Ολοκληρώθηκε έρευνα από τη Διεύθυνση Οικονομικής Αστυνομίας, για τη δράση κυκλώματος που ενέχεται σε κακουργηματικές πράξεις σε βάρος του Ι.Κ.Α. και του Ελληνικού Δημοσίου, μέσω εικονικών ασφαλίσεων εργαζομένων, από επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα.
Για την εμπλοκή τους στη συγκεκριμένη υπόθεση κατηγορούνται συνολικά δεκαοκτώ άτομα, δεκαπέντε άνδρες και τρεις γυναίκες, ηλικίας από 22 έως 67 ετών.
Σε βάρος τους σχηματίσθηκε δικογραφία κακουργηματικού χαρακτήρα, για τα - κατά περίπτωση - αδικήματα της απάτης κατ' επάγγελμα ή κατά συνήθεια, της πλαστογραφίας, της παράβασης της φορολογικής νομοθεσίας, της νομοθεσίας περί καταχραστών του Δημοσίου και άλλα συναφή αδικήματα.
Ειδικότερα, διαπιστώθηκε ότι από διάφορα φυσικά και νομικά πρόσωπα ασφαλίζονταν παράνομα εργαζόμενοι, οι οποίοι στην πραγματικότητα απασχολούνταν από άλλους εργοδότες ή και δεν εργάζονταν καθόλου.
Σε όλες τις περιπτώσεις αυτές, σύμφωνα με στοιχεία του Ι.Κ.Α., δεν καταβλήθηκαν ασφαλιστικές εισφορές, με συνέπεια να προκληθεί μεγάλη οικονομική ζημία στο Ίδρυμα.
Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της αστυνομικής έρευνας – προανάκρισης προέκυψαν τα εξής:
Από το έτος 2010 έως το 2013 «στήθηκε» από ορισμένους εκ των κατηγορουμένων και λειτούργησε «μηχανισμός» εικονικών ασφαλίσεων εργαζομένων, με κύριο συμμέτοχο και συνδετικό κρίκο έναν 54χρονο, λογιστή.
Τα μέλη του κυκλώματος δρούσαν οργανωμένα και χρησιμοποιούσαν συγκεκριμένη μεθοδολογία (modus operandi), σε συνδυασμό με ιδιαίτερα τεχνάσματα και πρακτικές, προκειμένου να αποπροσανατολίζουν ή/και να δυσχεραίνουν τις έρευνες και τους ελέγχους των διωκτικών Αρχών.
Ενδεικτικά, στο πλαίσιο της παράνομης δράσης τους, συστάθηκαν εξ αρχής εικονικές επιχειρήσεις, ενώ μεταβιβάστηκαν σε πρόσωπα, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν ως «αχυράνθρωποι», επιχειρήσεις οι οποίες προϋπήρχαν, αλλά ουσιαστικά δεν λειτούργησαν.
Μέσω ενός δαιδαλώδους δικτύου αλληλοεπικάλυψης, το οποίο διαχειριζόταν ο 54χρονος λογιστής, οι 5 εμπλεκόμενες επιχειρήσεις, που δραστηριοποιούνται στο χώρο του εμπορίου ξυλείας, των ειδών υγιεινής, των βιβλίων, των ενδυμάτων και των καλλυντικών, ασφάλιζαν εικονικά προσωπικό άλλων επιχειρήσεων, μεμονωμένα ή κατά περίπτωση
Όπως προέκυψε, επρόκειτο κυρίως για εργαζόμενους, οι οποίοι στην πραγματικότητα απασχολήθηκαν από διάφορες εταιρείες καθαρισμών, καθώς και από δίκτυο γυμναστηρίων.
Με αυτή τη διαδικασία, οι πραγματικοί εργοδότες των υπαλλήλων απαλλάχθηκαν από την υποχρέωση ασφάλισης του προσωπικού τους και από την καταβολή εισφορών, μετακυλίοντας αυτή την υποχρέωση στις επιχειρήσεις, που ασφάλιζαν εικονικά προσωπικό. Οι εν λόγω εικονικές επιχειρήσεις, όπως διαπιστώθηκε, ουδέποτε κατέβαλαν τις οφειλές ή κατέβαλαν ελάχιστο τμήμα αυτών.
Όσον αφορά στη δράση των συμμετεχόντων στο κύκλωμα, στον τομέα απασχόλησης και ασφάλισης καθαριστών, διαπιστώθηκε ότι πλαστογράφησαν υπογραφές υπαλλήλων και κατέθεσαν στις αρμόδιες υπηρεσίες έγγραφα με ψευδή στοιχεία εργοδοτών. Χαρακτηριστικό είναι ότι προσέλαβαν γυμναστές σε εταιρεία ειδών υγιεινής, οικοδόμους σε εταιρεία εμπορίας βιβλίων, κομμωτές σε εταιρεία εμπορίας ετοίμων ενδυμάτων, καθαριστές σε εταιρεία εμπορίου ξυλείας, κ.α.
Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες τα ιδιαίτερα τεχνάσματά τους γίνονταν αντιληπτά, από τους αρμοδίους υπαλλήλους του Ι.Κ.Α. και αναστελλόταν η δυνατότητα ασφάλισης εργαζομένων, μέσω υποβολής αναλυτικών περιοδικών δηλώσεων, οι συμμετέχοντες στο κύκλωμα μεθοδευμένα «μετέφεραν» μεγάλο μέρος του εικονικά ασφαλισμένου προσωπικού, στην επόμενη επιχείρηση, η οποία για τον ίδιο σκοπό είχε εξαρχής ιδρυθεί ή είχε μεταβιβασθεί, ως πηγή διοχέτευσης εικονικών ασφαλίσεων κ.ο.κ.
Επιπλέον, οι εμπλεκόμενες εταιρείες δεν αρκούνταν μόνο στα κέρδη, που απέκτησαν παρανόμως από την αποφυγή καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, αλλά μεγιστοποιούσαν τα κέρδη τους σε βάρος των εργαζομένων, από την μη καταβολή δεδουλευμένων.
Όπως προέκυψε από την έρευνα, σε μεγάλο αριθμό εργαζομένων οι οποίοι απασχολήθηκαν ως καθαριστές, οι «υπεύθυνοι» δεν τους κατέβαλαν μισθούς, επιδόματα και δώρα που δικαιούνταν. Έπειτα από πιέσεις των εργαζομένων τούς πλήρωναν ελάχιστα χρήματα, τα οποία δεν αντιστοιχούσαν στην πραγματική τους εργασία, ενώ τους υπόσχονταν ψευδώς ότι στο μέλλον θα τους εξοφλήσουν.
Με την τακτική αυτή οι κατηγορούμενοι απέφευγαν, εκτός των άλλων, να καταβάλλουν τους προβλεπόμενους φόρους μισθωτών υπηρεσιών κ.λπ., ενώ διαπιστώθηκαν και περαιτέρω παραβάσεις της ασφαλιστικής και εργατικής νομοθεσίας, σε βάρος των εργαζομένων.
Οι εργαζόμενοι, λόγω της ακύρωσης των ενσήμων εικονικής ασφάλισης, απώλεσαν δικαιώματα ως προς παροχές, συνταξιοδότηση κ.α. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση 58χρονης καθαρίστριας, η οποία απασχολήθηκε από συνεργείο καθαρισμού και ασφαλίσθηκε εικονικά. Όπως διαπιστώθηκε, οι υπεύθυνοι της οφείλουν δεδουλευμένα, επιδόματα κ.λπ., ενώ ακυρώθηκαν τα ένσημά της (λόγω της εικονικής ασφάλισης), με συνέπεια όχι μόνο να διακοπεί η προσωρινή της σύνταξη, αλλά και να μην μπορεί πλέον να συνταξιοδοτηθεί, λόγω έλλειψης ενσήμων.
Στην περίπτωση των εργαζομένων γυμναστών, που ασφαλίσθηκαν εικονικά από τις επιχειρήσεις εμπορίου ξυλείας και ειδών υγιεινής και στη συνέχεια από γυμναστήριο, το οποίο είχε κλείσει, διαπιστώθηκε ότι στην πραγματικότητα απασχολήθηκαν από επιχείρηση η οποία διατηρεί δίκτυο δέκα γυμναστηρίων σε όλη την Ελλάδα από το 2011, και η οποία λειτουργούσε χωρίς να ασφαλίζει προσωπικό. Οι οφειλές της συγκεκριμένης επιχείρησης στο Ι.Κ.Α. ανέρχονται στο ποσό των 780.898,07 ευρώ, οι οποίες καταλογίστηκαν κατόπιν ελέγχου από το Ι.Κ.Α. και αυτεπάγγελτης απογραφής.
Όσον αφορά στον 54χρονο λογιστή, ο οποίος κατείχε κεντρικό ρόλο στο κύκλωμα, αποκομίζοντας ανάλογο περιουσιακό όφελος, διαπιστώθηκε επίσης ότι είναι στέλεχος, οικονομικός διευθυντής, διευθυντής προσωπικού και λογιστής της προαναφερόμενης αλυσίδας γυμναστηρίων.
Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι στις εικονικές επιχειρήσεις, εμφανίζονταν ως διαχειριστές ή ιδιοκτήτες (υπεύθυνοι για τη μη καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών στο Ι.Κ.Α.) αλλοδαποί ή φυσικά και νομικά πρόσωπα, τα οποία κατά το παρελθόν είχαν συνεργαστεί μεταξύ τους ή συμμετείχαν από κοινού σε άλλες επιχειρήσεις ή είχαν, ως λογιστή, τον ίδιο τον 54χρονο κατηγορούμενο.
Χαρακτηριστικά επισημαίνεται ότι η επιχείρηση εμπορίας ενδυμάτων, από την οποία ασφαλίσθηκε εικονικά προσωπικό το 2012, τελεί υπό πτώχευση από τον Φεβρουάριο του 2009. Ο εμπλεκόμενος λογιστής ήταν μέλος της επιχείρησης κατά το παρελθόν και είχε τους κωδικούς ηλεκτρονικής υποβολής αναλυτικών περιοδικών δηλώσεων στο Ι.Κ.Α.
Από τη Διεύθυνση Οικονομικής Αστυνομίας διενεργήθηκαν έρευνες σε γραφεία εμπλεκομένων επιχειρήσεων, κατά τις οποίες βρέθηκε και κατασχέθηκε πλήθος αποδεικτικών στοιχείων, που αφορούν στην εικονική ασφάλιση, αλλά και την πραγματική απασχόληση των εργαζομένων. Επίσης από ελέγχους που διενεργήθηκαν σε δηλωθείσες έδρες ορισμένων από τις επιχειρήσεις, δεν διαπιστώθηκε η ύπαρξη ή η λειτουργία αυτών.
Από τη δράση του κυκλώματος εκτιμάται ότι προκλήθηκε ζημία σε βάρος του Ι.Κ.Α., που αφορά μη απόδοση ασφαλιστικών εισφορών, ύψους 5.000.000 ευρώ περίπου. Επίσης, οι εκκρεμείς οφειλές των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων προς την Εφορία (Φ.Π.Α. κ.α.) ανέρχονται στο ποσό των 7.800.000 ευρώ περίπου.
Η δικογραφία που σχηματίσθηκε για τη συγκεκριμένη υπόθεση με τα αποτελέσματα της έρευνας, έχει υποβληθεί στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών.
