«Ορισμένες χελώνες είχαν εγκαύματα στα πόδια τους ή στο κέλυφός τους. Άλλες είχαν αναπνευστικές δυσκολίες λόγω εισπνοής καπνού»
Πληγωμένη άφησαν την Ελλάδα οι μανιώδης φωτιές του καλοκαιριού. Σε ένα καταφύγιο ζώων κοντά στην Αθήνα, η κτηνίατρος Κλεοπάτρα Γκίκα απλώνει απαλά καταπραϋντική κρέμα στο πόδι μιας χελώνας, μιας από τις εκατοντάδες που κάηκαν στις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού στην Ελλάδα. Η διαδικασία επούλωσης πηγαίνει καλά, σημειώνει η κτηνίατρος.
Το καμένο δέρμα έχει πέσει και η χελώνα μπορεί σύντομα να απελευθερωθεί ξανά στο φυσικό της περιβάλλον. Παρόλο που, μπορεί να μην έχουν απομείνει πολλά από αυτό το περιβάλλον, σκέφτεται η Γκίκα.
Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, η Ελλάδα επλήγη από μια σειρά διαδοχικών πυρκαγιών σε όλη τη χώρα που άφησαν πίσω τους τουλάχιστον 26 νεκρούς. Η περιοχή γύρω από το καταφύγιο στα Καλύβια Θορικού, περίπου 60 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Αθήνας, ήταν από τις πρώτες που επλήγησαν.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, το παρθένο δάσος της Δαδιάς στη βορειοανατολική Ελλάδα, το οποίο περιλαμβάνει ένα φυσικό πάρκο, τυλίχθηκε στις φλόγες. Οι πυρκαγιές κατέκαψαν τελικά σχεδόν 94.000 εκτάρια του δάσους στη μεγαλύτερη πυρκαγιά που έχει καταγραφεί ποτέ σε ευρωπαϊκό έδαφος, αναφέρθηκε στην ΕΡΤ.
Αποφεύγοντας την κριτική, η συντηρητική κυβέρνηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη η οποία επανεξελέγη τον Ιούνιο, απέδωσε την ευθύνη για την καταστροφή στην κλιματική αλλαγή. Περίπου 400 χελώνες συνολικά διασώθηκαν από τις περιοχές της πυρκαγιάς γύρω από την Αθήνα και στο κοντινό νησί της Εύβοιας.
Τεράστιες καταστροφές
Μεταφέρθηκαν στο Anima, ένα μη κερδοσκοπικό κέντρο πρώτων βοηθειών για την άγρια ζωή, και σε ζωολογικό κήπο κοντά στην πρωτεύουσα. «Ορισμένες χελώνες είχαν εγκαύματα στα πόδια τους ή στο κέλυφός τους. Άλλες είχαν αναπνευστικές δυσκολίες λόγω εισπνοής καπνού», δήλωσε ο Βασίλης Σφακιανόπουλος, ο ιδρυτής του «Σώσε την γειτονιά σου», μιας εθελοντικής ομάδας που συνήθως καθαρίζει τα σκουπίδια.
Αυτό το καλοκαίρι, η ομάδα διέσωσε τις χελώνες καθώς και φίδια, γάτες και άλλα ζώα που παγιδεύτηκαν στην πύρινη κόλαση. «Η ένταση των πυρκαγιών ήταν τέτοια που δεν έμεινε τίποτα. Οι θάμνοι μετατράπηκαν σε κάρβουνο», πρόσθεσε η Σελίν Σίσλερ-Μπιενβενού της φιλανθρωπικής οργάνωσης Διεθνές Ταμείο για την Ευημερία των Ζώων (IFAW), η οποία πραγματοποίησε αποστολή στην Ελλάδα. Καθώς χιλιάδες άνθρωποι στην Ελλάδα αναγκάστηκαν να φύγουν για την ασφάλειά τους από τις πυρκαγιές, η άγρια ζωή ξεχάστηκε σε μεγάλο βαθμό, είπε η ίδια.
Οι χελώνες όμως είναι ανθεκτικά ζώα.
«Οι χελώνες ξέρουν να μειώνουν το μεταβολισμό τους. Μπορούν να μείνουν χωρίς φαγητό για αρκετές εβδομάδες», σημείωσε η Σίσλερ-Μπιενβενού. «Με την πρώτη βροχή, θα βγουν έξω για να φάνε». Στο καταφύγιο Καλυβίων, το πρώτο πράγμα που χρειάζεται μια τραυματισμένη χελώνα είναι η βύθιση σε μια λεκάνη με νερό για ενυδάτωση. Όταν ένας τραυματισμός δεν είναι άμεσα εμφανής, οι κτηνίατροι προσπαθούν να εντοπίσουν πιθανό εσωτερικό τραυματισμό μέσω της όσφρησης, δήλωσε η Γκίκα.
Πότε θα απελευθερωθούν στη φύση
Οι χελώνες που είναι έτοιμες να απελευθερωθούν στην άγρια φύση έχουν ένα σημάδι με μπλε σταυρό κιμωλίας στο καβούκι τους. Περίπου εκατό έχουν ήδη μετεγκατασταθεί τον Σεπτέμβριο. Η ομάδα γνωρίζει ότι κάνει αγώνα δρόμου ενάντια στον χρόνο για να τις απελευθερώσει από την αιχμαλωσία το συντομότερο δυνατό, δήλωσε η Σίσλερ-Μπιενβενού.
«Για ζώα όπως αυτά, τα οποία είναι άγρια και καθόλου κοινωνικά, η τοποθέτησή τους μαζί σε ένα κλουβί συνιστά πρόσθετο στρες», δήλωσε στο AFP. Ειδικότερα, τα αρσενικά θα επιδιώκουν συνεχώς να ζευγαρώσουν και πρέπει να κρατούνται μακριά από τα θηλυκά για να μην τα τραυματίσουν ή ακόμη και να τα σκοτώσουν.
Οι χελώνες είναι επίσης εξαιρετικά προσκολλημένες στην περιοχή του σπιτιού τους, όπου είναι εξοικειωμένες με τις κρυψώνες και τις πηγές νερού, και μπορεί να σταματήσουν να τρώνε αν μετακινηθούν αλλού, δήλωσε η Σίσλερ-Μπιενβενού.
Ένας 38χρονος μηχανικός, ο Σφακιανόπουλος δήλωσε ότι είναι εξοργισμένος στη θέα των δεινοπαθούντων ερπετών.
«Θεωρώ εξαιρετικά άδικο το γεγονός ότι κανείς στην Ελλάδα δεν φροντίζει την άγρια ζωή από τότε που ξεκίνησε η οικονομική κρίση», είπε, αναφερόμενος στη δεκαετή κρίση που γονάτισε τη χώρα.
Καθώς όμως αντιμετωπίζεις την καταστροφή, «βρίσκεις την ελπίδα», είπε. «Σε κάνει να ωριμάζεις και να αλλάζεις και έχεις πραγματικό αντίκτυπο στο περιβάλλον».