Με γνωμοδότηση του ΚΑΣ
Σημαντικά μνημεία, που ως πρόσφατα δεν ανήκαν στον κηρυγμένο από το 1989 αρχαιολογικό χώρο της Μερέντας, βρίσκουν τη θέση τους στον αναθεωρημένο αρχαιολογικό «χάρτη» της περιοχής, ο οποίος πήρε πρόσφατα το «πράσινο φως» από το ΚΑΣ. Πρόκειται για την επέκταση των ορίων του αρχαιολογικού χώρου που είχε κηρυχθεί εξαιτίας των πλούσιων ευρημάτων της περιοχής, τα οποία χρονολογούνται από τους προϊστορικούς ως και τους μεταβυζαντινούς χρόνους, μαρτυρώντας τη μακραίωνη ιστορία της.
Όπως ειπώθηκε στη συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, η περιοχή προστατεύεται και με άλλα είδη κηρύξεων, όπως η ζώνη απολύτου προστασίας ορεινών όγκων στην οποία έχει ενταχθεί το όρος Μερέντα και το μεγαλύτερο μέρος του αρχαιολογικού χώρου.
Ωστόσο, η αναοριοθέτηση έρχεται να συμπληρώσει το καθεστώς προστασίας ενός τόπου, που βρίθει αρχαιοτήτων.
Τα νέα όρια περιλαμβάνουν αρχαιότητες που βρίσκονται εντός των ολυμπιακών εγκαταστάσεων (νέος Ιππόδρομος και Ολυμπιακό Ιππικό Κέντρο), όπως η αγροικία με τα 15 δωμάτια, που χρονολογείται μεταξύ τελών 4ου και αρχών 3ου αι. π. Χ. και ο ταφικός περίβολος του 4ου αι. π. Χ. (με επανάχρηση κατά τον 1ο αι. μ.Χ.) και τμήμα αρχαία οδού, τα οποία είναι σήμερα διατηρημένα και ορατά.
Επίσης, στον αναθεωρημένο αρχαιολογικό χώρο περιέρχονται και αρχαιότητες που ανήκουν στην ευρύτερη περιοχή (εκτός ολυμπιακών εγκαταστάσεων), όπως εκείνες που τεκμηριώνουν τον αρχαίο δήμο της Αγγελής, στη θέση Αγγελήσι, ονομασία που δείχνει τη διατήρηση της μνήμης. Η θέση αυτή βρίσκεται κοντά στον Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδας, επίσης πολύ σημαντικό μνημείο, καθώς τα νεότερα στοιχεία τον συνδέουν πιθανόν με την ύπαρξη ρωμαϊκής κρήνης, με παλαιοχριστιανική και βυζαντινή φάση, καθώς και με μια μεταβυζαντινή ζωγραφική του 18ου αιώνα, η οποία είναι σήμερα ορατή.
Οι ανασκαφές που έγιναν μεταξύ 2000-2004, στο πλαίσιο των εργασιών για τα ολυμπιακά έργα, καθώς και εκείνες που ακολούθησαν στο πλαίσιο άλλων μεγάλων έργων στην ευρύτερη περιοχή, ουσιαστικά αποκάλυψαν το κέντρο του αρχαίου δήμου Μυρρινούντος, ενός από τους πιο ισχυρούς οικονομικά δήμους της Αττικής και από τους πιο εύφορους.
Στις μυρτιές (μυρρίνες), εξάλλου, που ευδοκιμούσαν εκεί προέρχεται και η αρχαία ονομασία (Μυρρινούς), με τη Μερέντα να αποτελεί παραφθορά της. Στον νέο «χάρτη» εμπεριέχονται επίσης σημαντικά σπήλαια, μεταξύ των οποίων το σπήλαιο Χόνι Λάγκι (με ευρήματα από τις αρχές της νεότερης Νεολιθικής, την Υστεροελλαδική και την Υστερορωμαϊκή Εποχή) και το βάραθρο Τρύπα του Ληστή (με κεραμική από τη νεότερη και τελική Νεολιθική, τη Μυκηναϊκή και Ρωμαϊκή περίοδο).
Η Μερέντα, γνωστή ήδη από την αρχαιότητα, ήταν το μέρος που με την ομορφιά και τα «δώρα» της φύση της ενέπνευσε αρχαίους ποιητές και συγγραφείς, αλλά και νεότερους περιηγητές του 18ου αιώνα.
Είναι ο τόπος που «γέννησε» τη Φρασίκλεια και τον κούρο της Μερέντας, τα δυο αγάλματα της αρχαϊκής εποχής (γύρω στο 540 π. Χ.), που ανακαλύφθηκαν το 1972 το ένα δίπλα στο άλλο, σε κοινό αποθέτη, και σήμερα εκτίθενται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Είναι, επίσης, ο χώρος όπου αναδύθηκε η μαρμάρινη ανάγλυφη πλάκα με την παράσταση της κλοπής των όπλων του Φιλοκτήτη από τον Οδυσσέα και τον Διομήδη, κατά την ευριπίδεια εκδοχή. Ένα σημαντικό εύρημα, μοναδικό στην Ελλάδα, που εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Βραυρώνας.
