«Περπατώντας» στην οδό των οίκων ανοχής

Πώς οι ιερόδουλες ξεκίνησαν να κατοικούν στα σπίτια της Μίνωος

Μία οδός κακόφημη» που για πάνω από 1 αιώνα φιλοξενεί γυναίκες που προσφέρουν αγοραίο έρωτα. Μία οδός στην οποία άλλοτε έτρεχαν και έπαιζαν τα παιδιά της γειτονιάς ενώ στην συνέχεια καταλήφθηκε από «ιερόδουλες».

Ο λόγος για την οδό Μίνωος στα Χανιά, μία οδό συνυφασμένη με τα κόκκινα φωτάκια και τα μικρά σπίτια έξω από τα οποία,  παλαιότερα έβλεπε κανείς ουρές ανδρών να περιμένουν για να γευτούν τις σαρκικές απολαύσεις.

Ο ιστορικός ερευνητής, Μανώλης Μανούσακας, μίλησε στο flashnews.gr, για την Μίνωος,  η οποία είναι συνδεδεμένη με σημαντικά ιστορικά γεγονότα του τόπου, που αρκετοί μέχρι και σήμερα δεν γνωρίζουν.

Πώς διαμορφώθηκε η οδός Μίνωος

Η οδός Μίνωος διαμορφώθηκε λόγω της δημιουργίας των οχυρώσεων τον 16ο αιώνα. Είναι ένας από τους περιφερειακούς δρόμους εσωτερικά των τειχών, αντίστοιχος με την οδό Πόρτου και την οδό Τσουδερών. Αυτές οι οδοί έδιναν και το σχήμα της πόλης, ενώ διαμόρφωσαν και τους κάθετους δρόμους.

Αρχικά ο δρόμος δεν ήταν διαμορφωμένος όπως σήμερα, ήταν λίγο ανατολικότερα από ότι είναι τώρα, στην πραγματικότητα αποτελούσε την αυλή ενός βενετσιάνικου στρατώνα, ο οποίος χτίστηκε στα μέσα του 16ου αιώνα, ακριβώς απέναντι από τα τείχη, στην δυτική πλευρά του δρόμου.

Αυτός ο στρατώνας ήταν ένα μεγάλο συγκρότημα με πάνω από 100 δωμάτια, για την στέγαση των στρατιωτών, οι οποίοι μέχρι τότε δεν είχαν κάποιο κατάλυμα συγκεκριμένο. Χτίστηκε μπροστά στα τείχη ενώ προστάτευε και την πόλη. Στην Τουρκοκρατία ο στρατώνας αυτός δεν χρησιμοποιούνταν γιατί καταστράφηκε κατά την πολιορκία του 1645.  Έτσι, ο δρόμος κατά κάποιο τρόπο, επεκτάθηκε, στην αυλή του στρατώνα, και από εκεί και πέρα χτίστηκαν σπίτια, από τα οποία πέρασε μπροστά η σημερινή οδός Μίνωος. Βενετσιάνικης κατασκευής ήταν επίσης, ένας Επιπρομαχώνας, που βρισκόταν πάνω στο τείχος, στην ανατολική μεριά του δρόμου και νότια από την πύλη της Άμμου. Ο Επιπρομαχώνας αυτός, που ονομαζόταν επίσης Sabbionara περίπου, τετράγωνης περίπου κάτοψης, συμπληρώθηκε και επεκτάθηκε επί Τουρκοκρατίας. Ακόμα, λίγο νοτιότερα, βρισκόταν μία μεγάλη πυριτιδαποθήκη βενετσιάνικης κατασκευής, από την οποία σήμερα σώζεται ο δυτικός της τείχος.

Νότιο όριο του δρόμου αυτού αποτελούσε ο Επιπρομαχώνας της Αγίας Φωτεινής, ο οποίος ήταν ένα χωμάτινο οχυρό χωρίς επένδυση.

Αναφορικά με τον στρατώνα, που αναφέρθηκε παραπάνω, ακόμα υπάρχουν υπολείμματα του, στις εσωτερικές αυλές κάποιων από τα σημερινά σπίτια. Στην όψιμη Τουρκοκρατία, ο χώρος αυτός όπως και ολόκληρη η Σπλάντζια, ήταν αμιγώς μουσουλμανική συνοικία, ενώ το βορειότερο τμήμα του, το οποίο αποκαλούνταν Τζιτζαερ Κολού, ήταν η περιοχή που είχαν εγκατασταθεί, Αλγερινοί από το στράτευμα  των Οθωμανών, όταν καταλύφθηκαν τα Χανιά. Η ονομσία της περιοχής αυτής, αποδίδεται, στα ελληνικά «Αλγερινή φρουρά» (βόρεια από την από την Επιμενίδου).

Πώς οι ιερόδουλες ξεκίνησαν να κατοικούν στα σπίτια της Μίνωος

Η Μίνωος οδηγούσε στην πύλη της Άμμου. Στα τέλη του 19ου αιώνα μετά την επανάσταση του ’97, και την επιβολή αυτονομίας, εγκαταστάθηκε στα Χανιά, ο πρίγκιπας Γεώργιος, ως Ύπατος αρμοστής, έφεραν οι Μεγάλες δυνάμεις των πρίγκιπα Γεώργιο. Τότε οι πιο θρήσκοι από τους μουσουλμάνους, αισθάνθηκαν, μεγάλη ανασφάλεια γιατί βιώσαν την Κρητική πολιτεία, ως ελληνοποίηση και αποφάσισαν να φύγουν. Έτσι, σιγά σιγά μετακινήθηκε ο μισός μουσουλμανικός πληθυσμός της Κρήτης, και εγκαταστάθηκε στην Μ. Ασία. Τα σπίτια που άφησαν πίσω οι Τουρκοκρητικοί, στην περιοχή εκείνη ήταν αρκετά. Όταν ήρθαν τα διεθνή στρατεύματα, έφθασαν μαζί τους και ένα σωρό γυναίκες, για να εξυπηρετούν τα στρατεύματα.

Πληροφορίες αναφέρουν, ότι ήταν γύρω στις 350 γυναίκες  Ευρωπαίες που εγκαταστάθηκαν στα Χανιά. Στην αρχή κατοικούσαν στα άδεια σπίτια των χριστιανών, γιατί μετά την πυρκαγιά του 1897 έφυγε ο χριστιανικός πληθυσμός και εγκαταστάθηκαν χωρίς αντίδραση. Όταν όμως επέστρεψαν οι παλιοί ιδιοκτήτες και είδαν στα σπίτια τους εγκατεστημένες αυτές τις γυναίκες, έγιναν  φασαρίες και αποφασίστηκε αυτές να μαζευτούν και να περιοριστούν σε μία συγκεκριμένη περιοχή. Η περιοχή αυτή, ήταν η οδός Μίνωος και ένα τμήμα της οδού Επιμενίδου. Αυτό αποφασίστηκε γιατί υπήρχαν πολλά άδεια σπίτια μουσουλμάνων και η εγκατάσταση των πορνείων θα γινόταν χωρίς ουσιαστική αντίδραση. καθοριστεί μία συγκεκριμένη περιοχή για τα πορνεία.

Ιστορικά μπορντέλα και η «Γεωργία»

Οι περισσότερες από τις Ευρωπαίες ιερόδουλες, έφυγαν μαζί με τα στρατεύματα του 1909, ενώ στην περιοχή μετακόμισαν, ελληνίδες, από διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Η μαντάμ Ορτάνς που έμεινε για ένα διάστημα στα Χανιά, στην αρχή δεν ήταν πόρνη αλλά κατέληξε εκεί για να επιβιώσει. Ελάχιστες ήταν οι Ευρωπαίες που έμειναν στα Χανιά μαζί με τις Ελληνίδες που είχαν έρθει αποκλειστικά για να εξασκίσουν το αρχαιότερο επάγγελμα. Η περιοχή λειτούργησε για πολλά χρόνια ως μπορντέλο, μέχρι την δικτατορία, περίπου το 1973 με 1974.

Έπειτα αποφασίστηκε από την Αστυνομία, επειδή η πορνεία είχε αρχίσει να παρακμάζει, τα «σπίτι» να φύγουν εντελώς από τον κεντρικό δρόμο και να εγκατασταθούν μόνο στα στενά, που είναι παράλληλα με την οδό Μίνωος, όπως είναι και σήμερα.

Ουσιαστικά επιθυμούσαν να μην υπάρχουν, πορνεία στον κεντρικό δρόμο, ούτε στην οδό Επιμενίδου, οι τελευταίες πόρνες που πέθαναν ήταν μία εβραϊκής καταγωγής αλλά και η «διάσημη» Γεωργία. Το σπίτι της Γεωργίας που ήταν γνωστή για την ομορφιά της, ήταν στο σημερινό μαγαζί «Σουξου μούξου». Η ίδια γέρασε και πέθανε στα Χανιά, μόνη της, χωρίς να έχει κανέναν κοντά της. Σιγά σιγά έσβησε τελείως η οδός Επιμενίδου, έμεινε μόνο η Μίνωος, όπως την γνωρίζουμε σήμερα, όπου λειτουργούν ακόμα κάποια σπίτια στα στενά που βρίσκονται παράλληλα στον δρόμο αυτό.

*Το φωτογραφικό υλικό είναι από την συλλογή του Μανώλη Μανούσακα.