«Πάντα σχεδίαζα αυτοκίνητα και πάντα είχα ταυτόχρονα ένα μεγάλο χαμόγελο ζωγραφισμένο στο πρόσωπό μου»
Για τον Oliver Heilmer, επικεφαλής σχεδίασης της Mini από το Σεπτέμβριο του 2017, η σχεδίαση δεν είναι απλά καριέρα, είναι λειτούργημα. Γεννήθηκε στο Μόναχο και πολύ σύντομα ξύπνησε μέσα του η επιθυμία να σχεδιάζει αυτοκίνητα. Σε αυτή τη συνέντευξη, ο 43χρονος μας αποκαλύπτει τί σημαίνει γι’ αυτόν η καλή σχεδίαση, τα σχέδια του για το μέλλον της μάρκας Mini και την τόλμη και το θάρρος που απαιτούνται.
1. Γιατί γίνατε σχεδιαστής αυτοκινήτων;
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, τα αυτοκίνητα με μάγευαν. Πάντα σχεδίαζα αυτοκίνητα και πάντα είχα ταυτόχρονα ένα μεγάλο χαμόγελο ζωγραφισμένο στο πρόσωπό μου. Ξεκίνησα προσθέτοντας σπόιλερ σε φωτογραφίες αυτοκινήτων σε περιοδικά όταν ήμουν μικρό παιδί. Αργότερα, άρχισα να σχεδιάζω τα δικά μου αυτοκίνητα. Σύντομα, ξεκαθάρισα ότι ήθελα να γίνω σχεδιαστής αυτοκινήτων.
Την εποχή εκείνη, μία τέτοια καριέρα δεν ήταν αναγνωρισμένη όπως η ιατρική ή η νομική. Επομένως, όπως μπορείτε να φανταστείτε, η οικογένειά μου το αντιμετώπισε με αρκετή δυσπιστία. Μία προ-πανεπιστημιακή πρακτική εξάσκηση σε διάσημη αυτοκινητοβιομηχανία στη Στουτγάρδη μετά το απολυτήριο του Λυκείου, ενίσχυσε την πεποίθησή μου ότι αυτό ήθελα να κάνω για την υπόλοιπη ζωή μου. Δεν μπορούσα όμως με τίποτα να φανταστώ ότι θα καταλήξω εδώ που είμαι σήμερα.
2. Από πού αντλείτε την έμπνευσή σας; Τι είναι αυτό που κάνει τις ιδέες σας να «ρέουν»;
Στην ουσία, μαγεύομαι από οτιδήποτε τροφοδοτεί τη φαντασία και πυροδοτεί τη δημιουργικότητά μου. Για παράδειγμα, η μουσική με εμπνέει πολύ, από jazz μέχρι hip hop. Ωστόσο, παράλληλα, με συναρπάζει η αισθητική των τεχνικών προϊόντων. Σκέφτομαι αμιγώς τεχνικά προϊόντα που έχουν εξελιχθεί και κατασκευαστεί από μηχανικούς αλλά που εκπέμπουν μία πραγματική ομορφιά. Ίσως γνωρίζετε τις μηχανές espresso Faema από τη δεκαετία του 1950 και του 60, για παράδειγμα. Γι’ αυτό το είδος προϊόντος μιλάω. Από τότε που ήμουν μικρό παιδί με εντυπωσίαζε η θεριστική/αλωνιστική μηχανή στη φάρμα των παππούδων μου. Με είχε μαγέψει και μπορούσα να περνάω ώρες οδηγώντας την και απλά χαζεύοντάς την. Και εννοείται ότι μου αρέσουν τα όμορφα πράγματα. Αν και η ομορφιά είναι πολύ υποκειμενική.
3. Τι θεωρείτε καλή σχεδίαση ;
Για μένα, η καλή σχεδίαση πρέπει να έχει συνέπεια και να εκφράζει σκοπό. Να είναι λειτουργική (κάτι που να υποδηλώνεται άμεσα από το σχήμα του προϊόντος) να είναι πρακτική. Η ομορφιά δεν είναι απαραίτητο κριτήριο. Επίσης, δεν πρέπει να είναι κραυγαλέα. Αλλά ταυτόχρονα πρέπει να έχει άποψη και να διχάζει τουλάχιστον μέχρι ενός σημείου, διαφορετικά κινδυνεύει να είναι ανώνυμη. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα σχεδίων αυτοκινήτων που παρά το ότι αρχικά δίχασαν το κοινό στη συνέχεια δημιούργησαν μία εντελώς νέα κατηγορία αυτοκινήτων. Η καλή σχεδίαση δεν χρειάζεται οπωσδήποτε να προέρχεται από έναν σχεδιαστή, αν και μία κάποια αισθητική είναι απαραίτητη. Τα μεταλλικά πάνελ αμαξωμάτων πολλών κλασσικών αυτοκινήτων διαμορφώνονταν με ξύλινα σφυριά. Οι άνθρωποι εκείνης της εποχής δεν ήταν σχεδιαστές αλλά χαρισματικοί τεχνίτες, προικισμένοι με την αίσθηση ότι μορφή και λειτουργία είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένες. Είναι απίθανο να γνώριζαν πολλά για θεωρίες όπως το πώς να δημιουργούν γραμμές στην επιφάνεια του αμαξώματος, να οπτικοποιούν την επιτάχυνση ή να τοποθετούν φώτα. Απλά βρήκαν ένα τρόπο να το κάνουν σωστά.
4. Τι σημαίνει το Mini για εσάς;
Για μένα, το Mini ενσαρκώνει με αυτοπεποίθηση μία μοντέρνα άποψη που είναι αποστασιοποιημένη από την ‘πολυτέλεια’ των μεγάλων διαστάσεων. Δεν έχει σημασία πόσο αποκλειστικός ή ακριβός είναι ο εξοπλισμός ενός Mini, οι εξωτερικές του διαστάσεις είναι πάντα συμπαγείς. Κατά την άποψή μου, αυτό δείχνει ότι εκείνοι που οδηγούν Mini το κάνουν για δική τους ευχαρίστηση. Ασφαλώς θέλουν να ξεχωρίζουν και να εκφράζουν την προσωπικότητά τους μέσα από το αυτοκίνητό τους, ως ένα βαθμό. Αλλά αυτό γίνεται μέσα από τις έμφυτες αξίες του αυτοκινήτου. Κατά την άποψή μου, το Mini είναι ‘αταξικό’ στον τρόπο που το πετυχαίνει. Και μετά, πρέπει να έχετε υπόψη ότι πολλοί πελάτες της μάρκας έχουν μία μοναδική και βαθιά σχέση με τα αυτοκίνητά τους. Η Mini είναι μία πολύ συναισθηματική μάρκα, και είναι κάτι που δεν το συναντάς συχνά σε τέτοια μορφή στο χώρο του αυτοκινήτου.
5. Τι σας συναρπάζει περισσότερο στη δουλειά σας ως σχεδιαστής αυτοκινήτων;
Σαν σχεδιαστές αυτοκινήτων συμμετέχουμε ενεργά και σε μεγάλο βαθμό στη διαμόρφωση του μέλλοντος και πάντα επιδιώκουμε να αξιοποιήσουμε αυτό το συναρπαστικό διάστημα όσο το δυνατόν καλύτερα. Ασφαλώς, δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι θα φέρει το μέλλον. Αλλά είμαι σίγουρος ότι οι τεχνολογικές αλλαγές που βιώνουμε θα είναι θετικές. Και μόνο η σκέψη ότι μπορώ να συμβάλλω σ’ αυτή τη διαδικασία με κάνει να πετάγομαι από το κρεβάτι μου το πρωί. Κάτι ακόμα που με συναρπάζει στη δουλειά μου είναι ότι η σχεδίαση σου δίνει την ευκαιρία να ταράξεις τα νερά και να αμφισβητήσεις ορισμένα πράγματα. Αυτό σου παρέχει τρομερή ώθηση. Αλλά για μένα, δεν αρκεί να απαιτώ, χωρίς να κάνω κάποια πρόταση. Σε μερικά χρόνια, θέλω να κοιτάζω τον καθρέφτη και να λέω έκανα ό,τι μπορούσα για να φέρω τη σχεδίαση και την μάρκα στο μέλλον. Δεν εφησυχάζω με τα όσα έχουμε πετύχει μέχρι τώρα, όσο εντυπωσιακά κι αν είναι.
6. Πού βλέπετε τη Mini στο μέλλον και τί θα επιδιώξετε σαν Επικεφαλής Σχεδίασης της μάρκας ;
Σύμφωνα με τη δική μου οπτική, η Mini είναι μία μάρκα που όχι μόνο μπορεί αλλά και είναι απαραίτητο να εξελίσσεται συνεχώς, ακόμα και να αλλάζει. Η προϊοντική γκάμα που έχουμε δημιουργήσει είναι πολύ καλή. Από απόψεως ποιότητας, ειδικότερα, ανεβάζουμε συνεχώς τον πήχη και είμαστε καλύτεροι από πολλούς ανταγωνιστές μας.
Ωστόσο, είναι επίσης σαφές ότι ο δρόμος μας δεν περιλαμβάνει μόνο την εξέλιξη. Έχουμε μερικά σημαντικά θέματα στην ατζέντα μας: αυτόνομη οδήγηση, ηλεκτρική μετακίνηση, ψηφιοποίηση και υπηρεσίες κοινοχρησίας, είναι μερικά από αυτά. Και χρειάζεται να διαμορφώσουμε αυτούς τους τομείς. Για το σκοπό αυτό, το σημαντικό είναι ότι η ουσία της μάρκας παραμένει αυθεντική. Στο κάτω - κάτω, η Mini είναι μία μάρκα πόλης και αυτό είναι κάτι που πρέπει να συνεχίσει να ενσαρκώνει τα επόμενα χρόνια. Πιστεύω ότι, στο μέλλον, θα είναι αμιγώς ηλεκτρική. Προφανώς, πολλά θα χρειαστεί να γίνουν σε επίπεδο υποδομής. Αλλά είμαι θετικός για το μέλλον.
Ένα ακόμα σημαντικό θέμα που θα μας απασχολήσει πολύ περισσότερο από όσο σήμερα, είναι η σχέση μεταξύ αυτοκινήτου και πελάτη. Γνωρίζουμε ότι οι πελάτες μας έχουν μία ιδιαίτερη σχέση με το αυτοκίνητό τους και με τη μάρκα. Δεν θα ήταν λοιπόν θαυμάσιο, στο μέλλον, να μπορούν να επικοινωνούν και να αλληλοεπιδρούν όπως γίνεται σήμερα η ανθρώπινη επικοινωνία μεταξύ φίλων, αντί μέσω μενού και μερικών κλικ;
7. Ας μιλήσουμε για ηλεκτροκίνηση: τι είναι το πιο ελκυστικό στη δημιουργία ενός πλήρως ηλεκτρικού Μini και σε τι διαφέρει η σχεδίαση ενός τέτοιου οχήματος από αυτήν με συμβατικό κινητήρα καύσης;
Οι νέες τεχνολογίες είναι πάντα συναρπαστικές για εμάς τους σχεδιαστές επειδή φέρνουν φρέσκια ενέργεια και επομένως μπορούν να σηματοδοτήσουν κάτι καινοτόμο. Το ηλεκτρικό σύστημα κίνησης και τα χωροταξικά του πλεονεκτήματα μας επιτρέπουν να αμφισβητούμε καθιερωμένες, γεωμετρικές λύσεις. Το σύστημα κίνησης είναι σημαντικά μικρότερο, αλλά οι μπαταρίας καταλαμβάνουν περισσότερο χώρο σε σχέση με το ρεζερβουάρ καυσίμου που αντικαθιστούν. Στο μέλλον, αυτό θα μας δώσει περισσότερες ελευθερίες ως τον εσωτερικό χώρο και τις αναλογίες.
8. Αυτή τη στιγμή εργάζεστε πάνω στο πρώτο, πλήρως ηλεκτρικό Mini , το οποίο θα αποκαλύψετε το 2019. Τι έχουμε να περιμένουμε;
Το πλήρως ηλεκτρικό Mini θα είναι γνήσιο Mini. Με άλλα λόγια, θα δίνει έμφαση στο συναίσθημα και θα έχει εξωτερικές διαστάσεις με ελάχιστο αποτύπωμα. Η ηλεκτρική φύση του αυτοκινήτου θα φαίνεται στα επιμέρους στοιχεία όπως π.χ. αντισυμβατικές και καινοτόμες λεπτομέρειες με αναφορές στον παραδοσιακό κόσμο της μάρκας, που ταυτόχρονα συνδυάζονται με νέες τεχνολογίες. Η τρισδιάστατη εκτύπωση σίγουρα θα παίξει ένα ρόλο. Δεν μπορώ να σας αποκαλύψω περισσότερα, γιατί ακόμα δουλεύουμε εντατικά πάνω στη σχεδίαση και εκκρεμούν αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν.
9. Επομένως τι μπορούμε να προσδοκούμε στο μέλλον από την μάρκα και κυρίως από τη σχεδίαση;
Η Mini δεν κατοικεί στο παρόν ούτε στο παρελθόν, ακόμα κι αν κουβαλάμε μία ισχυρή ιστορία. Το κλασικό Mini σχεδιάστηκε ορθολογιστικά για ένα συγκεκριμένο σκοπό και εξελίχθηκε σαν απάντηση σε μία επιτακτική ανάγκη. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που το έχουν αναδείξει σε icon σήμερα. Θέλω οπωσδήποτε να προβάλλω αυτό το βασικό στοιχείο περισσότερο στο μέλλον, με όλες τις δυνατότητες που έχει να μας προσφέρει.
Αυτή η εξισορρόπηση μεταξύ της παράδοσης και μελλοντοκεντρικής προσέγγισης είναι που κάνει τη δουλειά μου στο σχεδιαστικό τμήμα τόσο συναρπαστική. Ταυτόχρονα, η μάρκα έχει την άδεια (θα μπορούσα να πω ακόμα και την υποχρέωση) να προκαλεί. Μπορούμε και πρέπει να γινόμαστε πιο προκλητικοί συχνότερα, ακόμα και αν αυτό εμπεριέχει τον κίνδυνο να γίνουν λάθη. Στην τελική, βλέπετε, το θέμα είναι το συναίσθημα. Για εμένα, η Mini δεν είναι πλέον μόνο ένα προϊόν, αλλά ενσαρκώνει μία ιδέα όντας συνυφασμένη με τη συνεχή αλλαγή και το αστικό.
Η καρδιά της χτυπά στο ρυθμό της πόλης και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ποικιλομορφία – το αντίθετο της Μονοκουλτούρας. Δεν μπορείς να αντιμετωπίζεις την Mini συντηρητικά. Γενικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι διέπεται από μία ανοιχτόμυαλη κουλτούρα και πιστεύω ότι, πρέπει να συνεργαστεί και με άλλους πολύ περισσότερο στο μέλλον για να υλοποιήσει τους στόχους της. Με αυτό δεν εννοώ συνεργασίες που έχουν μόνο έμμεσες επιδράσεις, αλλά που ξεφεύγουν από τα όρια του ίδιου του αυτοκινήτου. Είμαι πεπεισμένος ότι η Mini σαν μάρκα λειτουργεί και πέραν του αυτοκινήτου. Και θέλω διακαώς να επιταχύνω τη συνδεσιμότητα που απαιτείται γι’ αυτό στο μέλλον.
10. Τι μορφή θα έχει αυτό με περισσότερες λεπτομέρειες;
Παρατηρώντας τις τρέχουσες εξελίξεις, αναρωτιόμαστε ασφαλώς τι θα κάνει ένα Mini για να ξεχωρίζει στο μέλλον. Θα είναι η «αιωρούμενη» οροφή ή η εξαγωνική μάσκα; Ή η σχεδίαση του εσωτερικού θα προσδιορίζει το εξωτερικό, με το δεδομένο ότι ο χώρος επιβατών θα είναι αποτέλεσμα της αυτόνομης οδήγησης; Ό,τι και να συμβεί, αποστολή μας είναι η Mini να είναι αναγνωρίσιμη ακόμα κι αν (για να υπερβάλλουμε και λίγο) κάποια στιγμή στο μέλλον, στους δρόμους μας κυκλοφορούν αυτόνομα ορθογώνια κουτάκια. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι στο μέλλον οι στόχοι μας θα αλλάξουν.
Δεν θα δημιουργούμε πλέον αυτοκίνητα, αλλά εμπειρίες. Η Mini θα αναγνωρίζεται από την εμπειρία και από μία έντιμη φιλοσοφία που θα συνεχίσει να συναρπάζει και να ξεχωρίζει από το πλήθος. Εκτιμώ ότι οι θεμελιώδεις ανάγκες των πελατών μας θα παραμείνουν παρόμοιες στο μέλλον: θέλουν να μπορούν να κινούνται και να είναι ενημερωμένοι, θέλουν οι ανάγκες τους να προβλέπονται και να απολαμβάνουν την αλληλεπίδραση με το όχημά τους. Πάρτε για παράδειγμα τη συνδεσιμότητα. Εδώ δεν μιλάμε μόνο για τις διαστάσεις των οθονών, αλλά και για τη συναισθηματική σύνδεση κατά τη διάρκεια της χρήσης. Πρωταρχικό ζήτημα εδώ είναι η αλληλεπίδραση, και αυτό είναι κάτι που θέλουμε να διαμορφώσουμε. Μία προσέγγιση εδώ θα ήταν να αφήσoυμε την τεχνολογία στο παρασκήνιο και να προσφέρoυμε την εμπειρία με έμφαση στο στυλ. Εδώ υπάρχει μία μεγάλη ευκαιρία αλλά και μία σημαντική πρόκληση. Έχουμε την ευκαιρία να ακολουθήσουμε ένα νέο μονοπάτι, να βαδίσουμε στο δικό μας δρόμο.
Νίκος Τσάδαρης
