«Έζησαν μια κόλαση επί της Γης»
Οι Έλληνες εβραίοι κρατούμενοι στο Άουσβιτς είχαν μια «μοναδική μοίρα», έζησαν μια «κόλαση επί της Γης» και οι ιδιαιτερότητες τους ελαχιστοποίησαν τις πιθανότητες επιβίωσης τους, ενώ η ιστορία τους παρέμεινε άγνωστη για χρόνια, τόνισε ο καθηγητής Εβραϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Τέξας και επικεφαλής ιστορικός στο Ινστιτούτο για το Ολοκαύτωμα «Shem Olam» του Ισραήλ, Gideon Greif.
Η τοποθέτηση του καθηγητή του Πανεπιστημίου του Τέξας έγινε κατά την παρουσίαση στην παρουσίαση του βιβλίου του Γιώργου Πηλιχού, υπό τον τίτλο «Άουσβιτς - Έλληνες - Αριθμός Μελλοθανάτου», χθες βράδυ στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης.
«Οι Έλληνες εβραίοι κρατούμενοι, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, είχαν διάφορα στοιχεία που τους κάνουν μοναδικούς και διαφορετικούς σε σχέση με όλους τους άλλους κρατούμενους, είχαν μια μοναδική μοίρα. Έζησαν μια κόλαση επί της Γης.»
«Για να μπορέσουν να επιβιώσουν θα έπρεπε να μιλούν γερμανικά, πολωνέζικα - και τα γίντις θα βοηθούσαν - αλλά μιλούσαν μόνο ελληνικά ή Λαντίνο. Αυτό τους απομόνωνε από τους άλλους κρατουμένους και δε μπορούσαν να μιλήσουν ούτε με τους γερμανούς φρουρούς. Δε μπορούσαν να εκτελέσουν τις διαταγές, κι αυτό τους έβαζε σε μεγάλο κίνδυνο. Είχαν διαφορετική νοοτροπία και προκαλούσαν την κτηνώδη αντιμετώπιση από τους φρουρούς. Δε καταλάβαιναν τους άγραφους νόμους του στρατοπέδου, τις συνθήκες, ήταν άνθρωποι φιλικοί , έπρεπε να είσαι πονηρός για να επιβιώσεις στο Άουσβιτς. Ελαχιστοποίησαν έτσι τις δυνατότητες τους να επιβιώσουν» είπε ο κ. Gideon Greif και πρόσθεσε:
«Η έκδοση αυτή είναι μια θετική συνεισφορά στην μνήμη των Ελλήνων εβραίων που υπέφεραν τόσο πολλά μαρτύρια και εκτελέστηκαν από τους ναζί. Οι εβραίοι της Ελλάδας αξίζουν μια τέτοια γραπτή πηγή και μια τέτοια ιστορική τεκμηρίωση γιατί έτσι δε θα τους ξεχάσουν εύκολα.»
«Επί χρόνια ήταν πλήρης η άγνοια για τους έλληνες εβραίους στην ιστορία. Ήταν σχεδόν άγνωστη η ελληνική παρουσία στο Μπιρκενάου. Ακόμη και μορφωμένοι άνθρωποι αγνοούν αυτή την πτυχή της ιστορίας, αυτή η πτυχή προκαλεί αυτή την αφόρητη αδικία. Βρισκόμαστε, εδώ, με τον Πηλιχό για να τη διορθώσουμε» είπε ο κ. Gideon Greif.
«Η Τελική Λύση στην Ελλάδα οδήγησε στην πλήρη καταστροφή της ελληνικής εβραϊκής κοινότητας που ανθούσε στην Ελλάδα για πολλές γενιές. Μέσα σε λίγους μήνες εξολοθρεύτηκε όλη η κοινότητα», συνέχισε ο κ. Gideon Greif και σημείωσε:
«Η έκδοση αυτή αποτελεί ένα ορόσημο και απόδοση μνήμης στους άνδρες, τις γυναίκες και τα παιδιά που εξοντώθηκαν γιατί γεννήθηκαν εβραίοι. Ο Γιώργος Πηλιχός θέλει να μειώσει αυτό το κενό που υπάρχει στην ελληνική ιστοριογραφία, εμπλουτίζει τη γνώση για τους έλληνες εβραίους στο Άουσβιτς και μας αποκαλύπτει τι συνέβη, στο διάστημα μεταξύ 1943 και 1945, στο Άουσβιτς. Τον ευγνωμονούμε γιατί εκπροσωπεί τη φωνή χιλιάδων ελλήνων εβραίων που δε μπορούν να μιλήσουν, παραμένουν σιωπηλοί, ο συγγραφέας είναι η φωνή τους».
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στη Διεθνή Συμμαχία για τη μνήμη του Ολοκαυτώματος και Ειδικός Γραμματέας Πολιτιστικής και Θρησκευτικής Διπλωματίας Ευστάθιος Λιανός Λιάντης επισήμανε τη δομή του βιβλίου του Γ. Πηλιχού, των ενοτήτων του, τα στοιχεία που παρουσιάζονται για τα τάγματα θανάτου, τη δομή του Άουσβιτς, την οργανωτική λειτουργία του, τα έγγραφα για την «Τελική Λύση», τα αρχεία με τα στοιχεία των θυμάτων, κ.ά.
«Σύμφωνα με τα αρχεία του Άουσβιτς, έφτασαν εκεί, 55.577 άνθρωποι από διάφορες περιοχές της χώρας. Από αυτούς, 42.561 θανατώθηκαν αμέσως μόλις έφτασαν στο στρατόπεδο. Από τους 13.016 που κρίθηκαν ικανοί για δουλειά επέζησαν γύρω στους 1.800, όπως δείχνουν οι αριθμοί εισαγωγής και οι αριθμοί βραχίονα που έδωσε το στρατόπεδο» τόνισε ο κ. Λιανός Λιάντης.
Στην ιστορία του ηρωικού μητροπολίτη Ζακύνθου, επί κατοχής, ο οποίος αρνήθηκε να δώσει έστω ένα όνομα, «παρά μόνο το δικό του», στη λίστα των εβραίων κατοίκων του νησιού που του ζήτησαν οι δυνάμεις κατοχής, αναφέρθηκε ο μητροπολίτης Δωδώνης Χρυσόστομος.
Ο μητροπολίτης Χρυσόστομος της Ζακύνθου τη διηγήθηκε ο ίδιος στον σημερινό μητροπολίτη Δωδώνης, όταν σε ηλικία δεκαπέντε χρονών ο τελευταίος πήγε στο νησί ως κλητήρας στη μητρόπολη.
«Η μικρά Ζάκυνθος έχει μηδέν θύματα στο Άουσβιτς» είχε πει ο τότε μητροπολίτης Ζακύνθου στον σημερινό μητροπολίτη Δωδώνης. «Όλοι προσπάθησαν εκείνη την εποχή άλλοι, πολλοί, άλλοι λιγότερο, όμως ο Χρυσόστομος για όλους. Γλύτωσε τους εβραίους της Ζακύνθου, διακόσιους εξήντα περίπου» πρόσθεσε ο μητροπολίτης Δωδώνης.
Ανέφερε μάλιστα ότι ο κατοχικός δήμαρχος του νησιού ζήτησε από τον μητροπολίτη Χρυσόστομο - όταν του εξομολογήθηκε την πρόθεση του - να προσθέσει και το δικό του όνομα κάτω από αυτό του μητροπολίτη σε αυτή τη λίστα, παρότι ο δήμαρχος ήταν διορισμένος από την κατοχική κυβέρνηση.
«Σεβασμιότατε, μου επιτρέπετε να βάλω και εγώ τη δική μου υπογραφή;» τον είχε ρωτήσει ο δήμαρχος. «Βεβαίως, Λουκά μου» είχε αποκριθεί ο ηρωικός δεσπότης.
«Ας ακούσουμε το μήνυμα του Πατριάρχη μας» κατέληξε ο μητροπολίτης Δωδώνης , παραπέμποντας στο βιντεοσκοπημένο μήνυμα του κ. Βαρθολομαίου που είχε προβληθεί νωρίτερα και την τοποθέτηση του κατά του ρατσισμού και του φυλετισμού και χαιρέτισε στα εβραϊκά το κοινό.
Μιλώντας για το έργο του, ο επιμελητής και συγγραφέας της έκδοσης Γιώργος Πηλιχός υπογράμμισε ότι η ιδέα ξεκίνησε όταν ως υπουργός Εξωτερικών, η Ντόρα Μπακογιάννη του ανέφερε ότι είχε παραχωρηθεί στο ελληνικό κράτος το μπλοκ 18 του Άουσβιτς για να στεγάσει εκεί μια έκθεση μνήμης. «Ας κάνουμε ένα λεύκωμα» της πρότεινε ο κ. Πηλιχός.
Από τότε, το 2007 και μετά το πέρας της υπουργικής θητείας της κυρίας Μπακογιάννη, ο συγγραφέας συνέχισε να εργάζεται αναζητώντας αρχεία, στοιχεία, επισκεπτόμενος πολλές φορές το Άουσβιτς και αναζητώντας στοιχεία σε μουσεία στις ΗΠΑ, στη Γερμανία, στη Θεσσαλονίκη, κ.ά.
«Το έργο δε θα είχε ολοκληρωθεί χωρίς την πνευματική και ηθική συμπαράσταση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, την εμπιστοσύνη του τότε προέδρου του ΚΙΣ Μωυσή Κωνσταντίνη και τώρα, δέκα χρόνια μετά, με την καθοριστική συμβολή του υπουργού Ψηφιακής Πολιτικής, Επικοινωνιών και Ενημέρωσης, Νίκου Παππά, τη χρηματοδότηση των ΕΛΤΑ και τη σύμφωνη γνώμη του Λεό Σαλτιέλ, του τωρινού προέδρου του ΚΙΣ» είπε ο κ. Πηλιχός.
«Θέλω να δείξω τι κάνει ο άνθρωπος στον άνθρωπο. Τα διδάγματα δεν είναι μονοσήμαντα για τον άνθρωπο και τη συμπεριφορά του. Αφορούν όλη την κοινωνία, πόσο συμμετέχει, πόσο και πώς κινητοποιείται, πόσο αντιστέκεται» συνέχισε ο κ. Πηλιχός και κατέληξε: «Τα μηνύματα αυτά είναι επίκαιρα και στις μέρες μας».
