Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι ο βασικός αρχαίος ναός θα εντοπιστεί τα επόμενα χρόνια
Μια σειρά από σπουδαία κινητά ευρήματα, όπως χάλκινα και πήλινα ειδώλια γυναικών και ζώων, αλλά και θραύσματα από μαρμάρινα αγαλμάτια γυναικών, εντοπίστηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφικών ερευνών στο ιερό της Αμαρυσίας Αρτέμιδος στην Αμάρυνθο Ευβοίας (των ύστερων αρχαϊκών ως ελληνιστικών χρόνων), το οποίο αποκαλύφθηκε το 2017 από την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή στην Ελλάδα, σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας.
«Φέτος εντοπίσαμε και πολλά κινητά ευρήματα, βέβαια αρκετά κατεστραμμένα, που παρόλα αυτά μας δείχνουν πόσο σημαντικό ιερό ήταν. Έχουμε βρει αρκετά γυναικεία πήλινα ειδώλια που παριστάνουν πιθανώς την Αρτέμιδα, αλλά και ζώων, όπως ένα πήλινο ειδώλιο κάπρου. Επίσης βρέθηκαν χάλκινα ειδώλια, όπως ένα πάρα πολύ ωραίο ταυράκι με πολύ επιμελημένα κέρατα, καθώς και θραύσματα από μαρμάρινα αγαλμάτια γυναικών, όπως δαχτυλάκια που είναι πολύ όμορφα πλασμένα. Πρόπερσι μάλιστα είχαμε βρει το χέρι ενός γυναικείου αγάλματος, πιθανόν της Αρτέμιδος που κρατάει πυρσό. Δεν σώζεται το υπόλοιπο, πλην όμως είναι κι αυτό ένα στοιχείο κι έτσι το παζλ ενώνεται σιγά - σιγά» επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Αμαλία Καραπασχαλίδου, επίτιμη έφορος Αρχαιοτήτων Ευβοίας, συνδιευθύντρια τον ανασκαφών μαζί με τον καθηγητή Καρλ Ρέμπερ του Πανεπιστημίου της Λωζάννης και διευθυντή της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Ελλάδα.
«Επίσης σε ένα σημείο που θεωρούμε αποθέτη, όπου δηλαδή είχαν αποθέσει μεταλλικά αντικείμενα, βρήκαμε τη φαρέτρα, ύψους περίπου 12 εκ., προφανώς από ένα χάλκινο αγαλμάτιο της Αρτέμιδος, το οποίο συντηρήθηκε και είναι πάρα πολύ ωραίο. Φαίνεται ότι είχε σημεία στερέωσης, άρα την κρεμούσε στην πλάτη της, εκεί που έβαζε το τόξο της», τονίζει η κ. Καραπασχαλίδου.
Όπως ενημερώνει με ανακοίνωσή του το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, τα παραπάνω ευρήματα «ενισχύουν την άποψη ότι ο ναός βρίσκεται σε αυτήν την περιοχή και αναμένεται να εντοπιστεί τα επόμενα χρόνια».
Σύμφωνα με το ΥΠΠΟΑ, «τα όρια προς δυτικά, όπου πιθανότατα βρισκόταν η κύρια είσοδος της Ιεράς Οδού από την Ερέτρια, παραμένουν ακόμα άγνωστα λόγω της ύπαρξης σύγχρονων κατοικιών στην περιοχή».
Η κ. Καραπασχαλίδου πιστεύει ότι θα βρεθούν ακόμα περισσότερα ευρήματα στο μέλλον. «Αν κατεδαφιστεί ένα σπιτάκι που έχει απαλλοτριωθεί προς τα νοτιοδυτικά της ανασκαφής πιστεύουμε ότι θα βρούμε σημαντικά πράγματα. Επίσης, θα συνεχίσουμε την έρευνα του αποθέτη, όπου βρήκαμε τη φαρέτρα και θα δούμε τη χρήση ορισμένων κτιρίων που δεν ξέρουμε ακόμα. Αν ενοποιηθεί ο χώρος και βρούμε περισσότερα, σίγουρα οι πληροφορίες μας θα είναι πιο λεπτομερειακές».
Μόνο η συνέχιση της ανασκαφής κατά το 2019 θα επιτρέψει να προσδιοριστεί η χρήση του κτιρίου, δηλαδή κατά πόσο αυτό σχετιζόταν με την λατρεία της Αρτέμιδος. Τα πρωιμότερα αυτά κτίσματα θυμίζουν τα αντίστοιχα στο ιερό του Απόλλωνα Δαφνηφόρου της Ερέτριας, ωστόσο ο ναός των ύστερων αρχαϊκών έως ελληνιστικών χρόνων στην Αμάρυνθο φαίνεται πως χτίστηκε σε άλλο σημείο, μάλλον προς δυτικά».
Σύμφωνα πάντα με το ΥΠΠΟΑ, «δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ίδρυση του ιερού της θεάς Αρτέμιδος στο άκρο της εύφορης πεδιάδας ανατολικά της Ερέτριας συνδέεται με την ενίσχυση των συνόρων της πόλης - κράτους της Ερέτριας, ενώ αργότερα, όταν ενσωματώθηκε μεγάλο τμήμα της νότιας Εύβοιας μέχρι τα Στύρα, όπως αναφέρεται σε ενεπίγραφη στήλη που βρέθηκε το 2017, το ιερό αναδείχθηκε σε κεντρικό σημείο της περιοχής. Ο θρησκευτικός χαρακτήρας του χώρου, μετά από καταστροφή τον 1ο αι. π.Χ., πιθανόν ανανεώθηκε το 2ο αι. μ.Χ. και συνεχιζόταν έως περίπου τον 3ο αιώνα μ.Χ., όπως αναφέρει ο καθ. Denis Knoepfler, ιστορικός και επιγραφολόγος του Πανεπιστημίου του Neuchâtel (Ελβετία) και του Collège de France και επιστημονικός επικεφαλής της ανασκαφικής ομάδας».
