Κατά της σχετικής Υπουργικής Απόφασης έχουν προσφύγει η ΠΟΣΔΕΠ, καθηγητές ΑΕΙ και Κολέγια
Στο «μικροσκόπιο» της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας μπαίνει το καθεστώς αδειοδότησης, εγκατάστασης και λειτουργίας στην Ελλάδα παραρτημάτων αλλοδαπών, κρατικών ή ιδιωτικών, ΑΕΙ (μητρικά ιδρύματα), με τη μορφή νομικών προσώπων ειδικού σκοπού που καλούνται Νομικά Πρόσωπα Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (ΝΠΠΕ).
Το θέμα μπήκε στην κρίση του Ανώτατου Δικαστηρίου με αφορμή τις προσφυγές που κατέθεσαν, μεταξύ άλλων, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού ΑΕΙ (ΠΟΣΔΕΠ), Καθηγητές ΑΕΙ και Κολέγια που στρέφονται κατά της υπουργικής απόφασης που εκδόθηκε στο πλαίσιο των διατάξεων του νόμου 5094/2024, για την εγκατάσταση ιδιωτικών Πανεπιστημίων στην Ελλάδα. Οι προσφεύγοντες κάνουν λόγο για αντισυνταγματικές διατάξεις που στην ουσία τους υποβαθμίζουν τις εγγυήσεις του άρθρου 16 του Συντάγματος σχετικά με την εξασφάλιση της υψηλής ποιοτικής στάθμης της ανώτατης εκπαίδευσης και την κατοχύρωση της ακαδημαϊκής ελευθερίας. Από την πλευρά τους, τα Κολέγια υποστηρίζουν, μεταξύ άλλων, ότι ο ν. 5094/2024 στρεβλώνει την ήδη διαμορφωθείσα αγορά εκπαιδευτικών υπηρεσιών στη Χώρα, δημιουργώντας παρόχους δύο ταχυτήτων.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ενώπιον της Ολομέλειας διατυπώθηκαν τα νομικά επιχειρήματα όλων των πλευρών. Μεταξύ άλλων, σημειώθηκε ότι με την λειτουργία των ιδιωτικών Πανεπιστημίων στην Ελλάδα, οι καθηγητές των Κολεγίων θα γίνονται καθηγητές των ΑΕΙ και το επόμενο βήμα είναι να γίνουν μέλη του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου. Η συζήτηση εστιάστηκε και στην συνταγματική πρόβλεψη για δωρεάν παιδεία ενώ τονίστηκε ότι «το δωρεάν παιδεία θα γίνει επιχειρηματική παιδεία, οι φοιτητές θα είναι πελάτες και οι καθηγητές, ιδιωτικοί καθηγητές και όλα αυτά παρά το γεγονός ότι ο συνταγματικός νομοθέτης θέλησε μόνο Δημόσια Πανεπιστήμια». «Υπερέχει το δημόσιο συμφέρον» αναφέρθηκε χαρακτηριστικά από τους προσφεύγοντες οι οποίοι, μάλιστα, ζήτησαν να σταλεί σχετικό προδικαστικό ερώτημα στο ΔΕΕ.
Η απάντηση της άλλης πλευράς ήταν ότι το κρατικό μονοπώλιο στον τομέα της εκπαίδευσης έχει παύσει να υπάρχει πλέον λόγω της Ευρωπαϊκής Ένωσης με αποτέλεσμα να έχει ανοίξει ο δρόμος για εγκατάσταση αλλοδαπών Πανεπιστημίων στην Ελλάδα. Επιπλέον σημειώθηκε ότι ήδη τα αλλοδαπά Κολλέγια που λειτουργούν στην Ελλάδα παρέχουν πτυχία επαγγελματικών δικαιωμάτων, τα οποία απαιτούν πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Για να ενισχύσουν τα επιχειρήματα τους επικαλέστηκαν τους περίπου 40.000 Έλληνες που φοιτούν σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού και υποστήριξαν ότι σε καμία τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια δεν θίγουν την λειτουργία των κρατικών.
Η Ολομέλεια καλείται το επόμενο διάστημα να αποφασίσει, μεταξύ άλλων, εάν οι επίμαχες διατάξεις του ν. 5094/2024 είναι σύμφωνες με το άρθρο 16 του Συντάγματος, εάν παρακάμπτεται με τις ρυθμίσεις του νόμου αυτού η προβλεπόμενη στο άρθρο 110 του Συντάγματος διαδικασία συνταγματικής αναθεώρησης και εάν με τις διατάξεις αυτές καλύπτονται οι συνταγματικές απαιτήσεις για την ανώτατη τριτοβάθμια εκπαίδευση (ακαδημαϊκή ελευθερία, υπηρεσιακή κατάσταση διδακτικού προσωπικού των παραρτημάτων, κρατική εποπτεία, αυτοδιοίκηση). Επιπλέον, εάν η Ολομέλεια καταλήξει ότι το Σύνταγμα επιτρέπει μόνο αμιγώς κρατικό σύστημα ανώτατης εκπαίδευσης, τίθεται το ζήτημα αν έχει εφαρμογή, στην προκειμένη περίπτωση, το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, εν συνεχεία, αν ένα αμιγώς κρατικό σύστημα ανώτατης εκπαίδευσης είναι σύμφωνο με το ενωσιακό δίκαιο. Συναφώς, οι αιτούντες ζητούν την υποβολή προδικαστικού ερωτήματος στο ΔΕΕ.
Μαρία Ζαχαροπούλου
