Παπαζάχος: «Να σταματήσουν τα χολιγουντιανά τέρατα που ακούγονται»
Οι Κυκλάδες για ακόμα μια ημέρα ζουν στον ρυθμό του Εγκέλαδου, καθώς η σεισμική δραστηριότητα συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια της νύχτας της Τετάρτης προς Πέμπτη στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Αμοργού και Σαντορίνης.
Νέα ισχυρή σεισμική δόνηση 4,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ πραγματοποιήθηκε λίγο πριν τις 10 το πρωί με επίκεντρο τον θαλάσσιο χώρο νότια-νοτιοδυτικά της Αμοργού, ενώ είχε προηγηθεί στον ίδιο χώρο σεισμός 4,6 Ρίχτερ στις 7:51.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από τη 1 τα ξημερώματα σημειώθηκαν συνολικά 19 σεισμικές δονήσεις πάνω από 4 Ρίχτερ, οι οποίες έγιναν ιδιαίτερα αισθητοί, αναγκάζοντας πολλούς να πεταχτούν έντρομοι από τα κρεβάτια τους. Είχε προηγηθεί ισχυρή δόνηση μεγέθους 5,2 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στη Σαντορίνη και στην Αμοργό, στις 9:09 το βράδυ της Τετάρτης. Είναι ο ισχυρότερος σεισμός που έχει καταγραφεί στην περιοχή από το ξεκίνημα της σεισμικής έξαρσης, η οποία έχει προκαλέσει τη μεγάλη κινητοποίηση στις Αρχές.
Το κέντρο της Σαντορίνης έχει ερημώσει και ο κόσμος δεν μπορεί να ησυχάσει από τις συνεχιζόμενες σεισμικές δονήσεις. Σήμερα ήρθη το απαγορευτικό απόπλου, άρα τα δρομολόγια των πλοίων θα γίνουν για όσους επιθυμούν να φύγουν από το νησί ακτοπλοϊκώς.
Λέκκας: Μέχρι στιγμής το ανώτερο που περιμένουμε είναι 6 Ρίχτερ - Δεν υπάρχει ρήγμα στην Ίο
«Δυο βασικά στοιχεία τα οποία υπάρχουν για να παρακολουθήσουμε τη σεισμικότητα είναι τα μεγέθη και η συχνότητα. Μπορεί να έχουμε μικρή συχνότητα και μεγάλα μεγέθη, μπορεί να έχουμε μεγάλη συχνότητα και μικρά μεγέθη. Το γινόμενο αυτών των δυο πραγμάτων πάνω κάτω σταθερό, αν το παρακολουθήσουμε τις τελευταίες μέρες», επεσήμανε ο καθηγητής Σεισμολογίας και Γεωλογίας, Ευθύμιος Λέκκας, μιλώντας στην εκπομπή «Live You» του ΣΚΑΪ.
«Στη συνεδρίαση της πρώτης επιτροπής είχαμε πει αρχικά για 6,2 ανώτατο όριο σεισμικής δόνησης, που είχε όμως πολύ μικρή πιθανότητα, και στη συνέχεια χθες στη συνεδρίαση των επιτροπών το κατεβάσαμε στα 6, γιατί απομειώθηκε η ενέργεια που υπάρχει στο υπέδαφος. Έχει μικρύνει η περιοχή που υπάρχουν συσπάσεις, άρα φτάσαμε στα 6. Το Σάββατο που θα ξανακάνουμε την επιτροπή, μπορεί να φτάσει 5,8», όπως είπε ο κ. Λέκκας, για να υπογραμμίσει:
«Αυτήν τη στιγμή έχουμε 2 σενάρια. Το ένα είναι να συνεχίσουμε με αυτόν τρόπο και τις επόμενες μέρες ή να πάμε με έναν σεισμό 5,5 ή 5,8 Ρίχτερ για να αποσβεστεί πιο γρήγορα η διαδικασία. Δεν τίθεται θέμα μεγάλου σεισμού».
Παράλληλα, ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ ήταν κατηγορηματικός ως προς τα όσα λέγονται για τα ρήγματα. «Δεν υπάρχει ρήγμα στην Ίο. Σε αυτές τις καταστάσεις οι επαΐοντες πληθαίνουν. Ό,τι είναι να δώσει, θα δώσει η Άνυδρος. Αυτά που ακούμε από διάφορους ότι θα γίνει μεγάλη έκρηξη, ότι θα γίνει μεγάλος σεισμός 7,5, δεν είναι απόψεις συντεταγμένες και τεκμηριωμένες».
Παπαζάχος: Να σταματήσουν τα χολιγουντιανά τέρατα που ακούγονται – Το σενάριο των 6 ρίχτερ είναι πάνω στο τραπέζι
Στο Πρώτο Πρόγραμμα 91,6 και 105,8 και στην εκπομπή «Το GPS της Επικαιρότητας» μίλησε ο Κώστας Παπαζάχος, Καθηγητής Φυσικής Λιθόσφαιρας, Σεισμολογίας & Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής ΑΠΘ, αναφορικά με το πως εξελίσσεται το φαινόμενο των σεισμικών δονήσεων στις Κυκλάδες, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά το εξής «Το σενάριο των 6 ρίχτερ είναι πάνω στο τραπέζι. Όχι όμως, τα τέρατα του Χόλιγουντ που ακούγονται από την επιστημονική κοινότητα. Είμαι αισιόδοξος (…)».
Όπως και επισήμανε στη ραδιοφωνική εκπομπή της ΕΡΤ, «Η αλήθεια είναι ότι είμαι αισιόδοξος. Απλά το θέμα δεν είναι μόνο το επιστημονικό, όπως καταλαβαίνετε, αλλά είναι και το ανθρώπινο, το κοινωνικό και το ψυχολογικό (…)». Όσο για το αν απομακρύνεται ή μειώνεται το σενάριο για 6 ρίχτερ τόνισε «Το σενάριο για 6 ρίχτερ δεν μπορεί να φύγει από το τραπέζι. Οι υποψίες που υπήρχαν στην αρχή ήταν για μεγαλύτερα μήκη ρηγμάτων, τα οποία μπορούσαν να δώσουν σεισμούς στα 6 με 6,5. Αυτά ήταν τα πιο ανησυχητικά σενάρια που σαφώς έχουν δυσμενέστερες επιπτώσεις. Ένας σεισμός μεγέθους 6,5 έχει πολλαπλάσια ενέργεια μεγέθους σε σχέση με 6, παρόλο που φαίνονται κάτι το συγκρίσιμο. Το 6 λοιπόν, δεν νομίζω ότι υποχωρεί καθόλου (…). Αλλά αυτή τη στιγμή το δυσμενέστερο σενάριο στο μυαλό μας και στο μυαλό των μελών της επιτροπής παραμένει αυτό (…)».
Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια της συνομιλίας τους, ο Κώστας Παπαζάχος δεν παρέλειψε να τονίσει το εξής «Είναι γνωστό ότι οι σεισμοί μπορούν να προκαλέσουν κάποια αυξημένη υδροθερμική ροή στα ηφαίστεια. Η Μήλος για παράδειγμα, τον 4ο αιώνα είχε εγκαταλειφθεί από τους κατοίκους γιατί υπήρχαν έντονα τέτοια φαινόμενα πάνω στο νησί και σε πολλές περιπτώσεις που γίνονται σεισμοί τα ηφαίστεια εμφανίζουν αυξημένες ροές στα υδροθερμικά πεδία. Άλλο όμως, αυτό και άλλο η έκρηξη (…)».
Και συμπλήρωσε «Δεν υπάρχει λοιπόν, το σενάριο για έκρηξη λόγω του σεισμού (…). Σενάρια λοιπόν, επιτρέψτε μου, τύπου Χόλιγουντ ότι θα γίνει ένας μεγάλος σεισμός ας τα βγάλουμε από το μυαλό μας (…). Πρέπει να βασιζόμαστε στα στοιχεία που έχουμε και όχι σε στοιχεία και σε υποθέσεις που κάνει κανένας υποκειμενικά από το μυαλό του. Έχουμε πάρα πολλούς σεισμούς μεταξύ 4 και 5 και θα συνεχίσουμε έτσι και το επόμενο διάστημα (…)».
Καραστάθης: Είμαστε ακόμη στη μέση του δρόμου
«Η σεισμικότητα συνεχίζει με τους ίδιους ρυθμούς, όπως τις προηγούμενες ημέρες, έντονους ρυθμούς, έχουμε αρκετά υψηλό αριθμό σεισμών με μεγέθη άνω των 4» δήλωσε ο Διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Βασίλης Καραστάθης για τη σεισμική δραστηριότητα στις Κυκλάδες, μιλώντας στο ΕΡΤNews.
Για τον μεγαλύτερο σεισμό που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής ο κ Καραστάθης υπογράμμισε: «Είχαμε και ένα ακόμη σεισμό με μέγεθος 5,2, ο οποίος δεν μεταβάλει γενικώς ουσιαστικά τη γενική εικόνα».
«Ακόμη, δεν είμαστε σε θέση να πούμε ότι βλέπουμε κάποιο στοιχείο που θα οδηγεί στο ότι ολοκληρώνεται σιγά σιγά η ακολουθία. Είμαστε ακόμη στη μέση του δρόμου. Δεν έχουμε δει κάποια αραίωση, κάποιο σημάδι ότι βαίνει προς αποδρομή» τόνισε ο Διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου.
Γκανάς: Κυρίαρχο το καλό σενάριο της σμηνοσειράς – Είμαστε ένα βήμα πριν τη σταθεροποίηση
«Οι χθεσινοί σεισμοί και οι σημερινοί το βράδυ που μας πέρασε, δηλαδή όλη αυτή η σεισμικότητα εντάσσεται στο πλαίσιο της ακολουθίας της σμηνοσειράς. Δεν έχει αλλάξει η εκτίμησή μας ότι το καλό σενάριο, αυτό δηλαδή της σμηνοσειράς, το οποίο όμως είναι και το πιο αργό στο χρόνο, εξακολουθεί και παραμένει ως κυρίαρχο» τόνισε ο Γενικός Διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Θανάσης Γκανάς μιλώντας στην εκπομπή «Συνδέσεις».
«Σε ύφεση δεν είναι με τίποτα αυτό να το ξεκαθαρίσουμε. Υπάρχει μια εξέλιξη της ακολουθίας. Είμαστε προς τη σταθεροποίηση. Δηλαδή η κλιμάκωση η οποία υπήρχε βλέπουμε ότι αρχίζει και μειώνεται. Αυτή η ένταση, αρχίζει και μειώνεται, δεν έχει σταθεροποιηθεί ακόμα. Είμαστε ένα βήμα πριν τη σταθεροποίηση».
Στην ερώτηση τι θα θεωρήσει σταθεροποίηση ο κ. Γκανάς απάντησε «εάν σταματήσουν οι σεισμοί του μεγέθους 5 και οι σεισμοί αυτοί αρχίζουν και γίνονται 4, 3,5 και ούτω καθεξής».
Πρόσθεσε «δεν μπορούμε να αποκλείσουμε να γίνει και με ένα 5,3 γιατί είναι μια εξέλιξη πολύ δυναμική, όπως ρέει όλη αυτή η σμηνοσειρά, η γέννηση της σεισμικότητας οφείλεται σε μια ροή ηφαιστειακών ρευστών από την καλντέρα της Σαντορίνης προς το Κολούμπο και τώρα πηγαίνει προς την Άνυδρο. Έχει φτάσει στην Άνυδρο. Εκεί φαίνεται ότι δεν μπορεί να προχωρήσει βορειότερα, διότι υπάρχει ένας φλοιός εκεί, ο οποίος δεν έχει τάσεις υπολειπόμενες για να δώσει σεισμούς, διότι υπήρχε εκεί στην περιοχή ο μεγάλος σεισμός του 1956. Άρα έχει εντός εισαγωγικών, ας μου επιτραπεί η έκφραση, αδειάσει, οπότε έχει παραμείνει εκεί. Είναι σαν ένα φράγμα φανταστείτε που έχει σταματήσει πλέον αυτή τη ροή και τώρα σπάει ό, τι ρήγματα βρει εκεί μέσα. Αυτά τα ρήγματα μπορεί να είναι μικρότερα ρήγματα. Δίνουν 4,5, 5,1. Αυτό θα συνεχιστεί.
Θα δούμε να σταθεροποιείται, εγώ εκτιμώ ότι θα πάρει μια δυο εβδομάδες οπωσδήποτε μέχρι να σταθεροποιηθεί και κατόπιν θα αρχίσει η αποκλιμάκωση».
Σχετικά με τη δόνηση των 5,2 Ρίχτερ ανέφερε «είναι από τον ίδιο εστιακό χώρο που είχαμε και την υπόλοιπη σμηνοσειρά, δηλαδή κοντά στη νησίδα Άνυδρος. Αυτός ο σεισμός προκαλεί αρκετούς μετασεισμούς στην ίδια περιοχή. Έτσι εξηγείται αυτό το ξέσπασμα πολλών σεισμών με μέγεθος 4, 4,,4,5, το οποίο σημειώνεται μέχρι και τώρα».
Πρόσθεσε ότι « Έχουμε πάρει δεδομένα από το εθνικό δίκτυο του Κτηματολογίου, το Hepos, το οποίο μας τα διέθεσε για επιστημονική έρευνα και από τα οποία βρήκαμε ότι η παραμόρφωση η οποία υπάρχει στην περιοχή των νοτίων Κυκλάδων εστιάζεται μόνο στην Καλντέρα. Έχουμε αναλύσει τα δεδομένα από τη Σαντορίνη, από την Ίο, από την Αμοργό, από τη Νάξο και από τη Φολέγανδρο και δεν βρήκαμε καμία μα καμία απόκλιση από την ηρεμία».
Συνολάκης: Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για όλα τα ενδεχόμενα
«Βρισκόμαστε σε ένα ιδιαίτερα αβέβαιο στάδιο, όπου δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε με ακρίβεια τη διάρκεια του σεισμικού σμήνους ούτε και την ακριβή προέλευσή του» ανέφερε στο ΕΡΤΝews ο Κώστας Συνολάκης, καθηγητής φυσικών καταστροφών εξηγώντας ότι είναι απαραίτητο να παραμείνουμε προετοιμασμένοι τόσο για την πιθανότητα ενός μεγαλύτερου σεισμού όσο και για την εκδήλωση μιας «ηφαιστειακής κρίσης», όπως αυτή της Σαντορίνης.
Σύμφωνα με τον κ. Συνολάκη, όλα τα επίκεντρα των σεισμών στις Κυκλάδες έως τώρα καταγράφονται κοντά στην Άνυδρο. Και όπως επισήμανε, οι ηφαιστειολόγοι -ιδίως στο εξωτερικό- ανησυχούν ότι το μάγμα από την περιοχή της Σαντορίνης ίσως κινείται προς τα ανατολικά, κάτι που δεν αποκλείει την πιθανότητα μελλοντικής έκρηξης. Παράλληλα, όπως σημείωσε «η Σαντορίνη καταγράφει μεγάλες εκρήξεις κάθε 17.000 χρόνια, αυτό δεν συνεπάγεται άμεσα ότι θα έχουμε μια τέτοια ενέργεια.
«Μερικές φορές αυτές τις σμηνοσειρές καταλήγουν σε έναν μεγαλύτερο σεισμό που αποδεσμεύει και πολύ περισσότερη περισσότερη ενέργεια και το φαινόμενο μετά πάλι θα έχουμε μετασεισμούς και θα σταματήσει. Δηλαδή αν γίνει ένας μεγαλύτερος σεισμός θα συνεχίσουν μετασεισμοί για μεγάλο διάστημα. Αυτό είναι το ένα σενάριο. Το άλλο σενάριο θα είναι να σταματήσει από μόνο του» δήλωσε στους παρουσιαστές της εκπομπής, Γιώργο Σιαδήμα και Στέλλα Παπαμιχαήλ.
Μιλώντας για το ενδεχόμενο εμφάνισης ενός τσουνάμι δήλωσε: «Δεν θα είναι σαν το τσουνάμι που είχαμε δει στην Ινδονησία. Σίγουρα δεν θα είναι σαν το τσουνάμι που είχαμε δει στην Ιαπωνία. Δεν περιμένουμε με κανένα τρόπο κάτι τόσο καταστροφικό. Από την άλλη πλευρά, αν τύχει και είναι άνθρωποι στην παραλία και δεν απομακρυνθούν, μπορεί να παρασυρθούν».
Ο καθηγητής μιλώντας στην εκπομπή «Νewsroom» υπογράμμισε την ανάγκη για σωστές κατασκευές σε περιοχές με έντονο σεισμικό κίνδυνο. Όπως εξήγησε, ενώ οι κατασκευές της Σαντορίνης το 1956 ήταν από άψητα τούβλα που δεν άντεξαν στη σεισμική δραστηριότητα, οι σύγχρονοι τρόποι κατασκευής εγγυώνται μεγαλύτερη αντοχή. Ωστόσο, εάν οι οικοδομικοί κανονισμοί δεν έχουν τηρηθεί, μπορεί να προκύψουν σοβαρά προβλήματα.
Όσον αφορά τη μετακίνηση του μάγματος, ο κ. Συνολάκης τόνισε ότι αυτό από μόνο του δεν αποτελεί άμεσο λόγο ανησυχίας. Το μάγμα είναι ήδη παρόν στην περιοχή λόγω της καταβύθισης της αφρικανικής πλάκας και κινείται σιγά-σιγά προς την επιφάνεια. Ωστόσο, εάν συμβεί ένας μεγαλύτερος σεισμός, οι μετασεισμοί μπορεί να συνεχιστούν για αρκετό καιρό. «Σε περίπτωση που η διαδικασία σταματήσει, το μάγμα μπορεί να παραμείνει αδρανές για δεκαετίες πριν προκαλέσει νέα δραστηριότητα» εκτίμησε.
«Είναι κρίσιμο να προετοιμαστούμε ψυχολογικά για όλα τα ενδεχόμενα» επισήμανε για τη σεισμική ακολουθία στις Κυκλάδες ο κ. Συνολάκης σημειώνοντας ότι «όσο καλύτερα κατανοούμε τη φύση των φαινομένων, τόσο λιγότερο θα μας τρομάζουν». Και όπως είπε, σε αυτή τη φάση, η χρήση εφαρμογών όπως το "My Earthquake", που παρέχουν ενημερώσεις για την σεισμική δραστηριότητα, μπορεί να βοηθήσει τον κόσμο να νιώσει ότι έχει περισσότερο έλεγχο.
Ο καθηγητής αναφέρθηκε και στην ανάγκη για διαφάνεια στην ενημέρωση του κοινού. «Η συνεχής πρόσβαση σε όλα τα στοιχεία για τους σεισμούς είναι ζωτικής σημασίας». Όσον αφορά την ασφάλεια των σχολείων δήλωσε ότι «τα σχολεία θα ανοίξουν μόνο όταν οι μηχανικοί και οι τοπικές αρχές διασφαλίσουν την ασφάλειά τους».
Αναφορικά τέλος με την εξέλιξη της κατάστασης, ο κ. Συνολάκης εξέφρασε συγκρατημένη αισιοδοξία. «Ελπίζω να έχουμε καλύτερη εικόνα μέχρι την Κυριακή, αλλά θυμάμαι πολύ καλά τι συνέβη το 2011, όταν επανειλημμένα πιστεύαμε ότι θα υπήρχε εκρηκτική δραστηριότητα, μόνο για να δούμε ότι το φαινόμενο απομακρυνόταν», κατέληξε.
