Πώς συνδέεται με την κατάθλιψη
«Μεσογειακό παράδοξο» συνιστά η ανεπάρκεια βιταμίνης D η οποία παρατηρείται σε πάρα πολλούς Έλληνες, αλλά και Κύπριους, παρά το γεγονός ότι ζουν σε ηλιόλουστες χώρες. Σύμφωνα με στοιχεία επιδημιολογικής μελέτης, με τίτλο «Αυξημένη συχνότητα ανεπάρκειας βιταμίνης D σε δείγμα ελληνικού και κυπριακού πληθυσμού», το 73,07% των Ελλήνων και το 69,28% των Κυπρίων του δείγματος είχαν ανεπαρκή επίπεδα βιταμίνης D.
Τα στοιχεία για τα επίπεδα της βιταμίνης D, σε δείγμα 8.780 Ελλήνων και 2.594 Κυπρίων, συλλέχθηκαν τυφλά από τα εργαστηριακά πληροφοριακά συστήματα των νοσοκομείων ΑΧΕΠΑ στη Θεσσαλονίκη και Άγιος Λουκάς στη Λευκωσία, για χρονικό διάστημα 5 ετών. Η έρευνα εκπονήθηκε από το ΑΠΘ και την Ιατρική Σχολή St George UK, Διεθνές Τμήμα Πανεπιστημίου Λευκωσίας Κύπρου και συγκεκριμένα από τους Σ. Ξυδά, Κ. Κώτσα, Μ. Γραμματίκη, Σπ. Καρρά, Α. Δούμα, Γ. Σαμούτη και Α. Γαρύφαλλο και παρουσιάζεται ως αναρτημένη ανακοίνωση στο 45ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Σακχαρώδους Διαβήτη.
Τα επίπεδα 25(ΟΗ)D χαρακτηρίστηκαν ως επαρκή (>30 ng/ml) ή ανεπαρκή (<30 ng/ml) και από την μελέτη προέκυψε ότι η μέση τιμή για τους Έλληνες ήταν 25,08 ng/ml και για τους Κύπριους 25,37 ng/ml. Τα υψηλότερα επίπεδα και στις δύο βάσεις δεδομένων καταγράφηκαν το μήνα Σεπτέμβριο. Και για τις δύο βάσεις δεδομένων τα πολυπαραγοντικά μοντέλα γραμμικής παλινδρόμησης απέδειξαν ότι η ηλικία και ο μήνας σχετίζονται σημαντικά με τα επίπεδα της βιταμίνης. Το φύλο συσχετίστηκε σημαντικά μόνο στην ελληνική βάση δεδομένων.
«Ο επιπολασμός της ανεπάρκειας βιταμίνης D είναι εξαιρετικά υψηλός και στα δύο δείγματα πληθυσμού και ιδίως σε άτομα με χρόνιες παθήσεις. Ωστόσο, ο αναδρομικός σχεδιασμός της μελέτης δεν μπορεί να καταδείξει αιτιολογική συσχέτιση και απαιτούνται περαιτέρω προοπτικές μελέτες παρακολούθησης ή και αναπλήρωσης σε υγιή άτομα», συμπεραίνουν οι υπεύθυνοι της μελέτης.
Κατάθλιψη και βιταμίνη D
Τα μειωμένα επίπεδα βιταμίνης D μπορεί να προάγουν την εμφάνιση κατάθλιψης στα ηλικιωμένα άτομα, σύμφωνα με τα συμπεράσματα αναρτημένης ανακοίνωσης, στο 45ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ενδοκρινολογίας, Μεταβολισμού και Σακχαρώδους Διαβήτη . Όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, τα τελευταία χρόνια η ανεπάρκεια, ή η έλλειψη βιταμίνης D στους ηλικιωμένους, εκτός από αυξημένη συχνότητα εμφάνισης σκελετικών διαταραχών, συνδέεται και με διάφορες ψυχοσωματικές διαταραχές.
Η εργασία, με θέμα: «Διερεύνηση και συσχέτιση της συχνότητας εμφάνισης κατάθλιψης/αγχώδους διαταραχής σε ηλικιωμένα άτομα με μειωμένα επίπεδα βιταμίνης D» εκπονήθηκε από το Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής του Ιπποκράτειου νοσοκομείου Θεσσαλονίκης και του Ενδοκρινολογικού Τμήματος - Διαβητολογικού Κέντρου, της Α’ Παθολογικής Κλινικής ΑΠΘ του ΑΧΕΠΑ (Ε. Ζαρομυτίδου, Κ. Καλέση, Στ. Κωνσταντινίδου, Μ. Γραμματίκη, Ξ. Τσεκμεκίδου, Δ. Δριβάκου, Σπ. Καρρά και Κ. Κώτσα).
Η έρευνα διεξήχθη στα ΚΑΠΗ της ανατολικής Θεσσαλονίκης, από τον Οκτώβριο του 2015 έως το Νοέμβριο του 2017. Στη μελέτη συμμετείχαν 130 άτομα, ηλικίας 60-98 ετών. Όπως προέκυψε, το 67,7% των συμμετεχόντων (88 άτομα) εμφάνισε είτε ανεπάρκεια, είτε έλλειψη και ένα 5,4% των συμμετεχόντων (7 άτομα) ανιχνεύτηκε με σοβαρή έλλειψη βιταμίνης D. Το 80% (71 άτομα) με ανεπάρκεια, ή έλλειψη βιταμίνης, έπασχε από αγχώδη διαταραχή, ή κατάθλιψη, ενώ συμπτώματα, είτε άγχους, είτε κατάθλιψης, διαπιστώθηκαν περίπου στα μισά άτομα με επαρκή επίπεδα βιταμίνης D. Αξιοσημείωτο είναι ότι τα επτά άτομα, με πολύ χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, εμφάνισαν συμπτώματα τόσο άγχους όσο και κατάθλιψης.
«Η αγχώδης διαταραχή και η κατάθλιψη εμφανίζονται συχνά στα ηλικιωμένα άτομα. Η έλλειψη ή η ανεπάρκεια βιταμίνης D μπορεί να είναι παράγοντας που προάγει αυτές τις παθολογικές καταστάσεις. Ωστόσο χρειάζονται μελέτες αναπλήρωσης με βιταμίνη D, για να τεκμηριωθεί αιτιολογική σχέση της έλλειψης βιταμίνης D με κατάθλιψη/αγχώδη διαταραχή σε αυτή την ομάδα», συμπεραίνουν οι ερευνητές.
Κατευθυντήριες οδηγίες για την αντιμετώπιση της ανεπάρκειας βιταμίνης D
Λόγω των αυξημένων ποσοστών ανεπάρκειας βιταμίνης D, η Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία προχώρησε για πρώτη φορά στην έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών για τη διάγνωση και την αντιμετώπιση αυτών των περιστατικών.
«Στη χώρα μας ισχύει το λεγόμενο μεσογειακό παράδοξο. Παρ’ όλο που έχουμε ηλιοφάνεια, οι περισσότεροι Έλληνες έχουν μεγάλη έλλειψη βιταμίνης D στον οργανισμό τους. Για την Ελληνική Ενδοκρινολογική Εταιρεία ήταν αναγκαίο να προχωρήσει στην έκδοση κατευθυντηρίων οδηγιών, κάτι που γίνεται για πρώτη φορά πανελλαδικά, με στόχο την καλύτερη αντιμετώπιση και καθοδήγηση των συμπολιτών μας», αναφέρει ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενδοκρινολογικής Εταιρείας - Πανελλήνιας Ένωσης Ενδοκρινολόγων, Ζαδάλλα Μούσλεχ σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Παράλληλα, επισημαίνει, ότι |είναι σημαντικό οι πολίτες να επισκέπτονται τον ενδοκρινολόγο τους, ώστε να γίνεται εγκαίρως η διάγνωση της έλλειψης βιταμίνης D και στη συνέχεια να τους δίνονται συγκεκριμένες οδηγίες, τις οποίες πρέπει να τηρούν στην καθημερινότητά τους. Για παράδειγμα, καλό είναι να περπατούν αποφεύγοντας την υπερβολική ποσότητα αντηλιακού σε συγκεκριμένες ώρες τις ημέρες (συνήθως πρωινές), όταν ο ήλιος δεν καίει πολύ και δεν είναι τόσο επικίνδυνος, καθώς και να ενισχύσουν τη διατροφή τους σε γαλακτοκομικά».
