΤΕΙ.
Καινοτόμο στοιχείο του νέου συστήματος αποτελεί και το γεγονός ότι στις διαδικασίες αξιολόγησης πέραν των εκπροσώπων του ΑΣΕΠ και του Δημοσίου, θα συμμετέχουν και επιλεγμένα στελέχη του ιδιωτικού τομέα ως αξιολογητές. Τα στελέχη αυτά θα προτείνονται από το ΑΣΕΠ και θα έχουν πιστοποιηθεί σχετικά. Αυτή η καινοτομία εισάγεται κυρίως για να μεταφέρεται σχετική τεχνογνωσία στη διαχείριση ανθρώπινου δυναμικού από τον ιδιωτικό τομέα στο κράτος. Επιπλέον όμως συμβάλλει και στην περαιτέρω διασφάλιση της διαφάνειας και της αντικειμενικότητας της διαδικασίας. Σύμφωνα με το άρθρο 2 στο Ειδικό Συμβούλιο Επιλογής Προϊσταμένων θα συμπεριλαμβάνεται και ένας ιδιώτης – εμπειρογνώμονας σε θέματα διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού και διοίκησης.
Ως ιδιώτες-εμπειρογνώμονες νοούνται και πρώην Σύμβουλοι του ΑΣΕΠ ή άλλων ανεξάρτητων αρχών, συνταξιούχοι δικαστικοί ή ανώτατοι δημόσιοι λειτουργοί, καθώς και προσωπικότητες εγνωσμένου κύρους, με αυξημένη επιστημονική κατάρτιση και εμπειρία στα αντικείμενα των προκηρυσσόμενων θέσεων. Με απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, κατόπιν γνώμης του Προέδρου του ΑΣΕΠ, ρυθμίζεται κάθε θέμα που αφορά στη δημιουργία του μητρώου στο οποίο εγγράφονται οι ιδιώτες-εμπειρογνώμονες και όλοι οι προϊστάμενοι Γενικών Διευθύνσεων και Διευθύνσεων που επιλέγονται με τις διατάξεις του παρόντος, ιδίως διαδικασία εγγραφής στο μητρώο, απαιτούμενη ιδιότητα και τεχνογνωσία, διαδικασία επιμόρφωσης αυτών και πιστοποίησή τους, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.
Όπως προειπώθηκε όσοι πληρούν τις προϋποθέσεις για τη διεκδίκηση θέσης προϊσταμένου θα εξετάζονται γραπτώς. Οι εξετάσεις διεξάγονται ετησίως και έχουν ισχύ για 5 χρόνια.Ως ημερομηνία λήξης της ισχύος του αποτελέσματος της γραπτής εξέτασης λογίζεται η 31η Δεκεμβρίου του έτους κατά το οποίο συμπληρώνεται η πενταετία. Η βάση είναι το 50 ενώ η ανώτατη βαθμολογία είναι το 100. Το Α.Σ.Ε.Π. καταρτίζει πίνακα με φθίνουσα σειρά κατάταξης των υποψηφίων βάσει της βαθμολογίας που έλαβαν κατά το στάδιο της γραπτής εξέτασης. Στον πίνακα των επιτυχόντων υποψηφίων εγγράφονται όσοι υποψήφιοι καλούνται στο επόμενο στάδιο της συνέντευξης
Όπως ορίζεται στο σχέδιο νόμου η γραπτή εξέταση διενεργείται από το Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ) και δύναται να έχει τη μορφή:
α) ερωτήσεων με απαντήσεις πολλαπλών επιλογών σε θέματα διακρίβωσης των γνώσεων του υποψηφίου για το νομοθετικό πλαίσιο της διοικητικής δράσης στο Δημόσιο (Υπαλληλικός Κώδικας, Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας, κανονισμοί προμηθειών κ.λπ.) και για τις γενικές αρχές οργάνωσης και διοίκησης, καθώς και σε θέματα διακρίβωσης των γενικών γνώσεων και δεξιοτήτων του υποψηφίου (επικαιρότητα, συνθετική και αναλυτική σκέψη, κ.λπ.) ή/και
β) ερωτήσεων με απαντήσεις ελεύθερης ανάπτυξης σε θέματα άσκησης διοίκησης και δημόσιας πολιτικής. Ειδικότερα, για τους Προϊσταμένους Γενικής Διεύθυνσης η γραπτή εξέταση συνίσταται στην επεξεργασία διοικητικού θέματος που στόχο έχει τη διακρίβωση της συνθετικής και αναλυτικής σκέψης του υποψηφίου καθώς και την ικανότητα ηγεσίας.
Η γραπτή εξέταση για την πλήρωση θέσεων προϊσταμένων Γενικής Διεύθυνσης και Διεύθυνσης δύναται να διεξάγεται λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τα χαρακτηριστικά της προκηρυσσόμενης θέσης βάσει του περιγράμματος θέσεως εργασίας i) ανά προκηρυσσόμενη θέση, ii) ανά Υπουργείο/ δημόσια υπηρεσία, iii) ανά ομάδα θέσεων, εφόσον έχουν όμοιες ή παρεμφερείς αρμοδιότητες, εφεξής νοούμενες κατά τις διατάξεις του παρόντος Κώδικα ως οριζόντιες θέσεις ευθύνης.
Το ανώτατο όριο βαθμολογίας της γραπτής εξέτασης ορίζεται στις εκατό (100) μονάδες και η βάση στις πενήντα (50) μονάδες. Το Α.Σ.Ε.Π. καταρτίζει πίνακα με φθίνουσα σειρά κατάταξης των υποψηφίων βάσει της βαθμολογίας που έλαβαν κατά το στάδιο της γραπτής εξέτασης. Στον πίνακα των επιτυχόντων υποψηφίων εγγράφονται όσοι υποψήφιοι καλούνται στο επόμενο στάδιο της συνέντευξης κατά τα οριζόμενα στην παρ. 3.1. του παρόντος άρθρου καθώς επίσης και οι ισοβαθμήσαντες με τον τελευταίο επιτυχόντα υποψήφιο του οικείου πίνακα.
Με απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, ύστερα από γνώμη του Προέδρου του Α.Σ.Ε.Π., ρυθμίζονται τα ειδικότερα θέματα που αφορούν στο στάδιο της γραπτής εξέτασης, ιδίως το γενικό πλαίσιο του περιεχομένου της γραπτής εξέτασης, η διαδικασία, ο τρόπος διεξαγωγής, ο συντελεστής βαρύτητας ανάλογα με τη μορφή της εξέτασης, πλημμέλειες κατά τη διαδικασία, αναβαθμολόγηση, εξαγωγή αποτελεσμάτων και δημοσιοποίηση/ ανάρτηση αυτών, επιτυχόντες, αποτυχόντες, δικαίωμα συμμετοχής και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια.
Μετά τις εξετάσεις ακολουθεί το στάδιο της δομημένης συνέντευξης που διενεργείται από το αρμόδιο Συμβούλιο Συνέντευξης Προϊσταμένων. Στο στάδιο αυτό της επιλογής καλείται / εξετάζεται αριθμός υποψηφίων πολλαπλάσιος των προκηρυσσόμενων θέσεων, όπως συγκεκριμένα ορίζεται στην οικεία προκήρυξη, βάσει της φθίνουσας σειράς κατάταξης των υποψηφίων με βάση τη βαθμολογία που έλαβαν στη γραπτή εξέταση. Ο αριθμός υποψηφίων που καλείται σε συνέντευξη είναι τουλάχιστον τριπλάσιος του αριθμού των προκηρυσσόμενων θέσεων. Σε περίπτωση που δεν πληρούται η ανωτέρω προϋπόθεση, καλείται όσος αριθμός επιτυχόντων υποψηφίων υπάρχει.
Σκοπός της δομημένης συνέντευξης είναι να μορφώσει γνώμη για την προσωπικότητα, την ικανότητα και την καταλληλότητα του υποψηφίου για την άσκηση των καθηκόντων της θέσης ευθύνης για την οποία κρίνεται. Κατά το στάδιο αυτό λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία του προσωπικού μητρώου του υπαλλήλου, όπως αποτυπώνονται στο βιογραφικό σημείωμα του υποψηφίου και η αίτηση δήλωσης ενδιαφέροντος/υποψηφιότητας.
Περιεχόμενο της δομημένης συνέντευξης αποτελούν οι ακόλουθες θεματικές ενότητες:
α. Ποιότητα της υπηρεσιακής δραστηριότητας του υποψηφίου με βάση το περιεχόμενο του βιογραφικού σημειώματος και την αίτηση δήλωσης ενδιαφέροντος/ υποψηφιότητας.
β. Η γνώση του αντικειμένου του φορέα, της οργάνωσης και λειτουργίας της δημόσιας διοίκησης γενικότερα.
γ. Οι διοικητικές ικανότητες του υποψηφίου να προγραμματίζει, να συντονίζει, να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες, να λαμβάνει αποτελεσματικές αποφάσεις και να διαχειρίζεται κρίσεις, ιδίως:
i) Ικανότητες που σχετίζονται με το στρατηγικό τρόπο σκέψης (ανάπτυξη στρατηγικού οράματος και προνοητικής προσέγγισης, αναλυτική σκέψη και επίλυση προβλημάτων, λήψη αποφάσεων)
ii) Ικανότητες που σχετίζονται με τη διαχείριση ανθρώπων και πόρων (ηγεσία, κατανομή πόρων-ανάθεση έργων, επικοινωνία και πειθώ, διαχείριση συγκρούσεων, υποκίνηση και ανάπτυξη άλλων)
iii) Ικανότητες που σχετίζονται με τα αποτελέσματα (πρωτοβουλία και ανάπτυξη δεξιοτήτων, προγραμματισμός, ιεράρχηση προτεραιοτήτων, συντονισμός και έλεγχος.
iv) Ικανότητες που σχετίζονται με τη διαχείριση αλλαγών (προσαρμοστικότητα και ευελιξία, διαχείριση κρίσεων, ανάληψη πρωτοβουλιών, δημιουργικότητα)
Η κάθε ενότητα βαθμολογείται από κάθε μέλος του αρμοδίου Συμβουλίου Συνέντευξης ξεχωριστά με ακέραιο ή με προσέγγιση δεκάτου βαθμού σε ειδικό προς το σκοπό αυτό έντυπο, το οποίο καταρτίζεται από το Υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Η τελική βαθμολογία προκύπτει από το μέσο όρο της βαθμολογίας των διενεργούντων τη συνέντευξη. Ο μέσος όρος εξάγεται με προσέγγιση εκατοστού. Το περιεχόμενο της συνέντευξης καταγράφεται συνοπτικά σε πρακτικό κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του αρμόδιου προς τούτου συλλογικού οργάνου, χωρίς την παράλειψη κρίσιμων και ουσιαστικών σημείων συμπεριλαμβανομένης και της αιτιολογίας της τελικής βαθμολογίας που έλαβε ο υποψήφιος από το αρμόδιο συμβούλιο συνέντευξης προϊσταμένων. Αναπόσπαστο μέρος του πρακτικού αποτελεί το ειδικό έντυπο συνέντευξης.
Το ανώτατο όριο βαθμολογίας της συνέντευξης ορίζεται στις εκατό (100) μονάδες και η βάση στις πενήντα (50) μονάδες. Ανάλογα με το επίπεδο θέσης ευθύνης οι συντελεστές βαρύτητας διαμορφώνονται ανά ενότητα ως εξής:
α) Προϊστάμενοι Γενικής Διεύθυνσης: 20 -30 – 50 μονάδες αντίστοιχα ανά ενότητα
β) Προϊστάμενοι Διεύθυνσης: 20 – 40 – 40 μονάδες αντίστοιχα ανά ενότητα
γ) Προϊστάμενοι Τμήματος: 20 – 50- 30 μονάδες αντίστοιχα ανά ενότητα
Η ανωτέρω βαθμολόγηση γίνεται με ακέραιο ή δεκαδικό με προσέγγιση δεκάτου βαθμού.
Στη συνέντευξη δύνανται να παρίστανται αυτοπροσώπως και οι λοιποί συνυποψήφιοι.Με απόφαση του Υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης κατόπιν γνώμης του Α.Σ.Ε.Π., ρυθμίζονται ειδικότερα θέματα καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια που αφορά στην δομημένη συνέντευξη, ιδίως καθορίζεται η διαδικασία διεξαγωγής της συνέντευξης, ο τρόπος πρόσκλησης και εξέτασης των υποψηφίων για συνέντευξη, δημοσιότητα της πρόσκλησης.
Καλόγηρος Βασίλειος
