Στην πλειονότητα τους οι παρατηρήσεις αφορούν στην οριοθέτηση 8 ρεμάτων της περιοχής - Τέσσερα είναι στον αρχαιολογικό χώρο του Μαραθώνα
Το «πράσινο φως» άναψε το Συμβούλιο της Επικρατείας στο σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος που αφορά την έγκριση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΕΠΣ) στην πυρόπληκτη περιοχή των Δήμων Νέας Μάκρης, Ραφήνας- Πικερμίου και Μαραθώνα. Στόχος του επίμαχου ΕΠΣ, το οποίο αφορά στην περιοχή που επλήγη από τη φονική πυρκαγιά της 23ης Ιουλίου του 2018, η οποία στοίχησε τη ζωή σε 103 ανθρώπους και προκάλεσε τεράστιες ζημιές σε ακίνητα, υποδομές, καλλιέργειες και φυσικό περιβάλλον, είναι να συμβάλει στην ανασυγκρότηση και ανάταξη του περιβάλλοντος με κριτήριο τόσο τη βελτίωση των πολεοδομικών και οικιστικών συνθηκών όσο και την ταχεία αποκατάσταση της φυσικής βλάστησης, καθώς και τη διατήρηση και ανάδειξη φυσικών στοιχείων όπως τα ρέματα.
Το Ε΄ Τμήμα του Ανώτατου Ακυρωτικού Δικαστηρίου με γνωμοδότηση του (55/2022) έκρινε νόμιμο το επίμαχο προεδρικό διάταγμα, ωστόσο, οι σύμβουλοι Επικρατείας προχώρησαν σε 52 παρατηρήσεις οι οποίες στην πλειονότητα τους αφορούν στην οριοθέτηση 8 ρεμάτων της περιοχής με τέσσερα, μάλιστα, να είναι στον αρχαιολογικό χώρο του Μαραθώνα.
Στην γνωμοδότηση τους, σημειώνουν ότι τα ρέματα προστατεύονται από το Σύνταγμα με αποτέλεσμα να μην «νοείται έκδοση οικοδομικών αδειών ούτε η εκτέλεση οικοδομικών εργασιών». Στην πράξη αυτό σημαίνει, σύμφωνα με την γνωμοδότηση, ότι πρέπει να γίνει αναδιατύπωση της ρύθμισης που κάνει λόγο για «αναστολή οικοδομικών αδειών». Και αυτό γιατί «κατ’ ουσίαν πρόκειται για απαγόρευση που απορρέει ευθέως από τις διατάξεις περί προστασίας των ρεμάτων και συνεπώς, πρέπει να γίνει σχετική αναδιατύπωση της εν λόγω ρύθμισης, δηλαδή πρέπει να γραφεί ότι απαγορεύονται οι εν λόγω οικοδομικές εργασίες».
Με το προεδρικό διάταγμα γίνεται ειδική αναφορά, μεταξύ άλλων, στο οδικό δίκτυο διαφυγής, στους αρχαιολογικούς χώρους, στους συντελεστές δόμησης στις 5 ζώνες που προβλέπονται και στους χώρους δασικής αναψυχής.
Πρόθεση, σύμφωνα με τους δικαστές, είναι η άρση παλαιοτέρων χωρικών στρεβλώσεων ώστε να καταστεί η περιοχή ανθεκτική σε φυσικές καταστροφές συνεκτιμώντας και τα δεδομένα της κλιματικής αλλαγής.
Ο εγκλωβισμός εκατοντάδων αυτοκινήτων και ο θάνατο πολιτών την μοιραία ημέρα, όπως αναφέρεται στη γνωμοδότηση, οδήγησε στην πρόβλεψη για ασφαλή κίνηση των κατοίκων και τη δυνατότητα διαφυγής τους προς τη θάλασσα (σ.σ. σκάλες, πεζόδρομοι, κοινόχρηστοι χώροι κ.λπ.), σε περίπτωση ανάγκης. Επιπλέον, προβλέπεται ο καθορισμός διάσπαρτων κοινόχρηστων χώρων, καθώς και διόδων διέλευσης που να μπορούν να λειτουργήσουν ως χώροι καταφυγής και ως δίοδοι διαφυγής στις περιπτώσεις έκτακτων αναγκών εκκένωσης της περιοχής.
Σύμφωνα με την γνωμοδότηση, για να εξασφαλισθεί η απρόσκοπτη πρόσβαση προς και από τη θάλασσα πρέπει, επίσης, να κατασκευαστούν, όπου είναι τεχνικά εφικτό, τα απαιτούμενα έργα και στην ξηρά (κλίμακες, διάδρομοι κ.λπ.) Μάλιστα, τονίζεται ότι οι εν λόγω δίοδοι πρέπει να υλοποιηθούν κατά προτεραιότητα.