Συμφωνία ΕΕ και ΗΠΑ για τη διαβίβαση δεδομένων χρηματοπιστωτικών μηνυμάτων

ΤΗΣ ΧΡΥΣΑΣ ΤΣΙΟΤΣΗ

Λίγο μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 δημιουργήθηκε τo Πρόγραμμα Παρακολούθησης της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας (Terrorist Finance Tracking Programme - TFTP) από το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ. Το πρόγραμμα αυτό  έχει βοηθήσει σημαντικά τις υπηρεσίες πληροφοριών της εν λόγω χώρας.

Η νέα συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης  και των HΠΑ σχετικά με τη διαβίβαση δεδομένων χρηματοπιστωτικών μηνυμάτων (συμφωνία TFTP) έχει σκοπό την πρόληψη, διερεύνηση και δίωξη της τρομοκρατίας ή της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και τέθηκε σε ισχύ την 1η Αυγούστου 2010. Περιέχει δε  σημαντικές προβλέψεις, ιδίως στον τομέα της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων των ατόμων.

 Το πεδίο εφαρμογής της συνθήκης είναι να χρησιμοποιηθούν στοιχεία μηνυμάτων πληρωμών για την πρόληψη, διερεύνηση, διαπίστωση και δίωξη συμπεριφορών που σχετίζονται με την τρομοκρατία ή τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.

Η τρομοκρατία ορίζεται ως οι πράξεις που περιλαμβάνουν βία ή είναι άλλως επικίνδυνες για την ανθρώπινη ζωή ή δημιουργούν κίνδυνο ζημιών για περιουσία ή υποδομές με σκοπό να εκφοβίσουν έναν πληθυσμό ή κυβέρνηση ή ένα διεθνές όργανο προκειμένου να ενεργήσει ή να απόσχει από μια ενέργεια ή να αποσταθεροποιήσει σοβαρά ή να καταστρέψει θεμελιώδεις δομές μιας χώρας ή ενός διεθνούς οργανισμού.

 Το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών επεξεργάζεται τα δεδομένα μόνο για τους σκοπούς της Συνθήκης και η εξόρυξη δεδομένων  (data mining) δεν επιτρέπεται. Τα δεδομένα πρέπει να ασφαλίζονται και δεν μπορούν να διασυνδέονται με οποιαδήποτε άλλη βάση δεδομένων. Η πρόσβαση στα δεδομένα θα πρέπει να περιορίζεται σε έρευνες της τρομοκρατίας.

Όλες οι αναζητήσεις πρέπει να βασίζονται σε προϋπάρχουσες πληροφορίες ή αποδεικτικά στοιχεία της σύνδεσης με την τρομοκρατία. Πληροφορίες μπορούν να δοθούν προκειμένου να επιτευχθεί η επιβολή του νόμου, της δημόσιας ασφάλειας, ή οι αντιτρομοκρατικές αρχές στις Ηνωμένες Πολιτείες ή την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Προστατεύει τα προσωπικά δεδομένα

Ειδικότερα, η συμφωνία TFTP ενισχύει σημαντικά την προστασία των προσωπικών δεδομένων,  καθώς εγγυάται τη διαφάνεια της επεξεργασίας, καθώς επίσης και τα δικαιώματα πρόσβασης, διόρθωσης και διαγραφής των δεδομένων που δεν έχουν ακριβές περιεχόμενο.

 Είναι δε σημαντικό από πλευράς προστασίας των προσωπικών δεδομένων,  ότι το άρθρο 15 της συμφωνίας προβλέπει τη δυνατότητα του υποκειμένου των δεδομένων να αιτηθεί πρόσβαση στα δεδομένα εκείνα που έχουν τύχει επεξεργασίας στο πλαίσιο της συμφωνίας.

Το δε άρθρο 16 προβλέπει τη δυνατότητα του υποκειμένου των δεδομένων να ζητήσει τη διόρθωση, τη διαγραφή ή το κλείδωμα των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που  δεν είναι ακριβή ή που υποβάλλονται σε επεξεργασία κατά παράβαση της προαναφερθείσας συμφωνίας. Τα ανωτέρω δικαιώματα ασκούνται ενώπιον του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ μέσω της εθνικής Αρχής Προστασίας Δεδομένων.

Η απόδειξη της ταυτότητας του αιτούντος αποδεικνύεται με την υποβολή αντιγράφου ή την προσκόμιση του πρωτοτύπου:

 α) δελτίου αστυνομικής ταυτότητας,

 β) διαβατηρίου,

 γ) άδειας οδήγησης.

 Κάθε πρόσωπο έχει το δικαίωμα να λάβει μια επιβεβαίωση μέσω της αρχής προστασίας δεδομένων στο κράτος μέλος της ΕΕ ότι τα  δεδομένα του ατόμου και τα δικαιώματα προστασίας των δεδομένων του έχουν τηρηθεί.